Trách nhiệm thế nào nếu ra quy chuẩn, tiêu chuẩn gây khó cho DN, người dân?

Tiếp tục chương trình làm viêc Phiên họp 36, sáng 20/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.

Trình bày báo cáo thẩm tra dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, Thường trực Ủy ban cơ bản tán thành với việc sửa đổi các quy định về hoạt động đánh giá sự phù hợp để đáp ứng yêu cầu minh bạch hóa trong thực thi các Hiệp định FTA.

Tuy nhiên, dự thảo luật cần nghiên cứu, bổ sung quy định về điều kiện hoạt động của tổ chức đánh giá sự phù hợp để bảo đảm tính cạnh tranh, khách quan và hiệu quả của hoạt động này, đặc biệt là hoạt động chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy.

Thường trực Ủy ban đồng tình với quy định thừa nhận đơn phương kết quả đánh giá sự phù hợp của các tổ chức quốc tế, nước ngoài là giải pháp tối ưu, tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu của doanh nghiệp trong tình hình hiện nay đối với một số lĩnh vực công nghệ mới nổi mà nguồn lực trong nước chưa thể đáp ứng nhu cầu thị thường, thúc đẩy xã hội hoá hoạt động thử nghiệm, chứng nhận, giám định, phù hợp thông lệ quốc tế.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, đây là quy định mới, cần được quy định cụ thể để hướng dẫn bộ, ngành thực hiện việc thừa nhận đơn phương kết quả đánh giá sự phù hợp phục vụ hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước.

Góp ý vào dự thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế  Vũ Hồng Thanh cho biết, các doanh nghiệp có phản ánh quy chuẩn kỹ thuật của chúng ta đâu đó còn có nội dung quy định thiếu thống nhất và cách hiểu chưa rõ ràng dẫn đến trong quá trình triển khai thực hiện có vướng mắc.

Ngoài ra các doanh nghiệp cũng có phản ánh quá trình ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn cũng có cái “giật cục”, nhanh quá, sốc quá mà không có lộ trình để thực hiện. Vấn đề như thế tạo ra chi phí tuân thủ của doanh nghiệp tăng lên, ảnh hưởng đến áp lực cạnh tranh hàng hoá của doanh nghiệp.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị cân nhắc tận dụng các tiêu chuẩn, kỹ thuật của các nước khác trong FTA để tránh việc xây dựng một bộ tiêu chuẩn nhưng không phù hợp với tiêu chuẩn của các nước khác họ đã sẵn có. Việc xây dựng này vừa tốn kém nhưng sử dụng lại không hiệu quả. Ví dụ hàng hoá vào thị trường Mỹ thì phải đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường Mỹ, hay vào EU thì phải theo tiêu chuẩn EU.

“Vấn đề này cần phải khắc phục, tránh việc xây dựng quá nhiều tiêu chuẩn mà không phù hợp, thậm chí còn gây ra lãng phí, tốn kém cho doanh nghiệp”-ông Thanh nêu vấn đề.

Đồng tình quy định cho các tổ chức, doanh nghiệp được tham gia vào quá trình xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn, ông Vũ Hồng Thanh cho rằng là rất đúng. Vì đây là những đối tượng chịu tác động trực tiếp của những tiêu chuẩn, quy chuẩn để hàng hoá người ta có thể được đưa ra thị trường trong nước và thị trường của nước ngoài. Tuy nhiên cần có tiêu chí, có điều kiện quy định trách nhiệm cũng như hình thức của các doanh nghiệp tham gia vào quá trình xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn.

“Bên cạnh đó, cần có cơ chế khuyến khích để tham vấn ý kiến doanh nghiệp bởi trong quá trình sản xuất kinh doanh họ va chạm vào vướng mắc ở chỗ này, chỗ kia, nên từ kinh nghiệm thực tiễn họ có thể tham vấn đóng góp cho chúng ta để đưa ra bộ tiêu chuẩn quy chuẩn phù hợp”, ông Vũ Hồng Thanh nói.

Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường đề nghị nghiên cứu trách nhiệm của các cơ quan khi ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn. Như trách nhiệm thế nào nếu như ban hành những bất cập, hoặc có quy trình thủ tục gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, thậm chí có quy chuẩn, tiêu chuẩn có quy định cao hơn thực tiễn, gây lãng phí.

“Hay có những quy chuẩn, tiêu chuẩn đặt ra để rồi người dân, doanh nghiệp phải “thế này, thế kia”. Do đó cần nghiên cứu thêm để quy định cho đầy đủ”, theo ông Bùi Văn Cường.