Huyền thoại về cái tên “ngớ ngẩn” của The Beatles

Chỉ mất 5 phút để google tìm hiểu qua về nguồn gốc cái tên của The Beatles nhưng để biết được toàn bộ câu chuyện lại là vấn đề khác. Diễn viên, danh hài, người thuyết minh Eddie Deezen – người tự nhận mình là fan lớn nhất của The Beatles – từng đọc từ 500 tới 600 cuốn sách về Tứ Quái mới có cái nhìn tổng quát về vấn đề tưởng nhỏ mà bao năm qua vẫn tranh cãi, mù mờ: The Beatles đã được đặt tên như thế nào?

Deezen đã phải “trở lại” Liverpool từ tận hồi những năm 1950 để tiến hành “điều tra”.

Năm 1956, John Lennon, cậu thiếu niên ồn ào nhưng tài năng, đã khởi đầu một nhóm nhạc có tên The Blackjacks. Nhóm nhạc rock “skiffle” ban đầu này bao gồm John và một vài người bạn thân thiết. Những skiffle thường chơi các nhạc cụ tùy hứng như ván giặt, tủ chè,…

Dù đây là cái tên đầu tiên của nhóm, Blackjacks chưa bao giờ được xướng tên trên sân khấu. “Blackjacks” chết yểu khi John nhanh chóng đổi tên nhóm thành “The Quarrymen” (để vinh danh trường trung học Quarry Bank ông học khi đó). Dưới tên The Quarrymen, John và ban nhạc của ông đã thật sự bắt đầu sự nghiệp hát trước đám đông.

Đây là ban nhạc mà Paul McCartney đã ngóng xem vào ngày ông gặp John vào 6/7/1957. Đây cũng là ban nhạc Paul gia nhập vào tháng 10/1957. Vào ngày 6/2/1958, một chàng trai địa phương khác là George Harrison cũng trở thành thành viên của The Quarrymen.

Trong giai đoạn cuối thập niên 1950, tên nhóm liên tục thay đổi. Có lần, vì tất cả các thành viên đều mặc áo màu sắc khác nhau, họ đã tự gọi mình là “The Rainbows” (cầu vồng). Trong một chương trình tài năng năm 1959, họ nhận mình là “Johnny and the Moondogs”. Vào tháng 5/1960, John và Paul tự làm hai đêm diễn nhỏ dưới tên “The Nerk Twins”.

Năm 1960, John và người bạn thân nhất của ông tại trường cao đẳng nghệ thuật, Stu Sutcliffe, được cho là đã sáng tạo ra cái tên “The Beatles”. Chuyện kể rằng, họ rất thích Buddy Holly và nhóm nhạc The Crickets của Buddy (nghĩa là những con dế). Thế nên, cặp đôi đã xem qua một số tên côn trùng và cuối cùng đến với tên “Beetles” (nghĩa là những con bọ cánh cứng).

Stu chỉ định gọi là “The Beetles” nhưng rồi John, vốn rất thích chơi chữ, đã thay đổi âm tiết thành “Beatles”, vì họ là một nhóm beat mà! Như John sau này nói chi tiết trong một lần phỏng vấn năm 1964: “Đó là beat và beetles. Khi bạn nói thế, mọi người nghĩ tới những thứ ma quái. Khi bạn đọc nó, nó là nhạc beat”.

Trớ trêu thay, Paul nhớ lại rằng mọi người thấy cái tên “Beatles” nghe thảm tệ và đòi đổi tên. Bản thân Paul nhớ John và Stu đã lao đến chỗ ông và lo lắng kể về việc họ nghĩ tới cái tên “Beatles” như thế nào vào đêm qua.

Tạm thời, trong nửa đầu năm 1960, từ khi quyết định chọn tên The Beatles, nhóm vẫn liên tục “biến hình” với những cái tên “The Beetles”, “The Silver Beetles”, “The Beatals”, “The Silver Beets” và “The Silver Beatles” – không theo thứ tự đặc biệt nào. John nhó có lần họ còn được giới thiệu trên sân khấu là “Long John and The Silver Beetles”.

Phiên bản “John phát minh ra cái tên Beatles” được chấp nhận trong nhiều thập kỷ, nhưng sau khi ông qua đời vào năm 1980, xuất hiện hai lời giải thích khác.

Năm 1995, trong phim tài liệu Beatles Anthology, George khẳng định rằng “The Beatles” tới từ phim của Marlon Brando năm 1953 The Wild One. Trong phim này, Brando vào vai nhân vật Johnny và ông có một băng nhóm mô tô mang tên “The Beetles”. Điều này nghe có vẻ hợp lý, trừ việc phim The Wild One bị cấm chiếu ở Anh cho tới năm 1968. Thật ra, George lần đầu nhắc tới điều này vào năm 1975, trong một buổi phỏng vấn chính thức. Tuy nhiên, trong nhiều lần được hỏi khác hồi thập niên 1960, ông lại chưa bao giờ nhắc tới phim của Brando.

Trong nhiều năm nghiên cứu về The Beatles, Deezen nhận thấy rằng nguồn sai lệch nhiều nhất về The Beatles nằm ở… chính The Beatles. Trong những năm cuối đời, George thậm chí có lần trích dẫn sai ngày sinh nhật của mình!

Một phiên bản khác tới từ thi sĩ chơi beat ít tiếng tăm Royston Ellis. Theo Ellis, ông từng có lần đi chơi đêm với John và người bạn Stu vào tháng 6/1960. Cuộc gặp gỡ này đã được xác nhận, không có gì phải bàn cãi. Đáng nói là trong đêm đó, trong lúc nói chuyện, Ellis kể rằng đã hỏi John về tên nhóm và nhận được lời đáp là “The Beetles”. Ellis lại hỏi đánh vần ra sao và John đáp “B-E-E-T-L-E-S”.

Theo Ellis, chính ông đã nghĩ tới việc thay đổi thành thành “B-E-A-T-L-E-S” vì ông vốn là người chơi beat. Beatnik (những người lập dị chống lại quy ước xã hội) khi đó đang bùng nổ, và John cùng Stu thích thú với viễn cảnh là một phần của “giới beat”.

Khi John viết một bài báo hài hước vào năm 1961 cho tạp chí địa phương về cách ông nghĩ ra cái tên “Beatles”, ông đùa rằng “Nó tới từ một viễn ảnh – một người đàn ông xuất hiện trên một miếng bánh bốc cháy và nói với họ rằng ‘từ nay trở đi các anh sẽ là Beatles với một chữ a’.”

Ngay cả lời giải thích này cũng dấy lên tranh luận bởi Ellis tuyên bố rằng vào đêm ông tặng John và Stu cái tên “Beatles”, ông đã nướng cho họ một miếng bánh gà cho bữa tối và miếng bánh bị cháy trong lò. Do đó, Ellis chính là “người đàn ông trên miếng bánh bốc cháy”. John Lennon nổi tiếng là đưa những mẩu tự truyện vào nhạc, vậy có khi nào Ellis thật sự là người mang tới cái tên cho Beatles?

Tháng 8/1960, nhóm tới Hamburg, Đức, để diễn một số chương trình và đó là lúc họ “chính thức và vĩnh viên” đổi tên thành The Beatles.

Và vâng, cần phải nhắc tới giả thuyết cuối cùng này. Vợ John, Yoko Ono, tuyên bố rằng John đã một mình nghĩ ra cái tên này, không nhờ sự giúp đỡ của bất cứ ai. Theo Yoko, John, theo đúng nghĩa đen, “đã có một viễn ảnh về người đàn ông trên miếng bánh bốc cháy” và rằng ông, một mình, đã nghĩ ra cái tên The Beatles từ chuyện này.

Kỳ công “tranh giành” là vậy nhưng cái tên “The Beatles” lại bị tạp chí Rolling Stone liệt vào danh sách năm 2013 về “13 nhóm nhạc có tên ngớ ngẩn nhất lịch sử” với bình luận: “Trước khi bắt đầu viết những bình luận giận dữ, hãy chậm lại và nghĩ về cái tên ngu ngốc này. The Bealtes là một trò chơi chữ ngớ ngẩn. Có thế thôi. Họ lấy ý tưởng đặt tên theo một loài côn trùng giống như The Crickets, nhưng thay đổi âm tiết cho ra nhạc beat. Đơn giản có vậy. Chẳng có ẩn ý sâu xa nào. Chẳng có thông thái tri thức nào. Chỉ là một cách chơi chữ có lẽ tạo ra một tiếng cười nhẹ vào năm 1962. Chúng ta chấp nhận nó vì đã nghe nó 50.000 lần và họ là nhóm nhạc lớn nhất lịch sử, nhưng điều đó không có nghĩa là họ không có một cái tên ngớ ngẩn.”

Vâng, chính là vậy. Vì họ là nhóm nhạc lớn nhất lịch sử nên bàn tay họ chạm vào đâu, ở đó sẽ hóa vàng./.