Đường sắt xin nhập 37 toa tàu cũ của Nhật Bản, tiết kiệm 1.110 tỷ đồng

Ngày 16/10, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) kiến nghị Chính phủ cho phép nhập 37 toa xe cũ được Nhật Bản chuyển giao miễn phí.

Theo lãnh đạo VNR, 37 toa xe loại Kiha 40 và Kiha 48 được Nhật Bản sản xuất giai đoạn 1979-1982 do Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản (JR East) sử dụng, hiện đã ngừng khai thác.

Các toa xe có ghế mềm, điều hòa không khí với công suất 68-82 chỗ ngồi, 28-34 chỗ đứng, vận hành với tốc độ tối đa 95 km/h trên các tuyến đường sắt khổ 1.067 mm của Nhật Bản. Toa xe có thể vận hành độc lập hoặc dễ ghép nối thành đoàn tàu tùy theo nhu cầu sử dụng.

Lãnh đạo Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho biết, sau khoảng 40 năm vận hành, cả hai loại toa xe không gặp vấn đề nghiêm trọng về an toàn và chất lượng. JR East sẽ chuyển giao miễn phí cho VNR các toa xe nếu có nhu cầu. Phía Việt Nam sẽ chịu chi phí liên quan đến nhập khẩu, cải tạo.

Do đó, VNR kiến nghị Thủ tướng cho phép được nhập và đăng kiểm toàn bộ toa xe nhập khẩu sau khi cải tạo, sửa chữa để vận dụng, khai thác trên đường sắt Việt Nam.

Chỉ mất 140 tỷ đồng thay vì 1.110 tỷ đồng đóng mới

Việc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đề xuất Chính phủ cho phép nhập khẩu 37 toa tàu cũ của Nhật Bản được sản xuất từ năm 1979 - 1982, đã qua sử dụng do doanh nghiệp đường sắt Nhật Bản chuyển giao miễn phí với giá 0 đồng để cải tạo, khai thác đang được dư luận đặc biệt quan tâm.

Ngày 18/10, trao đổi với báo chí, Chủ tịch Tổng công ty Đường sắt Việt Nam Vũ Anh Minh cho biết, JR East là đối tác lâu năm của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam. Hiện nay, đã có các nước là Philippines và Indonesia đăng ký mua, nhưng phía Nhật Bản không đồng ý và muốn chuyển giao miễn phí cho Tổng công ty Đường sắt Việt Nam sửa chữa để khai thác, vận hành.

Đây là số toa tàu chưa từng được khai thác tại Việt Nam, khi về nước 37 toa tàu này cũng là công nghệ mới nhất đối với các đoàn tàu mà ngành Đường sắt Việt Nam đang khai thác.

Khi được hỏi về giá trị khi mua những toa tàu cũ của Nhật Bản, ông Minh khẳng định: "Những toa tàu của phía Nhật Bản chuyển giao cho chúng ta nếu mua mới có giá trị khoảng hơn 30 tỷ đồng/1toa".

"Như vậy, nếu để đầu tư 37 toa tàu mới này, chúng ta phải bỏ ra 1.110 tỷ đồng, nhưng khi nhập khẩu 37 toa tàu cũ chúng ta chỉ mất chi phí vận chuyển, hải quan,... khoảng 140 tỷ đồng", ông Minh cho biết.

Ông Minh khẳng định, trong bối cảnh, ngành Đường sắt đang thiếu vốn, không có vốn đầu tư, mà nhập được 37 toa tàu cũ này chúng ta đã tiết kiệm được 1.110 tỷ đồng so với nhập toa tàu mới.

"Sau khi được Chính phủ đồng ý chấp thuận chủ trương, VNR sẽ triển khai các thủ tục nhập khẩu, sửa chữa cải tạo toa xe phù hợp với quy chuẩn Việt Nam và vận dụng khai thác an toàn, hiệu quả", ông Minh nói.

Học hỏi và làm quen với công nghệ mới

Theo ông Minh, những toa tàu của Nhật Bản có nhược điểm là công nghệ hoàn toàn mới so với những toa tàu mà chúng ta đang khai thác. Đặc biệt, những toa tàu này hiện đại hơn và nó hoạt động tự hành không cần đầu máy kéo theo và có thể hoạt động 1 toa tàu riêng rẻ. Còn những toa tàu của chúng ta đang khai thác phải đi kèm với đầu máy kéo theo.

Đồng thời, những toa tàu của Nhật Bản giúp chúng ta tiết kiệm nhiên liệu, chi phí vận hành và phù hợp với khổ đường sắt của chúng ta đang khai thác. Trọng lượng nhẹ hơn và khai thác an toàn hơn những đoàn tàu của chúng ta đang khai thác.

Khi đưa về nước chỉ cần hoán cải một số chi tiết là có thể đưa về khai thác. Về nội thất, chắc chắn những toa tàu này hiện đại hơn những toa tàu của chúng ta đang khai thác sử dụng.

"Chúng tôi có thể coi đây là giai đoạn thí điểm để ngành đường sắt được tiếp cận với công nghệ hiện đại hơn. Ngoài việc, đưa các đoàn tàu vào khai thác còn có thể giúp ngành cơ khí đường sắt nghiên cứu để đưa ra được các giải pháp sản xuất kinh doanh cho tương lai", ông Minh cho hay.

Theo ông Minh, nếu những toa tàu này được đưa về nước chúng ta có thể đưa vào khai thác các tuyến Hà Nội – Hải Phòng, Hà Nội – Lào Cai, Nha Trang – TP.HCM. Đà Nẵng – Quảng Bình...Đây là những tuyến rất phù hợp để khai thác. Thậm chí, ngành đường sắt còn có thể nghiên cứu thay thế tuyến đường sắt Bắc – Nam.

Được biết, vào tháng 3/2021, Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản (JR East) có toa xe DMU với tổng số 61 toa tàu loại Kiha 40 và Kiha 48 không khai thác nữa. Phía đối tác Nhật Bản sẵn sàng chuyển giao cho Tổng công ty Đường sắt Việt Nam.

Phía Nhật Bản cho biết: "Các toa tàu Kiha 40 và 48 có thể tiếp tục vận hành tốt nếu được bảo trì tốt. Điểm khác biệt giữa Kiha 40 và 48 là không ảnh hưởng đến vận hành và hoàn toàn tương thích; Có thể dễ dàng nối Kiha 40 với 48 và có thể kéo với đầu máy", phía Nhật Bản cho biết.

Cũng theo phía đối tác Nhật Bản, điểm mạnh của những toa tàu này là hệ thống điều khiển đơn giản (dẫn động và hãm) có thể nhận bất cứ thành phần nào. Đồng thời, có thể vận hành đa dạng để phục vụ khách đi làm theo vé tháng, ngắm cảnh, đoàn tàu đặt chỗ trước.

Cùng với đó, toa tàu không cần phải hoán cải, loại trừ khác biệt về khổ đường giữa Nhật bản và Việt Nam.

Đáng chú ý, phía Nhật Bản cũng khẳng định: "Việc JR East chuyển giao đoàn tàu DMU đã qua sử dụng hợp lý hơn nhiều so với mua toa xe sản xuất mới".

Phía Nhật Bản đã chuyển giao nhiều toa xe cũ cho đường sắt các nước trong khu vực Đông Nam Á như Myanmar, Indonesia và Phillipines và đã được các nước này vận hành phục vụ hành khách./.