Thỏa thuận ngừng bắn tại Ukraine sẽ được cứu vãn?

Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa hai bên kể từ tháng 8 vừa qua, trong một nỗ lực nhằm cứu vãn thỏa thuận ngừng bắn ở miền Đông Ukraine đang có nguy cơ sụp đổ.

Lực lượng đối lập tại miền Đông Ukraine và quân đội Ukraine cho biết đã nhất trí về một giai đoạn “ không tiếng súng”. Cộng hoà nhân dân tự xưng Donetsk và Cộng hoà nhân dân tự xưng Luhansk ngày 11/10 đã đồng loạt tuyên bố ngừng bắn.  

Cảnh sát Ukraine tại một trạm kiểm soát tại Lugansk (Ảnh AP)

Quân đội Ukraine cũng thông báo những bước tiến trong các cuộc đàm phán và khẳng định sẵn sàng rút quân.

Trong một dấu hiệu tích cực tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán, Tổng thống Nga ngày 11/10 chỉ thị cho Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu rút lực lượng đã triển khai tham gia tập trận mùa hè ở khu vực Rostov.

Quyết định này đồng nghĩa với việc khoảng 17.600 binh sỹ Nga được triển khai tới khu vực  giáp biên giới Ukraine từ mùa hè năm nay sẽ được rút trở lại các căn cứ. 

Ukraine thường cáo buộc Nga “đổ dầu” vào cuộc khủng hoảng Ukraine, bao gồm hỗ trợ cho lực lượng tại miền Đông. Tổng thống Ukraine và Nga có cuộc gặp cuối cùng vào cuối tháng 8 tại thủ đô Minsk của Belarus, sau khi Kiev thông báo lệnh ngừng bắn với lực lượng đối lập.

Tổng thống Poroshenko ngày 11/10 cho biết, tại cuộc gặp ông Putin cùng với các nhà lãnh đạo châu Âu khác vào ngày 17/ 10 tới, hai bên sẽ thảo luận về kế hoạch hòa bình, lệnh ngừng bắn cũng như vấn đề bất đồng khí đốt với Nga, đang có nguy cơ đẩy Ukraine vào một mùa đông lạnh giá.

Mặc dù khẳng định các cuộc đàm phán với ông Putin sẽ “khó khăn”,  nhưng một  trong những vấn đề mà ông Poroshenko hi vọng có thể đạt được các bước tiến đáng kể đó là giải quyết giá bất đồng khí đốt với Nga. Nga cắt đường ống khí đốt cho Ukraine vào tháng 6 vừa qua do những bất đồng về giá và khoản nợ cũ Kiev chưa thanh toán cho Nga.

Ukraine có thể phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng năng lượng mùa Đông này nếu không đạt được thỏa thuận với Nga, thậm chí có thể ảnh hưởng đến nguồn cung cấp khí đốt của cả châu Âu giống như năm 2006, 2009.

Phát biểu trước các phóng viên, ông Poroshenko bày tỏ hy vọng hai bên sẽ tiến gần hơn đến một giải pháp để giải quyết vấn đề khí đốt: “Chúng tôi đang tiến gần hơn tới việc giải quyết vấn đề bất đồng khí đốt với Nga. Tôi hi vọng sẽ có những bước đi tích cực tại cuộc gặp vào ngày 17/10 tới”.

Ngoại trưởng Nga- Mỹ dự kiến cũng sẽ có cuộc gặp để thảo luận tình hình Ukraine tại Paris hôm 14/10 tới.

Những nỗ lực cải thiện quan hệ với Nga diễn ra trong bối cảnh Ukraine đang gấp rút chuẩn bị tổ chức cuộc bầu cử Quốc hội vào ngày 26/10 tới. Lực lượng đối lập tại miền Đông cũng tuyên bố sẽ tổ chức một cuộc bầu cử riêng vào đầu tháng 11 tới.

Nhằm đảm bảo an ninh cho khu vực Donetsk trong bối cảnh cuộc bầu cử Quốc hội sắp tới gần, Tổng thống Ukraine ngày 11/10 đã bổ nhiệm tỉnh trưởng mới của Donetsk là cựu chỉ huy binh sỹ Bộ Nội vụ Oleksandr Kykhtenko.

Các nhà phân tích nhận định quyết định bổ nhiệm một cựu chỉ huy quân đội này cho thấy chủ trương của nhà lãnh đạo Ukraine đang tập trung vào các vấn đề an ninh hơn là các cuộc đàm phán với lực lượng đối lập tại các tỉnh miền Đông Nam./.