Thủ tướng: Tuổi trẻ hãy thổi bùng đam mê, đương đầu với thách thức

Sự kiện thường niên được Bộ Giáo dục và đào tạo (GD-ĐT) chủ trì, phối hợp với Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, các bộ, ngành, địa phương tổ chức nhằm chung tay thực hiện Đề án “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025” nhằm triển khai thực hiện Đề án 1665 của Thủ tướng Chính phủ.

Cùng dự có nguyên Phó Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam Nguyễn Thị Doan; Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn; Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương Binh và Xã hội Đào Ngọc Dung; Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt; Bí thư Thành ủy Cần Thơ Nguyễn Văn Hiếu; Lãnh đạo các Ban, Bộ ngành Trung ương và địa phương. 

Đây là hoạt động có ý nghĩa nhằm thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp của học sinh, sinh viên (HSSV), giúp các em thay đổi tư duy, nhận thức, dám nghĩ, dám làm và có khát vọng lớn để biến ước mơ, ý tưởng thành hiện thực. Đồng thời, tăng cường các hoạt động kết nối, xúc tiến đầu tư đối với các ý tưởng, dự án khởi nghiệp của HSSV có tính khả thi cao; tôn vinh các cá nhân, tập thể có những ý tưởng sáng tạo, giải pháp kinh doanh mới, phù hợp thực tiễn; cũng như ghi nhận sự đóng góp tích cực của các cơ sở giáo dục, các cơ quan, doanh nghiệp, các cá nhân đã quan tâm, đồng hành và hỗ trợ tích cực cho các hoạt động khởi nghiệp của HSSV.

Qua hơn 6 năm thực hiện, Đề án 1665 đã đạt được những kết quả quan trọng, trong giai đoạn 2018-2023, Đề án đạt được hầu hết các mục tiêu: 100% các đại học, học viện, trường (đại học, cao đẳng, trung cấp) có kế hoạch triển khai hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp; 90% học sinh, sinh viên được tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, được trang bị kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp trước khi tốt nghiệp; Tỉ lệ sinh viên khởi nghiệp sau khoảng 5 năm tốt nghiệp khoảng 8%. Đã thu hút được gần hơn 3.000 dự án khởi nghiệp của học sinh, sinh viên và trên 4.000 ý tưởng, dự án khởi nghiệp thuộc lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp.

Đến hết năm 2023, đã có 110 không gian làm việc chung dành cho khởi nghiệp trong các trường đại học; có hơn 120 trường đại học đã đưa khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thành một môn học bắt buộc hoặc tự chọn; có 10 cơ sở đào tạo đã bố trí được các Quỹ hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp.

Tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các cấp đã tổ chức hơn 3.000 cuộc thi ý tưởng sáng tạo, thu hút gần 370.000 lượt thanh niên tham gia với gần 14.000 ý tưởng khởi nghiệp; hỗ trợ gần 16.000 dự án với tổng kinh phí gần 700 tỷ đồng.

Việc kết nối các chủ thể hỗ trợ khởi nghiệp trong toàn hệ sinh thái đã có những chuyển biến cơ bản; đã xây dựng được mạng lưới Kết nối Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp các trường đại học, cao đẳng.

Đặc biệt, có nhiều HSSV Việt Nam đã đạt thành tích cao trong học tập, nghiên cứu khoa học ở trong nước, nước ngoài và được tuyển dụng làm việc tại các Tập đoàn, Công ty công nghệ lớn của thế giới như Facebook, Space X, Google, Quora…

Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, đánh giá cao và biểu dương những kết quả tích cực về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong học sinh sinh viên, thanh niên Việt Nam thời gian qua, đóng góp vào thành công chung của cả nước. Thủ tướng cũng hoan nghênh Bộ GD&ĐT đã tập trung chỉ đạo tổ chức tốt Ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên hằng năm, từ năm 2018 đến nay.

Thủ tướng nhấn mạnh, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo là một động lực và nguồn lực quan trọng trong sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia. Muốn có khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, thì phải có con người đổi mới sáng tạo. Khởi nghiệp cần sự đam mê, quyết tâm, lòng kiên trì và sự dũng cảm vượt qua chông gai, thử thách để hướng tới thành công.

Thủ tướng xúc động chia sẻ, ông cảm thấy niềm đam mê, nỗi khát vọng, lòng quyết tâm và sự kiên trì, dũng cảm để khởi nghiệp, cống hiến. Với thế hệ trẻ đầy nhiệt huyết hôm nay, luôn mang trong mình truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, kế tục tinh thần tự lực, tự cường, ý chí, sự quyết tâm, sự đam mê, cống hiến hết mình của các thế hệ đi trước, chúng ta càng tin tưởng vào tương lai tươi sáng của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Thủ tướng đã phân tích những kết quả đạt được đồng thời cũng chỉ rõ những hạn chế bất cập trong đó nhấn mạnh, hệ sinh thái khởi nghiệp nói chung và hệ sinh thái khởi nghiệp trong các cơ sở giáo dục nói riêng vẫn còn hạn chế, thiếu sự gắn kết; còn có khoảng cách so với các nước trong khu vực, thế giới. Các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp đối với học sinh, sinh viên triển khai còn chậm. Nhiều thành tố của hệ sinh thái chưa thực sự đủ mạnh. Cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các cơ sở giáo dục, đào tạo tại các địa phương còn khá dè dặt; các dự án triển khai còn ở mức độ khiêm tốn, tác động thấp.

Thủ tướng chỉ rõ, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030 khẳng định, phát triển nguồn nhân lực gắn với khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là một trong 3 đột phá chiến lược, là quốc sách hàng đầu cho phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới; là một động lực chính để thúc đẩy tăng trưởng, tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế, cũng như của từng ngành, lĩnh vực, vùng, địa phương và doanh nghiệp.

Đảng nhà nước đã có nhiều cơ chế chính sách cho hoạt động này, trong đó Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã xác định: “Phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chính để tăng trưởng kinh tế” và “Đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia; phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo”.

Để hoạt động khởi nghiệp trong HSSV phát triển đột phá, thực sự trở thành phong trào rộng khắp trên cả nước, cần có sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị; sự hỗ trợ của Nhân dân, doanh nghiệp; với những cơ chế, chính sách, giải pháp hỗ trợ cụ thể, phù hợp, thiết thực, hiệu quả cả trước mắt và lâu dài. dThủ tướng đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các cấp, các ngành, các địa phương tập trung thực hiện quyết liệt đồng bộ, hiệu quả “1 Đẩy mạnh; 2 Tăng cường; 3 Kết nối; 4 Tập trung; 5 Khuyến khích”.

Thủ tướng nhấn mạnh: “Đẩy mạnh triển khai hiệu quả các chính sách hiện hành; đồng thời rà soát, sửa đổi, bổ sung kịp thời các cơ chế, chính sách phù hợp, tạo môi trường, điều kiện, cơ sở pháp lý thuận lợi để thanh niên, HSSV khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

Thủ tướng đề nghị Đoàn TNCS Hồ Chí Minh triển khai sâu rộng chương trình “Thanh niên khởi nghiệp”, nhất là khởi nghiệp sáng tạo. Trọng tâm là phát triển năng lực khởi nghiệp của thanh niên Việt Nam, tham gia kiến tạo môi trường hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp phát triển đất nước trên cơ sở KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ GDĐT, Bộ LĐTBXH và các cơ quan liên quan triển khai hiệu quả Chương trình phối hợp, trong đó tập trung đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ cụ thể nhằm thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong thanh niên, HSSV.

