Đang là thời điểm dịch cúm lan rộng, nhiều cháu nhỏ trong bản bị ho, sốt nên công việc của anh Hoàng Văn Thuật, nhân viên y tế bản Nặm Mây, xã Bộc Bố, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn cũng bận rộn hơn. Tranh thủ giờ trưa hoặc cuối chiều, khi các cháu nhỏ vừa đi học về anh đến thăm khám, kiểm tra lại sức khỏe và không quên dặn phụ huynh cho trẻ uống thuốc đúng giờ. 

Tròn 10 năm trước, chàng trai sinh năm 1991 được bà con và Trạm y tế xã tin tưởng cử làm nhân viên y tế bản. Ở vùng cao, cán bộ y tế bản sẽ kiêm cả công tác dân số kế hoạch hóa gia đình, công việc này thường là trở ngại không nhỏ với nam giới, nhất là một thanh niên chưa lập gia đình. Nhưng chàng trai trẻ khi đó đã vượt qua tâm lý e ngại để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, từ việc thăm khám, sơ cứu bệnh nhân đến vận động người dân cho trẻ em tiêm chủng đầy đủ, hướng dẫn bà con giữ vệ sinh môi trường bằng cách làm chuồng trại ra khỏi gầm sàn nhà... Cả những việc vốn được xem là tế nhị, không dễ chia sẻ đối với đồng bào vùng cao như hướng dẫn, vận động các cặp vợ chồng sử dụng biện pháp tránh thai, thực hiện kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản... 

Anh Hoàng Văn Thuật cho biết: “Với vấn đề khó, tế nhị của chị em phụ nữ, mình thành lập các nhóm riêng và ở trong nhóm đó để tuyên truyền. Do là người địa phương nên tôi có lợi thế là am hiểu tình hình, nếp sống, sinh hoạt bà con nên khi tiếp cận tuyên truyền cũng dễ hơn. Tôi muốn gắn bó lâu dài với công việc này, khi nào sức khỏe tuổi, tác còn cho phép và nếu bà con còn tin tưởng, tôi vẫn sẽ cố gắng làm thật tốt”.

Ở Nặm Mây, có những hộ gia đình xa trung tâm bản tới 5 cây số đường đồi núi, nhưng khi có trường hợp ốm đau bất thường, anh không quản ngại đêm muộn hay trời mưa gió để có mặt kịp thời. Bà con trong bản vẫn nói câu chuyện 2 năm trước, một trường hợp người cao tuổi bị tai nạn do thân cây to đè ngang người gây vết thương nghiêm trọng, nhờ được anh Thuật sơ cứu kịp thời, đúng cách và đưa tuyến trên điều trị nên nạn nhân qua cơn nguy hiểm. Chính nhờ sự tậm tâm, trách nhiệm với công việc, năm 2022, anh Hoàng Văn Thuật được tin tưởng bầu là Bí thư chi bộ Nặm Mây.

Chị Quách Thị Diệm, một người dân ở bản Nặm Mây chia sẻ, dù bản cách xa trạm y tế xã, nhưng nhờ sự quan tâm sát sao của một cán bộ y tế bản từng được đào tạo trình độ Trung cấp y tế, giúp bà con an tâm hơn. 

“Có cán bộ y tế thôn bản ngay tại thôn này chúng tôi rất an tâm, có ốm đau, bệnh gì là tôi gọi chú lên thăm khám ngay, rồi chú tư vấn xem là nên điều trị hay cần thuốc thang như thế nào, có cần đưa ra trạm y tế ngay không”.

Huyện vùng cao Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn có 93 thôn, bản thì có tới 41 thôn bản có nhân viên y tế là nam giới và hầu hết là người dân tộc thiểu số. Đây có lẽ là điều khác biệt với nhiều địa phương khác. Túi thuốc trên vai cùng chiếc xe gắn máy, những bóng áo blouse cần mẫn đến từng nhà, gặp gỡ từng người dân bản, khi thăm khám sức khỏe, khi nhắc bà con giữ vệ sinh nhà cửa hay cho các cháu nhỏ đi tiêm chủng kịp thời...

