Quốc hội có vai trò quan trọng đối với sự phát triển quyền con người

Nhân Ngày Nhân quyền quốc tế (10/12), chiều nay, tại Hà Nội, Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội và Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) phối hợp tổ chức hội nghị với chủ đề “Các Công ước quốc tế và pháp luật Việt Nam về quyền con người”. Hội nghị tập trung thảo luận các công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên, cũng như vai trò của Quốc hội trong việc tôn vinh, bảo vệ và thúc đẩy quyền con người.

Tại hội nghị, các đại biểu được nghe giới thiệu những nội dung mới của Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền công dân; nội dung cơ bản về hệ thống các điều ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên; cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR); kết quả rà soát sự tương thích giữa các quy định pháp luật Việt Nam hiện hành với Hiến pháp năm 2013 và các Công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên.

Qua thảo luận, các đại biểu đánh giá cao việc Quốc hội Việt Nam thông qua Hiến pháp năm 2013, là cơ sở chính trị pháp lý quan trọng, tái khẳng định, đề cao và quy định quyền con người một cách đầy đủ, toàn diện nhất vì mục tiêu phát triển bền vững đất nước. Đặc biệt, tại Kỳ họp thứ 8 vừa qua, Quốc hội đã xem xét và phê chuẩn 2 Công ước cốt lõi là Công ước về quyền của người khuyết tật và Công ước về chống tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục con người. Điều này cho thấy cam kết chính trị mạnh mẽ của Việt Nam trong việc bảo vệ, bảo đảm quyền con người.

Ông Hoàng Văn Nghĩa, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Quyền con người, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, vai trò của Quốc hội hết sức quan trọng không chỉ làm luật, giám sát việc thi hành luật mà điều quan trọng nữa là giới thiệu, áp dụng phương pháp tiếp cận dựa trên quyền trong quá trình phát triển, quá trình thông qua các chính sách, dự luật cũng như giám sát việc thực thi đó.

Cũng tại hội nghị, bà Pratibha Mehta, Điều phối viên thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam cho biết: Trong báo cáo cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) năm 2014, Việt Nam đã chấp thuận nhiều kiến nghị bao gồm sự tham gia hội nhập mạnh mẽ vào các thể chế quốc tế về quyền con người; bảo vệ và bảo đảm quyền tự do thông tin, ngôn luận và hiệp hội; giảm số lượng tội phạm chịu án tử hình; cải thiện hệ thống pháp luật và tư pháp; đồng thời tiếp tục tập trung vào các nhóm dễ bị tổn thương, nâng cao bình đẳng giới, xóa đói giảm nghèo và tiếp cận với các dịch vụ cơ bản.

Bà Pratibha Mehta cho rằng, Quốc hội có vai trò quan trọng đối với sự phát triển các quyền con người. Do đó, Quốc hội cần tham gia cùng với Chính phủ trong quá trình xây dựng kế hoạch hành động để thực hiện các kiến nghị này.

Bà Pratibha Mehta nhấn mạnh: “Trước hết, vai trò lập pháp của Quốc hội tại các cấp là nền tảng trong việc xây dựng và thông qua các luật mới thúc đẩy quyền con người. Quyền con người cũng cần được lồng ghép trong chức năng đại diện và giám sát của Quốc hội cũng như trong quá trình dự toán ngân sách và đảm bảo Chính phủ có được đầy đủ nguồn lực về thực thi luật pháp. Kế hoạch hành động của Chính phủ về việc thực hiện sau UPR có thể là một công cụ giúp Quốc hội thực hiện chức năng giám sát của mình”.

Các đại biểu kiến nghị cần sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật hiện hành về quyền con người, quyền công dân trên cơ sở các quy định của Hiến pháp 2013 và các Công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên; Đồng thời phát huy hơn nữa vai trò của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội trong giám sát việc thực hiện Báo cáo rà soát định kỳ phổ quát (UPR), nhất là thực hiện các khuyến nghị của cộng đồng quốc tế về quyền con người./.