Đối với các cơ sở giáo dục đại học, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, các cơ sở giáo dục phổ thông Thủ tướng yêu cầu, tổ chức triển khai hiệu quả các cơ chế, chính sách đã ban hành; chủ động bố trí nguồn lực sớm xây dựng, hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp. Xây dựng cơ chế phối hợp với DN để hình thành các Trung tâm ươm tạo DN trong nhà trường; Hỗ trợ cán bộ, giảng viên đăng ký sở hữu bằng độc quyền sáng chế; có giải pháp hỗ trợ thúc đẩy việc thành lập doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp KHCN nhằm khai thác, hoàn thiện và thương mại hóa sản phẩm; Chủ động liên kết với tổ chức, cá nhân thành lập quỹ phát triển KHCN của cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp;

Phát triển mạng lưới khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, mạng lưới chuyên gia, cố vấn, tư vấn hỗ trợ các khóa huấn luyện, đào tạo, các tổ chức thúc đẩy SXKD, quỹ hỗ trợ vốn đầu tư mạo hiểm; kết nối với mạng lưới khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia; Đầu tư xây dựng các phòng thí nghiệm đạt chuẩn, có nguyên vật liệu để sản xuất thử nghiệm; thúc đẩy phát triển các doanh nghiệp khởi nghiệp ngay trong trường đại học.

Cung cấp cho giáo viên, học sinh, sinh viên các thông tin về chính sách hỗ trợ khởi nghiệp; các tư liệu, tài liệu, hình ảnh, công cụ đánh giá năng lực, năng khiếu của học sinh, nội dung chương trình thực hành, trải nghiệm tại doanh nghiệp, tài liệu tuyên truyền, giáo dục về đổi mới sáng tạo, giáo dục khởi nghiệp; Chủ động ban hành, tham mưu ban hành các cơ chế phối hợp với doanh nghiệp xây dựng các chương trình đào tạo, bồi dưỡng các kiến thức kỹ năng về nghề nghiệp, việc làm cho HSSV; Tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, khởi nghiệp cho HSSV gắn với nội dung, chương trình được định hướng cụ thể thông qua các việc học, trải nghiệm ngay tại các doanh nghiêp, tại nhà máy, xí nghiệp, bảo đảm học đi đôi với hành.

“2 Tăng cường” gồm: Tăng cường liên kết giữa các trường đại học, trường cao đẳng với các trung tâm nghiên cứu có đầy đủ trang thiết bị hiện đại giúp HSSV có thể nghiên cứu, tạo nên những sản phẩm mẫu, tạo sự gắn kết giữa các nhóm ngành nghề thông qua sự hỗ trợ của đội ngũ cán bộ, giảng viên, điều phối viên; Tăng cường huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong học sinh, sinh viên. Phân bổ nguồn lực hợp lý giữa các Bộ, ngành liên quan trong việc triển khai các hoạt động khởi nghiệp. Thủ tướng lưu ý tránh tình trạng có Bộ ôm quá nhiều việc, quá nhiều kinh phí, trong khi có Bộ không có nguồn lực, kinh phí để triển khai.

“3 Kết nối” gồm: Kết nối các Trung tâm hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp trong các trường đại học, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp với các Trung tâm khởi nghiệp tại các địa phương, hình thành mạng lưới kết nối khởi nghiệp quốc gia; Kết nối các địa phương với các Trường đại học trong việc đặt hàng, giao nhiệm vụ phát triển các dự án khởi nghiệp trên tinh thần giải quyết các vấn đề thực tiễn của địa phương; Kết nối giáo dục khởi nghiệp từ phổ thông lên các bậc học cao hơn thành những nội dung, chương trình xuyên suốt”.

