Chủ tịch Quốc hội: Giám sát phải trên tinh thần xây dựng

Sáng nay (4/11), tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì Hội nghị triển khai thực hiện chương trình giám sát của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2022. Hội nghị được tổ chức trực tuyến từ điểm cầu Nhà Quốc hội với sự tham gia của các Phó Chủ tịch Quốc hội, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Cùng dự Hội nghị có: Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái; đại diện Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, các ban, các bộ, ngành, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Tòa án Nhân dân tối cao, các tổ chức chính trị - xã hội.

Hội nghị được kết nối trực tuyến đến 63 điểm cầu tại các tỉnh, thành phố trong cả nước với sự tham dự của 25 đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh/Thành ủy và đại diện Thường trực Tỉnh/Thành ủy, HĐND, UBND, Đoàn đại biểu Quốc hội, các sở, ban, ngành...

Các đại biểu cho rằng, giám sát chuyên đề của Quốc hội tiếp tục đi vào chiều sâu, hiệu quả, rõ nét với những chuyên đề liên quan đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống của Nhân dân. Nội dung giám sát có trọng tâm, trọng điểm, bao quát các lĩnh vực, đạt nhiều kết quả quan trọng, được cử tri và Nhân dân đánh giá cao. Thông qua hoạt động giám sát đã đánh giá các tác động của cơ chế chính sách, tiếp tục phát huy những ưu điểm, kịp thời phát hiện hạn chế, bất cập, kiến nghị bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật, làm cơ sở cho việc quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, góp phần bảo đảm kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm cho biết, hiện nay, vẫn còn 979 vụ việc khiếu nại, tố cáo đang được các địa phương tiếp tục giải quyết. Vì vậy, chuyên đề giám sát này sẽ giúp Chính phủ xem xét cụ thể về những vụ việc mà Chính phủ đã rà soát nhưng các địa phương vẫn chưa giải quyết dứt điểm. Đây cũng là dịp rất tốt để tập trung xử lý nghiêm, dứt điểm các vụ việc.

"Chuyên đề giám sát thể hiện sự quan tâm của Quốc hội, của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đối với công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong 5 năm qua và ngay từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV. Đây sẽ là cơ sở để Thanh tra Chính phủ chấn chỉnh và nâng cao trách nhiệm của các cơ quan hành chính nhà nước cho công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thời gian tới, đặc biệt là những vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài" - Phó Tổng Thanh tra Chính phủ nêu rõ.

Ở mỗi lĩnh vực thuộc trách nhiệm của đơn vị mình, các đại biểu đã nêu ý kiến kiến nghị nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác giám sát. 

Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP. Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà đề nghị: "Trong xây dựng các Luật chuyên ngành cần quy định rõ thẩm quyền của HĐND, của Thường trực HĐND để đảm bảo HĐND thực sự là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. Đồng thời, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm ban hành Nghị quyết hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND, trong đó quy định các chế tài, hình thức xử lý cụ thể trong việc thực hiện các kết luận, kiến nghị sau giám sát."

Dưới góc nhìn khác, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh đề xuất: "Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về giám sát, làm rõ phạm vi, đối tượng giám sát tối cao, tăng cường tính đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả của các hình thức giám sát, tập trung giám sát những vấn đề lớn, bức xúc trong đời sống kinh tế - xã hội. Nghiên cứu xây dựng bộ tiêu chí đánh giá, quy định cụ thể, rõ ràng về chế tài xử lý trách nhiệm dựa trên mức độ hoàn thành các kiến nghị giám sát. Đẩy mạnh công tác “hậu giám sát” với 2 nội dung là xem xét việc thực hiện nghị quyết giám sát và xem xét việc thực hiện kiến nghị sau giám sát."

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, mục đích của Hội nghị nhằm góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội nói chung; làm cơ sở để theo dõi, đôn đốc, đánh giá việc thực hiện các yêu cầu trong hoạt động giám sát. Vì thế, giám sát phải đúng và trúng, chỉ rõ địa điểm, ghi rõ trách nhiệm giải trình của các tổ chức, cá nhân và kiến nghị, đề xuất sửa đổi chính sách pháp luật. 

