Sau chuyến thăm Việt Nam của Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris vào cuối tháng 8 vừa qua, trang tin Geopolitical Monitor (có trụ sở tại Canada, chuyên phân tích các vấn đề chính trị, quân sự và kinh tế quốc tế) ngày 31/8 có đăng bài viết của tác giả Ngô Tự Lập, Viện trưởng Viện Pháp ngữ Quốc tế (Hà Nội) nhan đè: "Chào buổi sáng nước Mỹ: Quan hệ Việt - Mỹ đã sẵn sàng cho hợp tác chiến lược" (Good Morning America: US-Vietnam Relations Ready for Strategic Partnership)  

Trong bài viết này, tác giả nhận định: Chuyến thăm cấp cao của Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris tới Việt Nam nhằm mục đích củng cố mối quan hệ kinh tế và an ninh giữa hai nước, tiếp theo chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin.

Bài viết điểm lại các hoạt động của bà Harris tại Hà Nội như: Gặp các nhà lãnh đạo cấp cao của Việt Nam, tham dự lễ ký kết hợp đồng thuê đất để xây dựng Đại sứ quán Hoa Kỳ mới và lễ khánh thành CDC khu vực của Hoa Kỳ tại Hà Nội, nơi bà công bố món quà 1 triệu liều Pfizer, nâng tổng số vaccine Mỹ tặng Việt Nam lên 6 triệu liều... 

Tuy nhiên, theo tác giả Ngô Tự Lập, chủ đề quan trọng hơn giữa bà Harris và các nhà lãnh đạo của Việt Nam là các biện pháp nhằm làm sâu sắc hơn mối quan hệ song phương Việt - Mỹ.

"Quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai nước đã và đang phát triển đáng kinh ngạc trong vài thập kỷ qua. Giờ đây, một trong những chủ đề nóng nhất đối với giới quan sát Việt Nam và quốc tế là phải chăng đã đến lúc Việt Nam và Hoa Kỳ nâng cấp mối quan hệ lên thành “đối tác chiến lược”"- bài viết nhận định.

Tác giả Ngô Tự Lập cho rằng, dù không đề cập chính thức nhưng quan hệ Việt- Mỹ ngày càng trở nên chiến lược. Tác giả dẫn lời ông Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao và Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ phát biểu trong bài trả lời phỏng vấn báo Lao động: “Mối quan hệ giữa hai nước đã chín muồi, còn lại chỉ là vấn đề thời gian”.

Theo đó, tác giả nhận định: Quan hệ đối tác Việt - Mỹ được nhiều người coi là yếu tố then chốt để tăng cường an ninh hàng hải trước sự quyết đoán ngày càng tăng của Trung Quốc ở Biển Đông. Tác giả bài viết cũng nhắc lại tính chất cạnh tranh trong quan hệ Trung- Mỹ xung quanh vấn đề Biển Đông- nơi vận chuyển khoảng 40% hàng hóa của thế giới và rất giàu hải sản, tài nguyên thiên nhiên. Đây cũng là nơi diễn ra những tranh chấp giữa các quốc gia và vùng lãnh thổ như Trung Quốc, Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và vùng lãnh thổ Đài Loan.

Theo tác giả, Trung Quốc luôn luôn khăng khăng lập trường của mình rằng, các tranh chấp phải được giải quyết song phương và phản đối quốc tế hóa vấn đề. Đó thực chất là chiến lược “chia để trị”, dựa trên sự chênh lệch sức mạnh rất lớn giữa Trung Quốc và các quốc gia khác trong khu vực. Tuy nhiên, thực tế trên ngày càng thúc đẩy các cường quốc trên thế giới tham gia nhiều hơn, cũng có nghĩa là quốc tế hóa các tranh chấp.

Tác giả cho biết: Tháng 7 năm 2020, Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Donald Trump, ông Mike Pompeo tuyên bố: “Những yêu sách của Trung Quốc đối với các nguồn tài nguyên ngoài khơi tại hầu hết diện tích Biển Đông là hoàn toàn phi pháp”. Sự phản đối của Hoa Kỳ được nối tiếp bởi các hành động tương tự từ Ấn Độ và Australia.

Tháng 9 năm 2020, Pháp, Đức và Anh đệ trình lên Liên Hợp Quốc tại New York một công hàm chung, bác bỏ các yêu sách của Trung Quốc. Công hàm tuyên bố rằng “các tuyên bố chủ quyền liên quan đến việc thực hiện ‘các quyền lịch sử’ trên Biển Đông không tuân thủ luật pháp quốc tế và các điều khoản của UNCLOS”.

"Hành động chung này là chưa từng có, bởi lẽ đây là lần đầu tiên ba cường quốc chủ chốt của châu Âu thể hiện sự phản đối đối với các yêu sách của Trung Quốc một cách trực tiếp và mạnh mẽ như vậy"- tác giả Ngô Tự Lập cho biết.

Tháng 1 năm 2021, Nhật Bản cũng gửi công hàm tới LHQ, bác bỏ các yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc và cho rằng, hành động của Trung Quốc đang làm hạn chế quyền tự do hàng không và hàng hải ở vùng biển quan trọng chiến lược này.

Sự can dự ngày càng tăng của các cường quốc thế giới, cũng như cuộc họp gần đây của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về an ninh hàng hải, cho thấy việc quốc tế hóa trên thức tế các tranh chấp trên Biển Đông.

"Bây giờ là lúc các nước, đặc biệt là Việt Nam, phải làm việc song phương với Mỹ và các cường quốc khác để tìm kiếm những giải pháp xa hơn. Có vẻ như đó là điều mà bà Harris đã nghĩ đến khi nói “Hoa Kỳ ủng hộ một Việt Nam mạnh mẽ, độc lập và thịnh vượng và cam kết thúc đẩy quan hệ ổn định và vững chắc với Việt Nam"- Viện trưởng Viện Pháp ngữ Quốc tế (Hà Nội) nhận định./.

Chuyến thăm Việt Nam của Phó Tổng thống Hoa Kỳ: Cột mốc mới trong quan hệ hai nước

VOV.VN - Chuyến thăm của Phó Tổng thống Hoa Kỳ đến Việt Nam vào thời điểm Washington đang tích cực triển khai chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, cho thấy sự coi trọng đối với Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng.