Thuốc giá rẻ trúng thầu sẽ rất nguy hiểm

Liên quan đến sự việc Bệnh viện Mắt Trung ương phải hoãn mổ vì thiếu vật tư, nguyên nhân do liên quan đến công tác đấu thầu, trao đổi với phóng viên VOV.VN bên lề kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIII, PGS.TS. Phạm Khánh Phong Lan, đại biểu Quốc hội TP HCM, Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh, ủy viên Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết: Đấu thầu không phải là biện pháp duy nhất và đã đến lúc tăng quyền tự chủ cho các bệnh viện.

Đấu thầu thuốc chỉ là giải pháp

Bà Phong Lan cho biết, đấu thầu chỉ là một trong những biện pháp để mong có được thuốc có chất lượng và giá cả hợp lý. Nhưng đấu thầu không phải là biện pháp duy nhất và trong quá trình làm đã bộ lộ nhiều khuyết điểm. Nếu đấu thầu riêng rẽ từng bệnh viện thì vấn đề tiêu cực cũng được đặt ra là liệu có sự thông đồng, tác động hay không? Nhiều hội đồng thầu, nhiều bệnh viện cũng sẽ dẫn đến tình trạng khó kiểm soát về giá và nhiều vấn đề khác về mặt luật pháp. 

Còn khi đấu thầu tập trung cho từng tỉnh, nếu tỉnh đó có số lượng bệnh viện ít thì còn dễ dàng, nhưng đối với những địa phương lớn như TP HCM sẽ gặp nhiều khó khăn.

ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan phát biểu tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIII (Ảnh: quochoi)

“Với một gói thầu khổng lồ và số lượng bệnh viện với đặc thù điều trị riêng của các bác sĩ, thì làm sao tìm được mẫu số chung, nhất là trong tình trạng thị trường của chúng ta rất phức tạp với gần 30.000 biệt dược lưu hành, giá cả đủ loại, chất lượng cũng đủ loại. Và cái gì còn có lợi nhuận thì còn có sự gian trá.

Thị trường như vậy liệu có đủ khả năng cung ứng hay không? Cho nên có thể rơi vào trường hợp của Bệnh viện Mắt Trung ương. Hy vọng theo như Bộ Y tế nói là những gì Bộ đã hoàn thành thẩm định và cấp số đăng ký thì đạt chất lượng chấp nhận được. Tuy nhiên việc cấp là trên lý thuyết” – bà Phong Lan nói.

Đại biểu khẳng định cần giải quyết vấn đề ở gốc, đấu thầu chỉ là giải pháp, làm sao lành mạnh hóa thị trường, giảm thiểu được thuốc kém chất lượng.

Uy tín bác sĩ và bệnh viện chính là thuốc

PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan khẳng định: Đấu thầu không phải là biện pháp duy nhất. Các bệnh viện tư không đấu thầu, nhưng bệnh nhân không thấy phàn nàn về thuốc khi đến khám chữa bệnh tại đây. Hiện chúng ta áp dụng bệnh viện tư nhân được mua thuốc, nếu bệnh nhân có BHYT sẽ được thanh toán theo giá tiền của thuốc đó trúng thầu ở các bệnh viện khác. Do đó cần tăng quyền chủ động cho các bệnh viện.

Bà Phong Lan nói: “Một số nước áp dụng việc này, nhất là đối với những bệnh viện công lập. Sắp tới, như Bộ Y tế nói, sẽ tiến hành tự chủ về kinh phí đối với các bệnh viện. Do đó, nếu để họ tự lo tự làm thì phải để họ chủ động. Chắc chắn chúng ta phải chống tiêu cực hết sức quyết liệt, nhưng quan trọng nhất là cứu bệnh nhân. Bất cứ người bác sĩ có lương tâm nào cũng đặt tay nghề lên đầu tiên, vậy thuốc phải chữa được cho bệnh nhân để nâng cao uy tín của bản thân bác sĩ và bệnh viện”.

