Điều luật về thanh niên nên quy định trong dự thảo Hiến pháp

Thanh niên Việt Nam chiếm một tỷ lệ khá lớn trong dân số cả nước và lực lượng này có vai trò ngày càng quan trọng trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Trong thời gian qua, việc lấy ý kiến đóng góp vào dự thảo sửa đổi Hiến pháp được đông đảo các bạn trẻ và nhiều người quan tâm, đặc biệt là những nội dung liên quan đến vấn đề phát triển thanh niên.

Nhiều ý kiến cho rằng, Hiến pháp là đạo luật cơ bản, luật gốc, làm nền tảng cho toàn bộ hệ thống pháp luật của một quốc gia. Các vấn đề đưa vào dự thảo Hiến pháp do vậy phải được nghiên cứu cẩn thận trên tinh thần Hiến pháp để đảm bảo tính cơ bản, tính hệ thống của hệ thống pháp luật.

Vấn đề về thanh niên bị “hòa tan”

Tại nhiều cuộc hội thảo, hội nghị, nhiều ý kiến trái chiều về vấn đề phát triển thanh niên nêu trong dự thảo Hiến pháp, thậm chí có ý kiến cho rằng, Hiến pháp sửa đổi  “quên” thanh niên. Ông Vũ Mão, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, nguyên Bí thư thứ nhất BCH Trung ương Đoàn khóa IV cho rằng, “việc bỏ Điều 66 của Hiến pháp 1992 là không hợp lý, chứng tỏ nhận thức về vai trò của thanh niên chưa đầy đủ”.

Ông Vũ Đức Khiển, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật

Còn ông Vũ Đức Khiển, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho rằng, phát triển thanh niên và vấn đề vô cùng quan trọng và lâu dài của Nhà nước và xã hội, đây cũng là thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “vì lợi ích trăm năm trồng người”. Ông Khiển đề nghị đưa quy định về thanh niên thành một điều ngay tại chương 1 của Hiến pháp, bởi vấn đề chăm sóc, giáo dục, bồi dưỡng và tạo điều kiện cho thanh niên học tập, rèn luyện để xây dựng lực lượng thanh niên thành lực lượng hùng mạnh, có trí tuệ để xây dựng và bảo vệ đất nước.

TS Nguyễn Văn Thanh, Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam cũng cho rằng, cách đặt vấn đề thanh niên trong bản Hiến pháp sửa đổi chủ yếu hòa tan vào các vấn đề chung của nhân dân Việt Nam, các dân tộc Việt Nam, các giai cấp, con người Việt Nam, công dân Việt Nam, vấn đề bình đẳng giới và dân số Việt Nam, vấn đề trẻ em Việt Nam mà chưa chú ý đến những vấn đề xã hội đặc thù của thanh niên cần quy định rõ ràng trong Hiến pháp.

Theo TS Thanh, thanh niên là nhóm xã hội nhân khẩu đặc thù, là lớp người đang hoàn thiện về thể chất, học vấn, nghề nghiệp, việc làm, xây dựng gia đình trẻ và phát triển tài năng. Thanh niên là lực lượng sản xuất cơ bản của đất nước và nhân loại; là bộ phận trọng yếu trong nguồn nhân lực chất lượng cao của một quốc gia... Vấn đề phát triển thanh niên từ xưa tới nay luôn là vấn đề chiến lược của mọi thời đại. Tuy vậy, trong dự thảo Hiến pháp không thấy xuất hiện khái niệm thanh niên Việt Nam, các tổ chức thanh niên Việt Nam.

“Mục tiêu của Hiến pháp theo tôi cần phải hướng tới tạo sức mạnh tổng hợp của quốc gia từ nguồn năng lượng gốc, từ nguyên khí của quốc gia, tức là từ tài năng và sáng tạo của người Việt Nam, đặc biệt là từ tài năng trẻ. Việt Nam có vẻ vang sánh vai với các cường quốc năm châu hay không quyết định là ở năng lực sáng tạo, tài năng sáng tạo của lớp trẻ có được phát huy hay không. Do vậy, vấn đề tài năng đề cập trong Hiến pháp không nên dừng lại ở vấn đề đào tạo, bồi dưỡng mà phải đề cập đến như một hệ thống chiến lược đồng bộ, hệ thống chính sách đồng bộ từ tuyển chọn, đào tạo bồi dưỡng, thu hút, sử dụng và phát triển tài năng, phát triển hệ thống sáng tạo quốc gia”- TS Thanh đề nghị.