Anh Hoàng Văn Quỷ, dân tộc Sán Chỉ ở thôn Khâu Đấng, xã Bộc Bố (huyện Pác Nặm), người đã có 24 năm làm y tế bản cho biết, dù mức phụ cấp hiện chỉ hơn 1 triệu đồng/tháng nhưng lượng công việc khá lớn, từ chăm sóc sức khỏe nhân dân đến cả công tác dân số kế hoạch hóa gia đình, công tác tiêm chủng, vệ sinh môi trường, theo dõi và chăm sóc sức khỏe sinh sản cho bà mẹ, trẻ em… Ban ngày, bà con chủ yếu đi làm trên nương, ngoài ruộng nên anh phải tranh thủ các cuộc họp bản hay thời gian buổi tối để đến thăm nắm tình hình cũng như tuyên truyền, vận động bà con.

 “Tôi làm từ năm 2001, lúc đầu được phụ cấp 30.000 đồng, hồi đó còn đi bộ, bây giờ được tăng lương nên cũng đủ xăng xe đi lại. Đàn ông khó nhất là tuyên truyền dân số, ngày trước ở đây bà con phần nhiều lớn tuổi, nhận thức của một số người hạn chế nên có khi nói họ không chịu nghe, không chịu làm, như tuyên truyền đi khám thai hay là sử dụng biện pháp tránh thai. Họ không nghe thì mình tiếp tục vận động, hoặc có khi nhờ cán bộ trạm y tế xã hỗ trợ thêm, ở đây chủ yếu dùng tiếng Sán Chỉ để nói thì bà con dễ nghe, dễ hiểu hơn”.

Pác Nặm là một trong những địa phương khó khăn nhất cả nước, được tách ra từ huyện Ba Bể năm 2003. Thời điểm bắt đầu xây dựng đội ngũ y tế thôn bản, học viên từ các bản phải đi bộ, đạp xe vượt quãng đường đồi núi từ 30-50km đến trung tâm huyện Ba Bể để tham gia lớp đào tạo. Đây cũng là lý do chính khiến lớp y tế thôn bản đầu tiên của huyện chủ yếu là nam giới. Thêm vào đó, với điều kiện địa hình đồi núi hiểm trở, đi lại khó khăn và thường xuyên có những ca bệnh khi đêm muộn, lúc mưa gió thì nam y tế bản sẽ có lợi thế hơn so với chị em phụ nữ.

Bà Ma Thị Sao, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn cho biết, những năm qua, nhận thức của người dân các thôn bản vùng cao trong việc chăm sóc sức khỏe đã thay đổi rõ rệt, đặc biệt, phụ nữ mang thai đều chủ động khám sức khỏe định kỳ và sinh nở tại cơ sở y tế, 100% số trẻ được tiêm vaccine, uống vitamin theo quy định. Kết quả này có vai trò quan trọng của đội ngũ y tế thôn bản suốt hàng chục năm qua.

“Nam nhân viên y tế bản thì có lợi thế riêng, ví dụ cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện thì rất thuận lợi. Các anh cũng làm rất tốt công tác tuyên truyền thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia như tiêm chủng mở rộng, tuyên truyền phụ nữ khám thai định kỳ…Chúng tôi hàng năm vẫn cử y tế thôn bản tham gia các lớp đào tạo nghiệp vụ, qua đó các anh cũng trao đổi rất cởi mởi, khi đã đào tạo thi hầu như không có khoảng cách hay khác biệt giữa nam và nữ”…

Pác Nặm là huyện có tới trên 98% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống khó khăn với quả nửa diện hộ nghèo và trình độ nhận thức còn nhiều hạn chế. Vì vậy, sự tận tâm, hết mình và đầy trách nhiệm với công việc của những nam y tế thôn bản ở vùng cao Bắc Kạn đã thực sự là "cánh tay" nối dài của y tế cơ sở, đóng góp cho sự phát triển của bản làng và bảo vệ sức khỏe nhân dân.

Xây dựng và chuẩn hóa mô hình bác sĩ gia đình tại trạm y tế

VOV.VN - Xây dựng và chuẩn hóa mô hình bác sĩ gia đình tại trạm y tế là một trong những nhiệm vụ trọng tâm ngành Y tế Cần Thơ hướng đến trong năm 2025 – là lời khẳng định của ông Hoàng Quốc Cường, Giám đốc Sở Y tế TP. Cần Thơ tại buổi Họp mặt Kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/02) diễn ra ngày 24/2.