Nhiều nguy cơ mất an toàn tại các thủy điện quy mô nhỏ

Ngay sau khi Văn phòng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo, Bộ Xây dựng đã có văn bản số 1265/BXD-GĐ đề nghị UBND các tỉnh, thành phố, Bộ ngành về việc kiểm tra an toàn đập công trình thủy điện và thủy lợi quy mô nhỏ.

Tại công văn này, Bộ Xây dựng cho biết: Hiện nay, trên cả nước có gần 7.000 hồ chứa thủy lợi, thủy điện trong đó trên 6.000 hồ chứa có quy mô nhỏ (dung tích hồ chứa nhỏ hơn 10 triệu m3 hoặc công suất nhà máy thủy điện nhỏ hơn 15MW).

Hiện trường vụ vỡ đập thuỷ điện Ia Krêl 2 (Ảnh: Công Bắc/VOV-Tây Nguyên)

Về cơ bản các công trình thủy lợi, thủy điện được nghiệm thu đưa vào sử dụng đang vận hành an toàn, phát huy hiệu quả kinh tế xã hội. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây đã xảy ra một số sự cố công trình thủy điện, thủy lợi quy mô nhỏ như: vỡ đập tràn hồ chứa thủy lợi Z20 (Hà Tĩnh) trong quá trình khai thác; tràn đập phá hỏng nhà máy công trình thủy điện Hố Hô (Hà Tĩnh); đổ tường chắn bê tông công trình thủy điện Đăk Rông 3 (Quảng Trị) trong quá trình tích nước; vỡ đường ống áp lực công trình thủy điện Đăm Bol – Đạ Tẻl (Lâm Đồng) trong quá trình chạy thử; đổ tường chắn thủy điện Đăk Mêk 3 (Kon Tum) trong quá trình thi công. Gần đây lại có sự cố vỡ đập thủy điện Ia Krel 2 (Gia Lai) trong quá trình tích nước và vỡ bể áp lực công trình Thủy điện Ea Súp 3 (Đăk Lăk) trong quá trình phát điện chạy thử.

Qua công tác kiểm tra, xác định nguyên nhân các sự cố, một số tồn tại về quản lý chất lượng công trình điển hình đã được phát hiện: Trong nhiều trường hợp, Chủ đầu tư các công trình thủy lợi, thủy điện để xảy ra sự cố là các doanh nghiệp tư nhân, tự tổ chức quản lý đầu tư và thi công xây dựng công trình trong khi kinh nghiệm còn hạn chế; Năng lực của một số nhà thầu tham gia xây dựng công trình như tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, nhà thầu thi công xây dựng công trình… không đảm bảo theo quy định của pháp luật;

Công tác quản lý chất lượng trong các giai đoạn khảo sát, thiết kế, thi công xây dựng không tuân thủ chặt chẽ theo quy định;

Theo Nghị định 209/2004/NĐ-CP ngày 16/12/2004 của Chính phủ về quản lý chất lượng công trình xây dựng, cơ quan quản lý nhà nước chỉ cho ý kiến về thiết kế cơ sở, do vậy thiếu kiểm tra, kiểm soát các giai đoạn tiếp theo như thiết kế kỹ thuật, thi công xây dựng, nghiệm thu công trình…

Từ thực tế trên cho thấy, các công trình thủy điện, thủy lợi quy mô nhỏ tiềm ẩn nhiều rủi ro về chất lượng xây dựng và có nguy cơ mất an toàn trong quá trình vận hành, khai thác.

Thực hiện chức năng quản lý nhà nước về chất lượng công trình xây dựng theo quy định tại Nghị định số 15/2013/NĐ-CP ngày 06/02/2013 của Chính phủ về quản lý chất lượng công trình xây dựng (Nghị định 15), Bộ Xây dựng đã đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức kiểm tra, rà soát chất lượng và đánh giá mức độ an toàn các công trình thủy lợi, thủy điện quy mô nhỏ trên địa bàn và có báo cáo gửi về Bộ Xây dựng, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trước ngày 31/7/2013 để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Xây dựng còn lưu ý, khi kiểm tra, rà soát cần chú ý tới việc kiểm tra năng lực của các nhà thầu, công tác quản lý chất lượng, thẩm tra thiết kế và công tác nghiệm thu công trình theo quy định tại Nghị định 15 và công tác quản lý an toàn đập của các chủ đập theo quy định tại Nghị định 72/2007/NĐ-CP ngày 07/5/2007 của Chính phủ./.