Nên quy định một Điều mới về thanh niên

Nhà báo Nguyệt Minh băn khoăn về việc trong dự thảo Hiến pháp sửa đổi, không có một điều khoản nào nói về vai trò của các tổ chức đoàn thể, đặc biệt là Đoàn Thanh niên trong việc chăm lo, giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ. Hiến pháp sửa đổi cũng không có quy định nào về trách nhiệm của nhà nước, gia đình và xã hội đối với thanh niên. Trong khi Hiến pháp hiện hành, tại Điều 36 và Điều 66 có quy định khá cụ thể về nội dung này.

“Tôi đề nghị giữ lại quy định hiện hành tại Điều Điều 66 của Hiến pháp 1992, đồng thời bổ sung thêm nội dung thứ 3 của Điều 36 về vai trò, trách nhiệm của các đoàn thể nhân dân, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vào Điều 66: Các đoàn thể nhân dân, trước hết là Ðoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, các tổ chức xã hội, các tổ chức kinh tế, gia đình cùng nhà trường có trách nhiệm giáo dục thanh niên, thiếu niên và nhi đồng. Hoặc quy định một Điều mới về thanh niên, về vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong Hiến pháp sửa đổi, ở chương Chế độ chính trị”- nhà báo Nguyệt Minh nói.

Có ý kiến cho rằng, nên quy định một Điều mới về thanh niên (ảnh: KT)

Cũng quan tâm đến vấn đề phát triển thanh niên, bạn Lâm Tùng, Chủ tịch Hội Sinh viên trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, Hiến pháp năm 1992 đã nêu rõ các đoàn thể nhân dân, trước hết là Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, các tổ chức xã hội, các tổ chức kinh tế, gia đình cùng nhà trường có trách nhiệm giáo dục thanh niên, thiếu niên và nhi đồng.

Trong những năm vừa qua, với hàng loạt những giải thưởng, các cuộc thi tôn vinh tài năng trẻ, sáng tạo trẻ, các diễn đàn hội thảo để tạo cầu nối giữa doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế, chính trị, xã hội với tầng lớp tri thức trẻ, Trung ương Đoàn TNCS HCM đã thực sự trở thành ngọn cờ tiên phong đi đầu ở khía cạnh trọng dụng nhân tài, tài năng trẻ, thực hiện đúng nhiệm vụ mà Hiến pháp 1992 đã quy định. Tuy nhiên, để nguồn lực ấy được tận dụng một cách triệt để, có hệ thống, cần sự chung tay góp sức của tất cả các các tổ chức, đoàn thể trong xã hội.

Theo bạn Lâm Tùng, Điều 66 trong dự thảo Hiến pháp (sửa đổi, bổ sung Điều 35, Điều 36) về phát triển giáo dục nhằm hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất, năng lực của công dân; Nhà nước và xã hội tạo điều kiện học tập để phát triển tài năng… là cần thiết để làm tiền đề xây dựng các cơ chế một cách hiệu quá hơn trong quá trình sử dụng lao động trẻ chất lượng cao. Qua đó thể hiện sự quan tâm của Đảng, Chính phủ với tầng lớp trí thức trẻ, góp phần định hướng về tư tưởng, quan điểm chính trị, tạo khát khao cống hiến của những người Việt trẻ hướng đến một xã hội tốt đẹp hơn.

Thực tế cho thấy, ở nước ta Đoàn thanh niên có vai trò và vị thế đặc biệt quan trọng trong đời sống xã hội. Trong mọi thời kì cách mạng, công tác thanh niên đã không ngừng có những đóng góp cho sự nghiệp đấu tranh cách mạng, xây dựng và bảo vệ đất nước. Thanh niên thực sự là lực lượng luôn đi đầu trong các mục tiêu cách mạng và các phong trào cụ thể. Đồng thời thanh niên cũng là những huynh trưởng sâu sát nhất với thiếu niên, nhi đồng, có tác động định hướng, giáo dục, chăm lo cho các em một cách thiết thực, hiệu quả. 

Ông Nguyễn Huy Thắng, Phó Giám đốc nhà xuất bản Kim Đồng cho rằng, "Nhà nước cũng cần đặc biệt quan tâm đến công tác thanh niên, tạo điều kiện để thanh niên phát huy được tốt nhất vai trò và ưu thế của mình. Hiến pháp, như chúng ta biết, là đạo luật cơ bản nhất của nhà nước, thể hiện ý chí và nguyện vọng của đa số nhân dân. Chính vì vậy, tôi kiến nghị Hiến pháp sửa đổi giữ nguyên tinh thần các điều nói trên về thanh thiếu niên"./.