Trung Quốc và “Quan điểm phát triển khoa học”

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 18 Đảng Cộng Sản Trung Quốc đang diễn ra tại thủ đô Bắc Kinh từ ngày 8-14/11. Một trong những vấn đề nổi bật, thu hút sự quan tâm của dư luận, là báo cáo của đại hội đã chính thức đưa lý luận “Quan điểm phát triển khoa học” cùng với chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Mao Trạch Đông, lý luận Đặng Tiểu Bình và tư tưởng “3 đại diện”, trở thành tư tưởng chỉ đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Không ngừng làm phong phú hệ thống lý luận, nhằm đáp ứng các yêu cầu và nhiệm vụ đặt ra trong từng giai đoạn khác nhau, luôn được Đảng cộng sản Trung Quốc đặc biệt chú trọng trong nhiều năm qua.

Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc Hồ Cẩm Đào phát biểu tại lễ khai mạc Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 18 (Ảnh: Xuân Vịnh/TTXVN)

Trong phần đánh giá về những thành tựu đã đạt được trong thời gian qua, Báo cáo của Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 18 cho biết, tổng kết tiến trình phấn đấu 10 năm, điều quan trọng nhất là đã hình thành và quán triệt “Quan điểm phát triển khoa học”. “Quan điểm phát triển khoa học” là sản phẩm của việc kết hợp giữa chủ nghĩa Mác với thực tế Trung Quốc đương đại và đặc trưng thời đại. “Quan điểm phát triển khoa học” đã đưa ra câu trả lời một cách khoa học đối với những vấn đề trọng đại của Trung Quốc là phát triển như thế nào và phát triển bằng cách nào.

Theo ông Vương Vĩ Quang, Viện phó Viện Khoa học xã hội Trung Quốc, có thể đứng từ góc độ thực tiễn và lý luận để nhìn nhận, đánh giá vai trò lịch sử của lý luận “Quan điểm phát triển khoa học”. Ở góc độ thực tiễn, có thể thấy rằng “Quan điểm phát triển khoa học” được hình thành từ thực tiễn, ra đời để đáp ứng nhu cầu và tiếng gọi của thực tiễn. Từ sau đại hội Đảng lần thứ 16, sự nghiệp cải cách mở cửa của Trung Quốc bước vào giai đoạn mới, xuất hiện hàng loạt đặc trưng mang tính giai đoạn. Có thể nói rằng “Quan điểm phát triển khoa học” đã uốn nắn, giải quyết nhiều vấn đề trong quá trình phát triển đất nước của Trung Quốc.

Còn nhìn từ góc độ lý luận, hơn 30 năm cải cách mở cửa, cũng là hơn 30 năm Trung Quốc không ngừng sáng tạo lý luận chủ nghĩa Mác. “Quan điểm phát triển khoa học” chính là thành quả sáng tạo lý luận mới nhất thích ứng với tình hình thực tế:

“Nội hàm của “Quan điểm phát triển khoa học” có 4 điểm chính là kiên trì lấy thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội là ý nghĩa quan trọng số 1, kiên trì việc lấy dân làm gốc làm lập trường chính, lấy phát triển hài hòa, bền vững làm yêu cầu cơ bản và lấy phát triển toàn diện làm phương pháp căn bản . “Quan điểm phát triển khoa học” bao hàm tất cả mọi lĩnh vực từ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, sinh thái, đối ngoại, xây dựng Đảng vv. “Quan điểm phát triển khoa học” đã làm phong phú hơn một bước tư tưởng chỉ đạo của Đảng, tất yếu sẽ phát huy vai trò chỉ đạo to lớn và tác dụng thúc đẩy đối với công cuộc xây dựng toàn diện xã hội khá giả, đẩy nhanh việc thúc đẩy hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa, chấn hưng đất nước”.

Lý luận “Quan điểm phát triển khoa học” được nêu ra lần đầu tại Hội nghị Trung ương lần thứ ba khóa 16 (tháng 10/2003), và được đưa vào điều lệ Đảng sửa đổi trong Đại hội 17, trở thành bộ phận cấu thành của hệ thống lý luận xã hội chủ nghĩa đặc sắc Trung Quốc. Tại đại hội lần này, việc “Quan điểm phát triển khoa học” được nâng lên một bước, trở thành tư tưởng chỉ đạo đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Nhìn chung, ý kiến của các đại biểu tham dự đại hội thảo luận ở tổ hay ý kiến của các chuyên gia, học giả, người dân đều bày tỏ sự đồng tình với việc làm trên, và khẳng định vai trò to lớn của lý luận này đối với quá trình phát triển đất nước Trung Quốc.

Giáo sư Triệu Trí Khuê, Viện Khoa học xã hội Trung Quốc cho biết: “Là học giả, tôi nghĩ rằng việc đưa “Quan điểm phát triển khoa học” trở thành tư tưởng chỉ đạo là hợp lẽ. Giới học giả, lý luận chúng tôi thường nói, “Quan điểm phát triển khoa học” giải quyết mọi vấn đề căn bản liên quan đến phát triển của Trung Quốc. Trung Quốc đặt mục tiêu đến giữa thế kỷ này trở thành nước phát triển trung bình. Để thực hiện mục tiêu đó, phải kiên trì con đường xã hội chủ nghĩa, trong đó “Quan điểm phát triển khoa học” sẽ phát huy vai trò chỉ đạo vô cùng quan trọng. Vì vậy, đưa “Quan điểm phát triển khoa học” trở thành tư tưởng chỉ đạo là nhu cầu và nguyện vọng của quảng đại quần chúng nhân dân”.

Báo cáo của Đại hội khẳng định, trong tương lai, việc đi sâu quán triệt “Quan điểm phát triển khoa học” có ý nghĩa hiện tại cũng như lâu dài quan trọng đối với việc kiên trì và phát triển xã hội chủ nghĩa đặc sắc Trung Quốc, phải quán triệt “Quan điểm phát triển khoa học” vào toàn bộ quá trình xây dựng hiện đại hóa đất nước, cũng như thể hiện trong tất cả các mặt xây dựng của Đảng.

Việc không ngừng làm phong phú hệ thống lý luận, nhằm đáp ứng các nhu cầu và nhiệm vụ trong mỗi giai đoạn phát triển khác nhau luôn được Đảng cộng sản Trung Quốc hết sức chú trọng. Nếu như lý luận Đặng Tiểu Bình ra đời để trả lời câu hỏi “Chủ nghĩa Xã hội là gì và xây dựng Chủ nghĩa Xã hội bằng cách nào”, tư tưởng “3 đại diện” trả lời câu hỏi “xây dựng một đảng như thế nào và xây dựng đảng bằng cách nào”, thì “Quan điểm phát triển khoa học” ra đời để trả lời cầu hỏi “Phát triển thế nào và phát triển bằng cách nào” ở Trung Quốc đương đại./.