Tẩn Kim Phu, người con bản Dao nặng lòng với Đài Tiếng nói Việt Nam

Thứ Bảy, 06:00, 02/09/2017

VOV.VN - Trên cao nguyên Sìn Hồ, có một người con dân tộc Dao có tình yêu đặc biệt với Đài TNVN.

Ông không những là bạn nghe Đài thân thiết, mà còn đóng vai trò là kiểm thính, cố vấn cho chương trình phát thanh tiếng Dao của Đài TNVN và Đài PT-TH địa phương. Ông là Tẩn Kim Phu, nghệ nhân nghiên cứu văn hóa Dao.

Nghệ nhân Tẩn Kim Phu.

Nhập ngũ ở sư đoàn phòng không không quân, năm 1975, ông Tẩn Kim Phu giải ngũ trở về quê hương Sìn Hồ. Về công tác tại địa phương, ông được giao trách nhiệm quản lý chiếc đài duy nhất, phát cho tập thể cán bộ nghe. Thời đó nghe đài rất khó khăn, phải thắp đèn dầu hỏa để lấy pin chạy đài. Nhưng ông mê đắm các chương trình thời sự, văn hóa văn nghệ, đặc biệt là các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong chăn nuôi sản xuất được phát trên sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam.

Bởi thế mà mỗi lần đi công tác, ông đều mang theo chiếc đài con bên mình. Đài là phương tiện để ông có thêm nhiều kiến thức phục vụ nghiên cứu văn hóa Dao, tuyên truyền bà con dân tộc bỏ các phong tục tập quán lạc hậu, học tập cách làm ăn mới.

“Từ khi đi công tác tôi đã thích nghe Đài rồi, lúc bấy giờ không có đài tư nhân như bây giờ mà có cái đài để tập thể nghe chung. Hồi đó cơ quan giao cho tôi phụ trách cái đài này. Thế nên từ đấy, tôi nghe đài mãi nên vô cùng say mê. Về sau, mỗi lần đi công tác tôi đều mang theo chiếc đài nhỏ bên mình đề nghe các trình phát thanh của của Đài tiếng nói Việt Nam”- ông Phu chia sẻ.

Thấy được tình yêu, sự say mê nghe Đài của ông Phu qua các ý kiến, thư đóng góp tâm huyết của ông gửi về, lãnh đạo Đài phát thanh-Truyền hình Lai Châu đã mời ông hợp tác làm cố vấn xây dựng chương trình phát thanh tiếng Dao của Đài tỉnh. Rồi từ năm 2006 đến nay, ông được mời làm kiểm thính chương trình phát thanh tiếng Dao của Đài Tiếng nói Việt Nam.

Với trách nhiệm của mình, ông hết mình dìu dắt chỉ bảo các biên dịch-phát thanh viên tiếng Dao trẻ mới vào nghề, có nhiều ý kiến đóng góp và còn sáng tác nhiều bài hát, câu truyện cổ tích hay cho chương trình tiếng Dao của Đài tiếng nói Việt Nam. Các câu truyện, làn điệu dân ca Dao của ông qua cánh sóng chương trình tiếng Dao của Đài tiếng nói Việt Nam luôn đi vào lòng người vì phản ánh được cuộc sống, tâm tư tình cảm của đồng bào Dao.

Theo ông Phu, trong cả nước, dân tộc Dao có đến 24 ngành. Các ngành Dao, cơ bản có văn hóa giống nhau, nhưng có những từ ngữ khác nhau. Vì thế, trong việc dịch thuật từ tiếng phổ thông sang tiếng Dao ngoài lấy ngôn ngữ Dao đỏ làm chuẩn như hiện nay, thì phải biết phối hợp, thậm chí dùng từ đại chúng mà nhiều nhóm ngành Dao có thể nghe được để dịch thuật.

Biên tập viên Thiều Thị Nghiệp, tổ trưởng tổ chương trình tiếng Dao, Đài Tiếng nói Việt Nam cho biết: Từ những đóng góp của các nhà nghiên cứu, các nghệ nhân am hiểu về văn hóa Dao, các biên tập-biên dịch-phát thanh viên đã có thêm kiến thức áp dụng vào chuyên môn của mình: “Những ý kiến đóng góp của ông Phu và các nhà nghiên cứu, nghệ nhân rất thiết thực đối với các biên tập-biên dịch-phát thanh viên trẻ chúng tôi. Giúp chúng tôi có thêm kinh nghiệm phát âm, dịch thuật, hiểu để viết về văn hóa của dân tộc chuẩn hơn. Học hỏi từ các ông, chúng tôi còn có thêm vốn ngôn ngữ Dao phong phú phục vụ dịch thuật”.

Cần mẫn nghe Đài, miệt mài với sự nghiệp nghiên cứu văn hóa Dao, điều ông Tẩn Kim Phu luôn trăn trở là người am hiểu và biết viết chữ nôm Dao giờ không còn nhiều. Ông mong Đài có thêm các chương trình giới thiệu, truyền dạy về tiếng, chữ nôm Dao. Tại vùng cao Sìn Hồ, Đài Tiếng nói Việt Nam đã đầu tư trạm phát sóng Làng Mô. Tuy nhiên, do địa bàn có nhiều vùng lõm nên việc tiếp sóng Đài còn khó khăn: “Muốn cho dân được nghe, Đài cấp trên cần có chế độ tiếp sóng, có quy định cụ thể để đến giờ mới tiếp sóng được tốt. Xã nào hệ thống loa hỏng rồi cấp trên phải có quan tâm đầu tư”.

72 năm- cánh sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam ngày một vươn xa. Đồng hành cùng sự phát triển lớn mạnh ấy, không thể thiếu những người luôn nặng lòng với Đài như nghệ nhân nghiên cứu văn hóa Dao Tẩn Kim Phu./.