Uy tín của bác sĩ và bệnh viện là chất lượng thuốc chữa bệnh (ảnh minh họa)

“Tại sao những mô hình bệnh viện công lập, chúng ta không tiến hành trên định suất của bệnh nhân. Với số lượng bệnh nhân như vậy, một năm khoán cho quỹ bao nhiêu đó để mua thuốc, đương nhiên cơ quan quản lý nhà nước sẽ có nhiệm vụ thanh kiểm tra. Như vậy bệnh viện sẽ chủ động hơn. Thực ra, thuốc trên thị trường có giá hết, đắt hay rẻ sẽ phát hiện ra ngay. Chúng ta không nên làm trầm trọng hóa vấn đề đấu thầu” – đại biểu đề xuất.

“Thị trường thuốc rất phức tạp”

Khẳng định với PV điều này, đại biểu Phong Lan chia sẻ, có 2 khía cạnh cực đoan cần phải chống. Thứ nhất, giá thuốc đắt. Ở đây có nguyên xuất phát từ thị trường hỗn loạn; với hạng thuốc độc quyền, các đơn vị có thể cấu kết nhau để làm giá. Bên cạnh đó là tầng lớp trung gian; tiêu cực, bắt tay giữa dược sĩ, bác sĩ với người bán thuốc, công ty để hoa hồng, chiết khấu. Nếu giải quyết được những vấn này thì mới tính đến đấu thầu, đấu giá, hay thương lượng giá. Nếu không, các nhà thầu sẽ tìm ra những kẻ hở trong đấu thầu để lợi dụng.

Thứ 2 là giá thuốc quá rẻ. Bà Phong Lan khẳng định: “Trong đấu thầu chúng tôi đã gặp rồi. Có những công ty không hề có nhà máy, hoặc nhập hàng từ những nước lạc hậu. Chất lượng thuốc kém, nhưng họ vẫn tham gia đấu thầu và bỏ giá rẻ đáng ngạc nhiên, cứ trúng đi rồi tính.

Sau đó sẽ thuê gia công hoặc làm sao đó ra được viên thuốc. Nhưng thực sự chúng ta có tiết kiệm được hay không, khi kéo theo ngày điều trị gia tăng và hệ lụy khác. Chưa kể dần dần nếu những công ty này thắng thầu sẽ giết chết những người làm ăn đàng hoàng. Cho nên làm sao có được thuốc chất lượng và giá cả hợp lý. Đắt quá hoặc rẻ quá cũng là tiêu cực”.

Có thể in giá lên hộp thuốc

Theo bà Phong Lan, những năm trước khi có Thông tư 10, Thông tư 20, chúng ta không đặt nặng vấn đề đấu thầu thuốc. Điều quan trọng nhất đối với ngành dược là phải cung ứng đủ thuốc có chất lượng cho bệnh nhân. Còn giá cả phải kiểm soát tiêu cực từ gốc, đặc biệt không để thuốc kém chất lượng, thuốc giả trà trộn vào thị trường.

Đại biểu đặt vấn đề: “Tại sao nhiều nước đưa giá thuốc lên mạng được? Thậm chí tôi nghĩ in giá lên hộp thuốc cũng rất hay. Vấn đề là chúng ta cho nhập khẩu, sản xuất quá nhiều nên kiểm soát không nổi. Một hộp thuốc giá đăng ký dán lên thì phải được thanh toán theo giá đó, đương nhiên bán cho bệnh viện thì giá phải ưu đãi hơn ngoài thị trường. Bây giờ áp dụng biện pháp kê khai giá và kê khống lên là không ăn thua.

Bên cạnh đó là chế tài. Ngay cả những công ty làm thuốc giả, buôn lậu nhưng qua theo dõi, tôi thấy chẳng ai bị xử lý. Trong khi tội làm giả thuốc liên quan đến tính mạng và sức khỏe của người dân còn tồi tệ hơn một đối tượng trong cơn căm phẫn giết người”./.