Cùng với đó Thủ tướng đề nghị “4 Tập trung” gồm: Tập trung nâng cao tinh thần đổi mới sáng tạo trong ngành giáo dục, trong đội ngũ cán bộ quản lý, nhân viên, giáo viên, HSSV. Đổi mới từ cách nghĩ cách làm đến nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy; Tập trung đề xuất, hình thành và phát triển các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp; Tập trung đề xuất xây dựng sàn giao dịch ý tưởng, dự án khởi nghiệp của HSSV, thanh niên với các doanh nghiệp. Có cơ chế bảo đảm các ý tưởng dự án được bảo hộ tránh việc mất bản quyền; Tập trung giải quyết dứt điểm các vấn đề tồn đọng, nhất là sớm hoàn thành việc thúc đẩy phát triển các trung tâm ươm tạo và hỗ trợ khởi nghiệp trong các cơ sở đào tạo; Sớm hoàn thiện ban hành hướng dẫn việc thành lập các Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp sinh viên trong các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp quỹ cộng đồng, quỹ quyên tặng; Các địa phương sớm thí điểm xây dựng hướng dẫn tạo cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các cơ sở giáo dục, đào tạo triển khai các mô hình khởi nghiệp, các mô hình sinh kế, góp phần thúc đẩy phát triển KTXH các vùng, địa phương và cả nước.

“5 Khuyến khích” gồm: Khuyến khích các doanh nghiệp, các cơ quan đơn vị sử dụng các sản phẩm được hình thành từ các dự án khởi nghiệp; Khuyến khích doanh nghiệp phối hợp, hỗ trợ các cơ sở giáo dục triển khai thực hiện công tác tư vấn nghề nghiệp, việc làm và hỗ trợ khởi nghiệp; Khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng không gian trải nghiệm, không gian sáng tạo khởi nghiệp dùng chung cho các cơ sở giáo dục, gắn việc học đi đôi với hành, tránh tình trạng học trải nghiệm không có nội dung, phương pháp làm giảm hiệu quả công tác tư vấn nghề nghiệp, việc làm; Khuyến khích HSSV, giảng viên tích cực tham gia các hoạt động khởi nghiệp và để thúc đẩy thương mại hóa được các sản phẩm nghiên cứu; Khuyến khích cán bộ giảng viên, đoàn viên thanh niên tích cực chủ động đổi mới sáng tạo, có cách nghĩ mới, cách làm mới; tham gia các hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, các hoạt động hỗ trợ cộng đồng.

Đối với các cháu học sinh, sinh viên Thủ tướng nhấn mạnh: “Các cháu chính là những chủ nhân tương lai của đất nước! Bác Hồ kính yêu của chúng ta từng căn dặn: “Thanh niên muốn làm người chủ tương lai cho xứng đáng thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải ra làm việc để chuẩn bị cái tương lai đó”.

Các cháu hãy noi theo những tấm gương sáng của các thế hệ đi trước; luôn chăm chỉ, chuyên cần, cố gắng học tập tốt, rèn luyện tốt; giữ vững niềm tin, làm tròn trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng, xã hội. Hãy sống một cuộc sống tràn đầy đam mê, hoài bão, khát vọng vươn lên, ý chí lập thân, lập nghiệp.

Các cháu hãy luôn mang trong mình tinh thần quyết tâm: “Nuôi dưỡng ý tưởng; thổi bùng đam mê; quyết tâm, kiên trì; đương đầu thách thức - lập nghiệp thành công”, đóng góp công sức, trí tuệ cho sự nghiệp xây dựng quê hương, đất nước thân yêu ngày càng văn minh, giàu đẹp”.

Với truyền thống yêu nước, với lịch sử nghìn năm văn hiến của dân tộc ta; với một thế hệ trẻ tràn đầy nhiệt huyết, năng động, sáng tạo Thủ tướng tin tưởng rằng những đam mê, ước mơ, hoài bão, khát vọng của tuổi trẻ sẽ tiếp tục được nuôi dưỡng, chắp cánh và trở thành hiện thực, để đất nước ta có những người chủ nhân thực sự siêng năng, tài giỏi, luôn sống, học tập, làm việc cống hiến hết mình, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng hùng cường, thịnh vượng; nhân dân Việt Nam ngày càng ấm no, hạnh phúc;  sớm hiện thực hoá được sứ mệnh đưa dân tộc Việt Nam bước tới đài vinh quang, sánh vai với các cường quốc năm châu, như Bác Hồ kính yêu hằng mong muốn.