Nguy cơ chiến tranh ở Niger

Ngay sau khi Cộng đồng Kinh tế Tây Phi tuyên bố đặt lực lượng dự phòng của mình trong trạng thái sẵn sàng can thiệp để khôi phục trật tự hiến pháp tại Cộng hòa Niger, nhiều nước trong khu vực đã bày tỏ ủng hộ quyết định của tổ chức này.

Tổng thống Cốt Đi-voa Alassane Ouattara ngày 11/8 ra tuyên bố, nước này sẽ điều từ 850 đến 1 nghìn 100 binh sĩ cho lực lượng hỗn hợp của Cộng đồng Kinh tế Tây Phi. Một số nước khác trong khu vực như Nigeria và Benin cũng cho biết sẽ điều quân nếu Cộng đồng Kinh tế Tây Phi đưa ra quyết định can thiệp quân sự tại Niger và việc can thiệp quân sự sẽ diễn ra trong thời gian ngắn sắp tới.

Theo kế hoạch, tham mưu trưởng các quốc gia thuộc khối Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi dự kiến sẽ tham dự một cuộc họp trong hôm nay tại Gha na để thông báo cho các nhà lãnh đạo của khối về những lựa chọn tốt nhất nhằm kích hoạt và triển khai lực lượng dự phòng. Tuy nhiên, cuộc họp này sau đó đã được thông báo hoãn lại vì lý do kỹ thuật.

Trước những động thái cứng rắn của khu vực, chính quyền quân sự của Niger cũng có thái độ hết sức cứng rắn. Cho đến nay giới lãnh đạo đảo chính ở Niger vẫn chưa sẵn sàng tham gia các cuộc đàm phán do cộng đồng quốc tế thúc đẩy. Để đẩy nhanh quá trình ổn định tình hình, chính quyền quân sự Niger còn công bố danh sách 21 bộ trưởng và thúc đẩy chương trình nghị sự của nội các do quân đội đứng đầu ngay trước cuộc họp của Cộng đồng Kinh tế Tây Phi. Thậm chí, theo một số nguồn tin, chính quyền quân sự Niger cho biết, sẽ sát hại tổng thống bị phế truất Mohamed Bazoum, nếu các nước láng giềng can thiệp quân sự vào nước này.

Trước diễn biến căng thẳng tại Niger, cộng đồng thế giới đã kêu gọi các bên kiềm chế. Bộ Ngoại giao Nga hôm qua đã nói rằng, giải pháp quân sự cho cuộc khủng hoảng Niger có thể dẫn đến cuộc xung đột kéo dài ở nước này và khiến khu vực sa mạc Sahara ở châu Phi bị mất ổn định nghiêm trọng. Bộ Ngoại giao Nga cũng cho biết, Nga ủng hộ các nỗ lực hoà giải của Cộng đồng Kinh tế Tây Phi nhằm tìm cách thoát khỏi cuộc khủng hoảng hiện nay và Nga đang theo dõi sát các biễn biến ở Niger.

Trong một tuyên bố trước báo giới sau đó, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh: “Sự can thiệp từ bên ngoài không thể làm thay đổi tình hình Niger tốt hơn lên. Chúng tôi vẫn đang giám sát chặt chẽ tình hình tại khu vực. Chúng tôi  quan ngại về căng thẳng leo thang. Chúng tôi ủng hộ Niger quay trở lại trật tự hiến pháp thông thường càng sớm càng tốt mà không có thiệt hại cũng như đe dọa cuộc sống của người dân”.

Nhiều nước phương Tây  như Đức, Pháp, Mỹ dù ủng hộ quyết định của Cộng đồng Kinh tế Tây Phi song kêu gọi ưu tiên giải pháp ngoại giao để ổn định tình hình tại quốc gia châu Phi này.

Theo đánh giá của giới chuyên gia, cuộc đảo chính hôm 26/7 vừa qua ở Niger làm dấy lên lo ngại về nguy cơ đẩy khu vực Tây Phi vào vòng xoáy bất ổn. Vùng Sahel  thuộc Tây Phi là một trong những khu vực nghèo nhất thế giới và phải đối mặt với mối đe dọa khủng bố kéo dài. Do đó, khu vực này có nguy cơ rơi vào bất ổn hơn nữa nếu khủng hoảng tại Niger trầm trọng hơn.