Nga tiến như vũ bão ở mặt trận miền Đông, Ukraine bị "trói chân" ở Kursk
VOV.VN - Quân đội Nga đang đẩy nhanh tiến độ giành chiến thắng trên tiền tuyến ở Ukraine vào thời điểm quan trọng của cuộc xung đột. Trong khi đó, Ukraine dường như đang bị "trói chân" ở Kursk.
Nga tiến nhanh ở miền Đông Ukraine
Trong vài tháng đầu xung đột, tiền tuyến di chuyển nhanh chóng với việc Nga giành được nhiều thành quả quân sự trước khi bị đẩy lùi bởi cuộc phản công của Ukraine. Vào năm 2023, không bên nào giành được lợi thế đáng kể khiến cục diện gần chiến sự gần như rơi vào bế tắc.
Tuy nhiên, những số liệu mới nhất từ Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ cho thấy Nga đang lấy lại đà tiến trong năm 2024. Các lực lượng của Moscow đã chiếm giữ khoảng 2.700 km2 lãnh thổ Ukraine trong năm nay, tăng gấp gần 6 lần so với son số 465 km2 trong suốt năm 2023.
Tiến sĩ Marina Miron, một nhà nghiên cứu quốc phòng tại Đại học Kings College London, lập luận rằng có khả năng mặt trận phía đông Ukraine "thực sự có thể sụp đổ" nếu Nga tiếp tục tiến quân với tốc độ "thần tốc" như hiện tại. Chỉ trong hai tháng qua, hơn 1000 km2 lãnh thổ Ukraine đã nằm dưới quyền kiểm soát của Nga, trong đó có hai khu vực Kupiansk ở vùng Kharkov và Kurakhove - một bước đệm đến trung tâm hậu cần quan trọng của Pokrovsk ở vùng Donetsk.
Kupiansk và các khu vực phía Đông sông Oskil đã thuộc về Ukraine sau cuộc phản công năm 2022 nhưng Nga đã dần chiếm lại trong giai đoạn sau của cuộc chiến. Trong một bản cập nhật tình báo gần đây, Bộ Quốc phòng Anh cho biết lực lượng Nga đang cố gắng chọc thủng hàng phỏng thủ ở vùng ngoại ô phía Đông Bắc thành phố này.
Ở nơi khác, kể từ khi chiếm lại thành phố Vuhledar hồi tháng 10, Nga đang tập trung nguồn lực vào Kurakhove. Lực lượng Ukraine bảo vệ thành phố cho đến nay đã đẩy lùi các cuộc tấn công ở phía Nam và phía Đông. Tuy nhiên, điều này cũng không thể ngăn cản Moscow đe dọa bao vây các lực lượng này từ hai hướng còn lại.
Đại tá Yevgeny Sasyko, cựu giám đốc truyền thông chiến lược của bộ tổng tham mưu Ukraine, cho biết Nga bố trí "bộ hàm khỏe" xung quanh hai bên sườn thành phố để từ từ "phá vỡ" hệ thống phòng thủ cho đến khi chúng "hoàn toàn sụp đổ".
ISW kết luận rằng Moscow hiện nắm giữ tổng cộng 110.649 km2 ở Ukraine. Trong khi đó, các lực lượng Ukraine chỉ chiếm được hơn 1.171 km2 trong tháng đầu tiên tấn công Kursk - mặc dù Nga hiện đã chiếm lại gần một nửa lãnh thổ đó.
Bất chấp những tiến triển của Nga, một số chuyên gia đã lưu ý rằng tốc độ thực tế của cuộc tấn công vẫn còn chậm. Ông David Handelman, một nhà phân tích quân sự, cho rằng quân đội Ukraine ở phía Đông đang rút lui chậm rãi để bảo toàn nhân lực và các tài nguyên quốc phòng trước Nga.
Ukraine bị "trói chân" ở Kursk
Ukraine đã tiến hành cuộc tấn công bất ngờ vào khu vực Kursk của Nga vào tháng 8. Không rõ tại sao quân đội Nga lại mất nhiều thời gian để phản ứng với chiến dịch này đến vậy, đặc biệt trong bối cảnh quân đội Kiev nhanh chóng giành quyền kiểm soát một số khu vực cận biên.
