Cuộc bạo loạn tại Điện Capitol không còn là “gót chân Asin” của ông Trump

 “Gót chân Asin” của cựu Tổng thống Donald Trump

Ngày 6/1/2021 được xem là một ngày đen tối trong lịch sử chính trường Mỹ, khi một cuộc bạo loạn kinh hoàng đã xảy ra ngay tại Điện Capitol. Hàng trăm người ủng hộ Tổng thống Donald Trump, với mục đích lật đổ chiến thắng của Tổng thống mới đắc cử Joe Biden, đã vượt qua các rào cản của cảnh sát và xông vào cơ quan lập pháp của chính phủ Mỹ. 5 người thiệt mạng trong cuộc bạo loạn, hơn 700 người ra hầu tòa và 450 người đã bị kết án. Mọi chỉ trích quy về ông Trump, đặc biệt là những chỉ trích từ các bên tranh cử, biến vụ bạo loạn này cũng trở thành “gót chân Assin” của cựu Tổng thống trong cuộc đua trở lại Nhà Trắng năm nay.

Tổng thống đương nhiệm Joe Biden đã nhiều lần lên tiếng chỉ trích người tiền nhiệm. Chỉ 2 ngày sau khi diễn ra vụ việc tại Điện Capitol, ông Biden đã tuyên bố ông Trump phải chịu trách nhiệm vì đã kích động bạo lực, cho rằng cựu Tổng thống "đã mở một cuộc tấn công toàn diện vào thể chế dân chủ của nước Mỹ".

“Bốn năm qua, chúng ta có một vị tổng thống mà rõ ràng trong mọi thứ ông ta đã làm đều thể hiện sự coi khinh nền dân chủ, Hiến pháp và luật lệ của chúng ta" - Tổng thống Biden chỉ nói.

Cựu Đại sứ Mỹ Nikki Haley cũng bày tỏ sự tức giận trước truyền thông hồi đầu năm nay về cách ông Trump đổ lỗi cho cựu Phó Tổng thống Mike Pence khi đám đông người ủng hộ Cựu Tổng thống Mỹ xông vào làm loạn Điện Capitol hôm 6/1/2021.

"Ông Pence là người cấp dưới trung thành, một người bạn tốt của cựu tổng thống, nhưng tôi rất thất vọng về thực tế là ông Trump không làm gì để ngăn chặn vụ bạo loạn Điện Captitol”, bà Haley nói.

Chính cựu Phó Tổng thống Mike Pence cũng phát biểu trước báo chí rằng ông Donald Trump đã “sai lầm” khi để xảy ra cuộc bạo loạn và tuyên bố “lịch sử sẽ buộc ông Donald Trump phải chịu trách nhiệm”.

Theo một cuộc thăm dò của Washington Post và Đại học Maryland vào tháng 12/2023, 87% đảng viên Đảng Dân chủ và 54% đảng viên độc lập tin rằng nhiệm kỳ thứ hai của Trump sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nền dân chủ Mỹ. Một cuộc thăm dò khác công bố một tháng sau đó cho thấy khoảng 7/10 đảng viên Đảng Cộng hòa nói rằng cuộc bạo loạn có thể sẽ ảnh hưởng đến sự nghiệp chính trị của ông Trump.

Ông Trump đã biến điểm yếu thành lợi thế

Trong chiến dịch tranh cử lần này, không coi sự kiện Capitol là một bất lợi, ông Donald Trump lại coi đây là lá bài truyền thông để mở đường trở lại Nhà Trắng.

Trong sự kiện tranh cử tại bang Ohio vào cuối tuần qua, lần đầu tiên xuất hiện với tư cách ứng cử viên của Đảng Cộng hòa, ông Trump đã có những phát biểu đáng kinh ngạc về sự kiện 6/1. Thay vì lên án những người tham gia vào cuộc bạo loạn, ông gợi ý sẽ ân xá cho một số người đã bị kết án về tội bạo lực. Thay vì giữ khoảng cách với những kẻ cực đoan, ông chào đón họ tại các cuộc mít tinh của mình.

“Họ là những người yêu nước chân chính” ông Trump nói.

Ba năm sau vụ bạo loạn ngày 6/1, các thành viên Đảng Cộng hòa tỏ ra cảm thông thông cảm hơn với những người đã xông vào Điện Capitol và có nhiều khả năng sẽ miễn trách nhiệm cho Donald Trump về vụ tấn công so với năm 2021, theo một cuộc thăm dò của Washington Post-Đại học Maryland. 72% thành viên Đảng Cộng hòa cho rằng “đã đến lúc bỏ qua quá khứ” đối với vụ việc tại Điện Capitol.

Các đồng minh của ông Trump tại Đảng Cộng hòa thậm chí còn lên tiếng bảo vệ ông Trump. Ông Mike Davis, một thành viên trong đảng, người có khả năng trở thành Bộ trưởng tư pháp nếu ông Trump thắng cử, đã chỉ trích Đảng Dân chủ đang biến ngày 6/1 thành một “ngày lễ tôn giáo” vì tổ chức lễ kỷ niệm hàng năm. Ông Kevin McCarthy, cựu Chủ tịch Hạ viện cũng lên tiếng ủng hộ ông Trump tranh cử và cho biết ông sẽ cân nhắc việc gia nhập nội các của cựu Tổng thống Mỹ.

Thậm chí, lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện bang Kentucky Mitch McConnell cho biết ông sẽ ủng hộ bất kỳ ai trở thành ứng cử viên của Đảng Cộng hòa, dù trước đây từng chỉ trích những phát ngôn của ông Trump về vụ bạo loạn 6/1 là “đáng hổ thẹn” và “dối trá”.

Thái độ của cử tri cũng đang dần trở nên hòa hoãn. Trong những ngày sau vụ tấn công, 52% cử tri Mỹ cho biết Trump phải chịu toàn bộ trách nhiệm về vụ việc ngày 6/1, theo một nghiên cứu xã hội của Trung tâm Nghiên cứu Pew. Đến cuối năm 2022, con số đó đã giảm xuống còn 43%.

Có thể thấy, vụ bạo loạn tại Điện Capitol, kết hợp với những nhập nhằng xung quanh kết quả của cuộc bầu cứ năm 2020 của ông Donald Trump tưởng chừng như bất lợi, nhưng lại đang góp phần làm sống động cuộc tranh cử của cựu Tổng thống Donald Trump. Có nhiều khả năng, cử tri Mỹ sẽ không lựa chọn một ứng viên truyền thống, như những gì họ đã làm vào năm 2016 – năm ông Trump thắng cử.