Người giúp việc gia đình sẽ được ký hợp đồng lao động?

Trong khi tìm kiếm việc làm ở địa phương không dễ, thì những lao động nữ lại không mấy khó khăn khi lên thành phố làm nghề giúp việc gia đình. Nguồn thu nhập từ giúp việc gia đình đã giúp họ nuôi con cái học hành, tạo dựng kinh tế gia đình, trang trải các khoản đóng góp và góp phần giải quyết tình trạng thiếu việc làm ở địa phương.

“Làm 3 tháng mua được 1 tấn lúa”

Vì điều kiện gia đình khó khăn, đã 15 năm nay, bà Hà Thị Thanh, ở huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ đã gửi con cho mẹ già để xuống Hà Nội làm giúp việc gia đình. Trước đây, chỉ trông vào mấy sào ruộng, cả nhà bà chật vật trong chi tiêu, bởi bất cứ món tiền nào cũng trông chờ vào hạt thóc.

Khi lên thành phố làm nghề giúp việc gia đình, thời gian đầu, mức lương hàng tháng bà nhận được khoảng 500.000- 600.000 đồng cũng giảm bớt gánh nặng chi tiêu. Giờ đây, với mức lương 3,5 triệu đồng, bà đều đặn gửi cho mẹ già 500.000 đồng, cho 2 cháu nhỏ 500.000 đồng.

Bà Thanh tính toán: “Lao động giúp việc cho kinh tế gấp 3 lần ở quê làm ruộng. Tôi đi làm 3 tháng được 9 triệu đồng, nếu không mất tiền ăn ở, tôi có thể mua được hơn 1 tấn lúa. Ở nhà quê làm ruộng rất vất vả nên tôi cảm thấy yêu công việc này và thấy rất tốt, ổn định”.

Đã quen với cảnh xa nhà, quen với công việc đều đặn hàng ngày, lại được gia chủ quý mến, bây giờ con của bà Thanh đã xây dựng gia đình, có công ăn việc làm ổn định nhưng bà vẫn mong muốn làm thêm vài năm nữa để hàng tháng có chút tiền lo cho mẹ già, cho các cháu ở quê và tự nuôi bản thân khi không còn khả năng lao động.

Bà cho rằng, so với nhiều phụ nữ cùng quê, so với làm nghề nông cũng như sức khỏe hiện tại, bà may mắn có được việc làm ổn định và mức thu nhập tương đối cao.

Cần thay đổi nhận thức về nghề giúp việc gia đình

Theo kết quả nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Giới, Gia đình và Phát triển cộng đồng, trên 85% người lao động cho rằng, lao động giúp việc gia đình là một công việc ổn định và 57% người lao động cho biết, họ chọn công việc này bởi tiền công của giúp việc gia đình cao hơn so với một số công việc khác. Với mức thu nhập bình quân 3 triệu đồng/tháng, cao hơn 2 lần làm ruộng thuần túy là 1,34 triệu đồng.

Nhiều người giúp việc gia đình cho biết, khoản thu nhập từ nghề này góp phần quan trọng nâng cao mức sống với khoảng 50% tổng thu nhập của cả gia đình họ. Trong đó, chi tiêu cho sinh hoạt hàng ngày, đóng góp việc chung của gia đình chiếm hơn 40%, chi cho con cái học hành chiếm gần 21%. Nhiều phụ nữ có tuổi còn dành dụm tiền lương hàng tháng của mình để phòng khi đau yếu và khi về già hết khả năng lao động để không phụ thuộc nhiều vào con cháu.

Công việc của người giúp việc gia đình sống cùng chủ yếu là công việc nội trợ như nấu ăn, rửa bát, dọn dẹp nhà cửa, chăm sóc trẻ và người già yếu. Khi không có người giúp việc gia đình, các thành viên trong gia đình phải mất khá nhiều thời gian để làm công việc nhà. Thậm chí, khi người giúp việc gia đình xin nghỉ việc riêng, nhiều gia đình bị đảo lộn sinh hoạt. Từ đi chợ, nấu nướng, dọn dẹp nhà cửa, đưa đón con đến trông nom nhà cửa lại phải phân công đều cho các thành viên trong gia đình, khiến họ không dành trọn thời gian cho công việc của mình.

Chị Nguyễn Đức Minh, ở phường Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy, Hà Nội chia sẻ, thời gian đầu chưa có người giúp việc, ngày nào chị và chồng cũng tất bật mọi việc, mất rất nhiều thời gian. Có người giúp việc, chị đi làm được nhiều hơn, đi học được nhiều hơn, kiếm thêm tiền cho gia đình và phát triển hơn trong công tác xã hội. Bên cạnh đó, chị còn được nghỉ ngơi nhiều hơn, chăm sóc con tốt hơn.

Nhiều chuyên gia nghiên cứu cho rằng, hiện nay thời gian làm việc của người lao động giúp việc gia đình rất khác so với những công việc bình thường. Bên cạnh đó, điều kiện làm việc của họ cũng mang tính đặc thù, tính rủi ro, an toàn vệ sinh lao động của họ chính là bị quấy rối tình dục, bị bạo hành, lăng mạ…

Tuy nhiên đến nay, lao động giúp việc gia đình vẫn chưa được xã hội công nhận là một nghề và người lao động giúp việc gia đình cũng không được hưởng các chế độ như người lao động ở ngành nghề khác như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp… Chưa có một cơ quan quản lý, giám sát lao động và tư vấn cho người giúp việc gia đình. Vì vậy, cần nâng cao giá trị của lao động giúp việc gia đình bằng việc đào tạo nghề để họ hiểu biết, có kỹ năng nghề và có đạo đức nghề nghiệp, tạo điều kiện để họ có mức lương cao hơn, được tôn trọng bình đẳng như những ngành nghề khác trong xã hội, đồng thời giúp họ tự biết bảo vệ mình trước những nguy cơ bị lạm dụng hay ngược đãi.

Ông Hoàng Minh Hào, Phó Vụ trưởng Vụ Tiền lương- Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết: “Nếu nói về giá trị kinh tế, giúp việc gia đình giải quyết được việc làm, tạo thu nhập. Tôi muốn nhấn mạnh tới việc thay đổi về nhận thức. Hội nhập kinh tế quốc tế thì lao động là bình đẳng, vận hành theo cơ chế thị trường và không phân biệt đối xử. Theo đó, phải nâng cao kỹ năng nghề, tay nghề cho người giúp việc gia đình thì họ đáp ứng yêu cầu, nhu cầu của xã hội”.

Dự kiến thời gian tới, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định 27/2014 của Chính phủ thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về lao động là người giúp việc gia đình. Trong đó quy định về mức tiền lương, tiền thưởng, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cũng như mẫu hợp đồng lao động nhằm bảo vệ quyền của gia chủ, của người lao động nói chung và lao động nữ làm nghề giúp việc gia đình nói riêng./.