"Lần này, Ủy ban thường vụ Quốc hội cũng yêu cầu, nếu như trong phát hiện những dấu hiệu sai phạm đối với tất cả các lĩnh vực thì sẽ chuyển hồ sơ cho các cơ quan chức năng, để nâng cao năng lực giám sát của Quốc hội, chứ không phải chúng ta chỉ đưa ra ý kiến như vậy, ai thực hiện thì thực hiện, không thực hiện thì thôi. Cho nên phải cụ thể hóa được trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân" - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ bày tỏ tin tưởng, nếu thực hiện tốt các chuyên đề giám sát trong năm 2022 thì sẽ tạo bước chuyển biến mới trong công tác giám sát của Quốc hội, UBTVQH, các cơ quan của Quốc hội; hy vọng sẽ tạo ra những chuyển biến rõ rệt trong từng lĩnh vực thuộc phạm vi và đối tượng giám sát tối cao của Quốc hội, UBTVQH.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, tất cả quyết sách đều phải đặt người dân và doanh nghiệp vào trung tâm, nên phải hết sức chú trọng công tác dân nguyện, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, tiếp công dân của tất cả các cơ quan trong hệ thống chính trị. Trước hết, trách nhiệm đầu tiên, trực tiếp là của các Đoàn giám sát. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Trưởng đoàn và các thành viên nêu cao tinh thần trách nhiệm, chấp hành nghiêm các quy định của Luật Hoạt động giám sát và các quy chế, quy định pháp luật khác có liên quan.

Phát huy tinh thần trách nhiệm, tham gia đầy đủ các hoạt động theo yêu cầu của Luật cũng như yêu cầu của Đoàn giám sát; lắng nghe ý kiến của chuyên gia, các nhà khoa học, ý kiến của nhân dân, phải nghe bằng nhiều kênh, nhiều tai, trung thực, khách quan. Đồng thời cũng phải tôn trọng đối tượng giám sát, không sách nhiễu, không gây phiền hà, không “cua cậy càng, cá cậy vây”. Đây là vấn đề các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước nhiều lần nhắc nhở.

Chủ tịch Quốc hội cho biết: "Đặc biệt, các thành viên cũng như Trưởng, Phó Đoàn giám sát phải có bản lĩnh, dám nói thẳng, nói thật, tránh tình trạng phát hiện từ dưới cơ sở bằng “con voi” nhưng gọt giũa dần khi lên đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì chẳng còn gì nữa. Phải tuyệt đối tránh những việc như thế. Vì chúng ta giám sát trên tinh thần hết sức xây dựng. Giữa “xây” và “chống” thì xây vẫn là căn bản, lâu dài; chống là quyết liệt, triệt để. Chúng ta phải phát huy được những mô hình tốt những cách làm hay, gương người tốt, việc tốt để nhân rộng ra. Đó mới là giám sát chứ không phải là chỉ nhăm nhăm tìm ra những khuyết điểm, sai phạm để nói đâu. Phải đánh giá cân bằng, khách quan để tiếp tục hoàn thiện thể chế, hệ thống pháp luật, tiếp tục đẩy mạnh khâu tổ chức thực hiện để mọi việc tốt hơn, góp phần cho phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng đất nước. Đó là mục tiêu của giám sát."

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu, Đoàn ĐBQH và HĐND phải phối hợp chặt chẽ với nhau. Trong cách làm, tinh thần phải hết sức linh hoạt, dựa vào Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên; biến mọi tai mắt của nhân dân thành hàng triệu ngọn đèn pha để soi rọi, không có chỗ ẩn nấp cho tiêu cực, lãng phí, quan liêu, tham nhũng như Bác Hồ đã nói.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng đề nghị các cơ quan truyền thông, báo chí, tham gia sâu rộng vào quá trình giám sát của Quốc hội, kể cả thông tin truyền thông, cung cấp thông tin liên quan đến các chủ đề này; đồng thời nhấn mạnh, báo chí là kênh rất có giá trị, một mặt cung cấp thông tin truyền thông về hoạt động giám sát nhưng mặt khác cũng cung cấp, phản ánh thông tin về những nơi, những địa điểm mà các Đoàn giám sát có thể phải có tổ chức giám sát trực tiếp ngoài giám sát tổng hợp./.