Số phận Thỏa thuận hạt nhân Iran “mong manh” hơn bao giờ hết
VOV.VN - Tehran cảnh báo thỏa thuận hạt nhân Iran có thể sụp đổ trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 nếu các bên không đạt được giải pháp nào thời gian tới.
Giới chức Iran hôm 9/11 cảnh báo thỏa thuận hạt nhân Iran có thể sụp đổ ngay trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 nếu các bên không đạt được giải pháp nào trong vài tháng tới. Cảnh báo được đưa ra không lâu sau khi Iran thông báo thực hiện bước cắt giảm cam kết thứ 4 của mình đối với thỏa thuận này.
 |
| Tổng thống Iran Hassan Rouhani. Ảnh: Reuters |
Phát biểu bên lề Hội thảo không phổ biến vũ khí hạt nhân tại Moscow (Nga), hôm qua (9/11), Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi đã cảnh báo viễn cảnh xấu nhất có thể xảy ra, đó là thỏa thuận hạt nhân 2015 sẽ đổ vỡ, thậm chí là trước nhiều tháng so với cuộc bầu cử Mỹ năm 2020.
Theo ông Araghchi, chính sách của Iran hiện nay là độc lập; do đó, các cuộc bầu cử tại Mỹ không nằm trong tính toán của Iran trong vấn đề lợi ích và an ninh quốc gia. Iran sẽ vẫn thực hiện các chính sách của mình cho dù bất kỳ ai được bầu trong cuộc bầu cử tổng thống tới tại Mỹ.
Ông Araghchi khẳng định, việc nước này đang giảm dần việc tuân thủ các nghĩa vụ đối với thỏa thuận hạt nhân, dựa theo điều khoản 36 trong thỏa thuận. Tuy nhiên, động thái này của Iran chỉ nhằm mục đích cứu vãn thỏa thuận “”lịch sử”” này, chứ không phải phá hủy - bởi lẽ thỏa thuận cần sự tuân thủ của tất cả các bên từng tham gia ký.
Cũng trong ngày 9/11, Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran tuyên bố, nước này đang làm giàu urani tới 5% - vượt ngưỡng 3,67% vốn được quy định trong thỏa thuận hạt nhân. Người phát ngôn Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) Behrouz Kamalvandi xác nhận, căn cứ vào nhu cầu và khối lượng đặt hàng, Iran hiện đang sản xuất urani ở mức 5%. Ông này cho biết, Iran có khả năng làm giàu urani ở mức 5%, 20% , 60% hay bất kỳ mức độ nào khác. Mức 5% dù đã vượt ngưỡng quy định trong thỏa thuận nhưng vẫn thấp hơn mức 20% mà Iran từng thực hiện và thấp hơn nhiều so với mức 90% để chế tạo đầu đạn hạt nhân.
Trước đó, hôm 7/11, trong bước đi thứ tư nhằm cắt giảm cam kết theo thỏa thuận, Iran nối lại hoạt động làm giàu urani tại cơ sở Fordow, miền Nam nước này khi bắt đầu bơm khí urani vào các máy ly tâm. Quốc gia này cũng đã bắt đầu làm giàu urani tại nhà máy Natanz ở miền Trung. Tuy nhiên, Tổng thống Iran Hassan Rouhani vẫn nhấn mạnh rằng, các biện pháp cắt giảm cam kết của nước này có thể nhanh chóng được đảo ngược nếu các bên còn lại của thỏa thuận, đặc biệt là các nước châu Âu, tìm ra cách giúp Iran tránh được các biện pháp trừng phạt của Mỹ.
“Khi nào châu Âu thực hiện với toàn bộ các cam kết của mình, chúng tôi sẽ quay lại toàn bộ các cam kết của mình. Cũng như các bước đi trước đây thì đây là bước đi không thể đảo ngược của Iran khi các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân không được phía phương Tây tuân thủ đầy đủ”, Tổng thống Iran khẳng định.
Tuy nhiên, các nước châu Âu lại không nghĩ như vậy. Họ cho rằng, thỏa thuận hạt nhân có tồn tại được hay không lại đang phụ thuộc nhiều vào hành động của Iran./.
