Doanh nghiệp vừa chủ động vừa cần trợ giúp vĩ mô

Đến 2015, có 350.000 DNNVV hoạt động

Theo Quyết định số 1231/QĐ-TTg ngày 7/9/2012 của Thủ tướng Chính phủ, mục tiêu kế hoạch phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) giai đoạn 2011-2015, chỉ rõ: Đẩy nhanh tốc độ phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh của DNNVV, tạo môi trường đầu tư và kinh doanh thuận lợi, lành mạnh để DNNVV đóng góp ngày càng cao vào phát triển kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và hội nhập kinh tế quốc tế.

Đến 2015, DNNVV sẽ tạo ra 4 triệu việc làm

Trên tinh thần mục tiêu đó, một số chỉ tiêu cụ thể đã được đưa ra: Số DNNVV thành lập mới giai đoạn 2011-2015 đạt 350.000 DN; tính đến thời điểm 31/12/2015, cả nước có 600.000 DN đang hoạt động. Đến thời điểm tháng 9/2012, có trên 400.000 DN đang hoạt động, bình quân sẽ có khoảng 70.000 DN thành lập mới mỗi năm.

Cạnh đó, chỉ tiêu tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu của khu vực DNNVV chiếm 25% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn quốc; đầu tư của khu vực DNNVV chiếm 35% tổng vốn đầu tư toàn xã hội; khu vực DNNVV đóng góp khoảng 40% GDP; 30% tổng thu ngân sách nhà nước; DNNVV tạo thêm khoảng 3,5-4 triệu việc làm mới trong giai đoạn này, trong khi mục tiêu chung cho phát triển KTXH cả nước sẽ tạo thêm 6 triệu lao động.

DN cần chủ động, chính sách vĩ mô cũng quan trọng

Để đạt được những mục tiêu nêu trên, theo bà Phạm Thị Thu Hằng, Giám đốc Trung tâm hỗ trợ DNNVV (VCCI), bản thân DN phải chủ động đổi mới sản phẩm, đa dạng hóa thị trường, đối tác và kênh xuất – nhập khẩu; rà soát lại toàn bộ hệ thống sản xuất, phân phối, đàm phán về giá với nhà cung cấp nguyên liệu, với khách đặt đơn hàng sản xuất, giảm hàng tồn kho.

Đồng thời, DN cần quan tâm phát triển thị trường nội địa, khu vực nông thôn; phải coi trọng công tác xây dựng quảng bá và bảo vệ thương hiệu sản phẩm xuất khẩu chuyên nghiệp và hiệu quả cao; hình thành cac liên kết trong sản xuất và phát triển thị trường…

Đặc biệt, DN phải chủ động các công cụ phòng ngừa rủi ro (trong đó có rủi ro tỷ giá), và các phương án kinh doanh phải linh hoạt.

Bên cạnh sự nỗ lực nội tại của DN, sự trợ giúp vĩ mô về chính sách là đặc biệt quan trọng. Theo bà Rosana Mirkovic, Giám đốc chính sách DNNVV, Hiệp hội kế toán công chứng Anh quốc (ACCA), những can thiệp vĩ mô (của Chính phủ) là hành động tốt nhất, vì nó quan trọng hơn các can thiệp vi mô đối với DNNVV. Bởi vì, khi có thay đổi về chính sách thường có tác động rõ rệt và nhanh đối với DNNVV. Các cơ quan chính phủ phụ trách chính sách thương mại và tài khóa, hành pháp hay luật việc làm, cũng như các ngân hàng trung ương và các nhà quản lý tài chính có nhiều quyền lực để khuyến khích phát triển DNNVV hơn các cơ quan hay tổ chức chịu trách nhiệm về doanh nghiệp.

Bản thân DNNVV phải chủ động đổi mới sản phẩm để thich ứng với nhu cầu thị trường

Để có thể thực hiện can thiệp vĩ mô, yếu tố sự hoàn thiện của khung pháp lý đóng vai trò then chốt. Tuy nhiên, đánh giá lại giai đoạn trước đây (2006-2010) khung pháp lý cho hoạt động của doanh nghiệp nhỏ và vừa đã có nhưng còn thiếu. Theo ông Lê Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng, Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch& Đầu tư), hệ thống trợ giúp DNNVV từ Trung ương đến địa phương chưa hoàn thiện (chức năng nhiệm vụ chưa được luật hóa, thiếu cơ sở vật chất,  nhân lực có chuyên môn về DNNVV…).

Vì thế, dẫn đến việc tổ chức triển khai và lập báo cáo thực hiện kế hoạch phát triển DNNVV chưa đạt yêu cầu. Cạnh đó, công tác thống kê, đánh giá các tiêu chí thực hiện kế hoạch gặp nhiều khó khăn do hệ thống thu thập và xử lý thông tin chưa hoàn thiện, số liệu thống kê về DNNVV chưa thống nhất.

Mặt khác, tầm quan trọng của công tác hỗ trợ hệ thống doanh nghiệp đã không được nhận thức một cách đầy đủ, các cơ quan chức năng chưa dành những quan tâm đúng mức cho nhiệm vụ hỗ trợ cũng như chưa được lồng ghép vào quá trình công tác của các bộ ngành, địa phương.

Thực tế đến nay, công tác hỗ trợ này vẫn tiếp tục phân tán, chia cắt, thiếu sự phối hợp giữa các bộ ngành từ trung ương đến địa phương, gây lãng phí nguồn lực lớn trong khi hiệu quả lại chưa cao.

8 nhóm giải pháp quan trọng

Trước những tồn tại nên trên, Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch& Đầu tư) cho rằng, cần thực hiện nghiêm và có hiệu quả 8 nhóm giải pháp chủ yếu để phát triển DNNVV giai đoạn 2011-2015.

Các nhóm giải pháp đó là: Hoàn thiện khung pháp lý về gia nhập, hoạt động và rút lui khỏi thị trường của DN; hỗ trợ tiếp cận tài chính, tín dụng và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cho DN; hỗ trợ đổi mới công nghệ và áp dụng công nghệ mới trong các DN; phát triển nguồn nhân lực cho các DN, tập trung vào nâng cao năng lực quản trị cho các DN; đẩy mạnh hình thành các cụm liên kết, cụm ngành công nghiệp, tăng cường tiếp cận đất đai cho các DN; cung cấp thông tin hỗ trợ DN và xúc tiến mở rộng thị trường cho DN; xây dựng hệ thống tổ chức trợ giúp phát triển DN; quản lý thực hiện kế hoạch phát triển DN.

Với 8 nhóm giải pháp này, theo ông Lê Mạnh Hùng, phải thực hiện một số giải pháp trọng tâm như: Thành lập Quỹ phát triển DNNVV để hỗ trợ tài chính cho các DNNVV có dự án sản xuất kinh doanh khả thi thuộc lĩnh vực ưu tiên, khuyến khích của nhà nước;

Đẩy mạnh triển khai thực hiện các chương trình đổi mới, ứng dụng công nghệ, chú trọng phát triển công nghệ cao nhằm tạo ra sản phẩm mới, thiết bị máy móc hiện đại…; Thí điểm xây dựng vườn ươm DN trong một số lĩnh vực ưu tiên, tập trung vào đổi mới sáng tạo, phát triển các sản phẩm có hàm lượng giá trị gia tăng và tính cạnh tranh cao, thân thiện với môi trường;

Thí điểm xây dựng mô hình hỗ trợ toàn diện DNNVV trong một số lĩnh vực; thúc đẩy các liên kết kinh tế, cụm liên kết ngành./.