Tiến sĩ Miron cho rằng trong khi Điện Kremlin sẽ phải chịu tổn thất chính trị trong nước chừng nào xung đột Nga-Ukraine còn tiếp diễn, song lý do này vẫn chưa đủ thuyết phục Moscow từ bỏ cuộc chiến với Kiev. Moscow vẫn muốn giữ chân quân đội Ukraine ở Kursk trong khi các lực lượng khác của nước này đang tập trung tấn công những nơi khác dọc theo tiền tuyến, bà Miron cho biết.
Tuy nhiên, đợt phản công lớn với khoảng 50.000 quân đã được triển khai đến khu vực Kursk đang cho thấy nỗ lực thực sự của Nga nhằm đẩy lui quân đội Kiev về bên kia biên giới.
Các video đã được xác minh từ khu vực Kursk cho thấy giao tranh dữ dội đang diễn ra giữa Nga và Ukraine và khu vực nằm dưới quyền kiểm soát khu vực của Kiev đang dần bị thu hẹp. Số liệu của ISW cũng cho thấy kể từ đầu tháng 10, các cuộc phản công của Nga đã giành lại được khoảng 593 km2 lãnh thổ ở khu vực biên giới.
Cuộc tấn công Kursk ban đầu là một đòn bẩy về mặt tinh thần giữa lúc Ukraine đang gặp phải những thất bại nghiêm trọng trên chiến trường, đồng thời chứng minh cho Nga và các đồng minh phương Tây của Kiev thấy quân đội nước này vẫn có khả năng giành chiến thắng. Song, theo bà Miron, bất chấp những lợi thế ban đầu, việc kéo dài chiến sự trên đất Nga đang trở thành "một thảm họa chiến lược" đối với Kiev..
“Mục đích ban đầu của Ukraine dường như đã thấy bại. Và thay vào đó, những gì chúng ta thấy là các đơn vị Ukraine bị trói chặt ở Kursk", bà Miron nhận định, đồng thời cho biết thêm, Ukraine sẽ chịu nhiều tổn thất bất kể nước này quyết định cố thủ trên đất Nga hay từ bỏ "con bài mặc cả" Kursk.
Một số đơn vị dày dặn kinh nghiệm và có hiệu quả chiến đấu tốt nhất của Kiev được cho là đang có mặt ở Kursk. Các đơn vị cơ giới được trang bị thiết giáp phương Tây hiện đại cũng tham gia vào mặt trận này.
Giới chức Ukraine hy vọng chiến sự ở Kursk sẽ buộc Moscow phải chuyển hướng một số lực lượng của mình từ miền đông Ukraine và làm chậm bước tiến của Nga ở đó. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết hầu hết quân tiếp viện của Moscow được điều động đến Kursk đều xuất phát từ các mặt trận Ukraine, nơi giao tranh diễn ra không quá dữ dội.
Ông Yurri Clavilier, một nhà phân tích chính trị thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, chia sẻ với BBC rằng: "Theo nguồn tin Ukraine trên chiến trường, các lực lượng Nga được tăng viện cho Kursk chủ yếu được rút từ các mặt trận Kherson và Zaporizhzhia".
“Cuộc chiến Kursk không dữ dội như ở phía Đông Ukraine. Một số đơn vị Nga đang hoạt động ở Kharkov cũng được điều động đến Kursk khi Ukraine cố gắng ngăn chặn cuộc tấn công của Nga ở đó”, ông Clavilier nói thêm.
Tầm quan trọng của của các thành quả quân sự trên chiến trường đối với cả hai bên là lợi thế mà chúng mang lại cho họ trong bất kỳ cuộc đàm phán tiềm năng nào. Mặc dù giải pháp hòa bình đến nay vẫn chưa phát huy hiệu quả, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã tuyên bố có thể chấm dứt chiến tranh trong vòng 24 giờ mà không nói chính xác bằng cách nào.
Ngày 19/11, Ukraine đã bắn tên lửa tầm xa do Mỹ cung cấp vào Nga lần đầu tiên - một ngày sau khi Washington cho phép nước này làm như vậy. Nhiều ý kiến cho rằng quyết định này được đưa ra một phần là để giúp Ukraine giữ lại lá bài mặc cả Kursk cho các cuộc đàm phán tương lai.