Phiên chợ vùng cao: Kết nối cung cầu cho nông sản miền núi Thừa Thiên Huế

Một tháng 2 lần, chị Hồ Thị Hương, ở xã Hương Phú, huyện Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên Huế lại đem rau sạch, cam ở vườn nhà ra chợ phiên Nam Đông để bán. Chợ phiên Nam Đông được tổ chức ở Trung tâm Văn hóa huyện, giờ trở thành điểm hẹn của người dân và du khách. Chị Hương có trang trại nhà kính chuyên trồng rau thủy canh, các loại rau hữu cơ như dưa lưới, dưa lê, nông sản sạch. Thường ngày, chị quảng bá nông sản qua Zalo, Facebook, nhưng qua chợ phiên, du khách được trực tiếp biết đến các mặt hàng của gia đình, mở ra cơ hội kết nối với khách hàng tốt hơn.

Chị Hồ Thị Hương nói: “Em bán các mặt hàng dưa như thế này đây. Nói chung là nông sản. Có chợ phiên khách hàng nhiều hơn. Tham gia chợ phiên lợi nhất là nông sản của người dân làm ra, gồm nông sản sạch, đẹp, xanh tốt, họ hái từ sáng sớm hái ra bán. Bán được hàng lắm, du khách mua về dùng đều khen ngon. Có chợ phiên, du khách được nhiều, du khách thường quay lại".

Tại chợ phiên, các mặt hàng được bày bán, giới thiệu là các mặt hàng đặc trưng của địa phương như thổ cẩm dèng truyền thống, hàng thủ công mỹ nghệ, nông sản sạch, chuối lùn. Các sản phẩm OCOP đều được bày bán tại đây như chuối, rượu men lá, rượu nếp bản, mật ong rừng, gà thả vườn, bắp chuối, măng tươi…Các món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số thường được giới thiệu ở chợ phiên Nam Đông, A Lưới như cơm lam, bánh sừng trâu, cá suối nướng, heo bản, gà bản, các loại rau rừng... đều là những món được du khách ưa chuộng.

Cũng như chợ phiên Nam Đông, chợ phiên A Lưới được tổ chức lại trên cơ sở chợ đêm trước đây, nay duy trì vào ngày cuối tuần hàng tháng. Hàng hóa ở chợ phiên A Lưới, ngoài nông sản còn có các mặt hàng tương đối đắt tiền như nấm lim xanh, thổ cẩm, mật ong rừng… Tất cả những mặt hàng này đều do bà con tự sản xuất, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Không chỉ người dân địa phương mà khách du lịch khi đến với A Lưới đều mong muốn được đến chợ đêm để mua sắm những sản vật của núi rừng.

Chị Trần Thị Ngọ, ở huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế đi chợ phiên vùng cao huyện Nam Đông cho biết: Người đồng bào ở đây họ trồng được cái gì trong nhà thì đem ra chợ bán. Vì vậy thực phẩm rất an toàn, bà con không nói thách, buôn bán rất dễ thương và vui tính. Thứ 2 nữa là đi chợ để khám phá nét văn hóa riêng của đồng bào các dân tộc thiểu số.

Theo chị Ngọ: “Khi đến với phiên chợ Nam Đông, tôi thấy rất thuận tiện trong việc mua sắm. Bởi nơi đây có nhiều doanh nghiệp uy tín, đặc biệt là các nông sản đạt chuẩn Vietgap. Đây là một trong những sản phẩm sạch hữu cơ. Đến đây ngoài đặc trưng cam Nam Đông ra còn có nhiều sản phẩm khác như ổi, chuối. Đây cũng là những bán sản phẩm của các vựa, chủ vườn uy tín bán cam sạch, ổi sạch, đạt tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Khi đến đây, tôi rất an tâm trong việc chọn lựa mua các sản phẩm dùng cho bản thân, gia đình, giới thiệu cho bạn bè mua làm quà mình cũng rất an tâm”.

Đại diện lãnh đạo huyện Nam Đông cho biết, phiên chợ vùng cao không chỉ là nơi giao lưu, mua bán, trao đổi các sản phẩm đặc trưng của địa phương do đồng bào các dân tộc Kinh, Cơ Tu… tự tay làm ra mà còn góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của đồng bào các dân tộc.

Ông Nguyễn Thái Hà, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên Huế cho rằng, mục tiêu của phiên chợ vùng cao là kết nối và tiêu thị các nông sản, đặc sản của bà con đồng bào các dân tộc, các nông sản chủ lực của huyện. Từ đó, xây dựng những thương hiệu nông sản, vừa tạo thu nhập, sinh kế bền vững cho bà con, vừa xây dựng hình ảnh điểm đến đối với du khách gần xa.

“Hội Nông dân huyện đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các hộ nông dân sản xuất kinh doanh giỏi trên địa bàn sản xuất các sản phẩm cây trồng chủ lực của địa phương như cam, ổi, chuối theo hướng sản xuất hữu cơ tạo nông sản sạch. Để đồng hành cùng bà con, Hội Nông dân huyện tích cực phối hợp với các ngành hỗ trợ kết nối tiêu thụ sản phẩm cho bà con. Đó là thông qua việc tham gia các phiên chợ, hội chợ giới thiệu, trưng bày giới thiệu, quảng bá nông sản tại chợ phiên cấp tỉnh và chợ phiên Nam Đông” - ông Hà chia sẻ.

Ngoài việc giới thiệu các nông sản, đặc sản của đồng bào các dân tộc thiểu số thì phiên chợ còn khơi dậy ý thức trách nhiệm, tính chủ động trong sản xuất kinh doanh, quảng bá, kết nối, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm của người dân, tạo sân chơi lành mạnh, góp phần giữ gìn và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống trong cộng đồng các dân tộc ở vùng cao.

Ông Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế khẳng định: “Huyện A Lưới hội tụ lại toàn bộ các văn hóa của các dân tộc sinh sống trên địa bàn để tổ chức phiên chợ vùng cao. Đây cũng là nơi để quảng bá các nông sản, đặc sản của cộng đồng các dân tộc thiểu số và một số món ẩm thực truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số để sức lan tỏa đến khách du lịch. Qua đó cũng tạo thêm nét đặc trưng của các dân tộc trên địa bàn”.

Thông qua các phiên chợ, lãnh đạo các huyện miền núi Nam Đông, A Lưới còn lồng ghép các hoạt động quảng bá, giới thiệu về điểm đến du lịch, tái hiện các lễ hội truyền thống, ca nhạc, dân vũ của đồng bào dân tộc thiểu số… 

Ông Lê Xuân Hải, Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, thời gian qua, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế giao Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với Sở Công thương tổ chức các chợ phiên. 

“Tổ chức các hoạt động chợ phiên, các hoạt động quảng bá nông sản, sản phẩm truyền thống mang nét đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số là vấn đề chúng tôi rất quan tâm. Nội dung này là một trong những nội dung của chương trình mục tiêu quốc gia thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp, thu hút đầu tư vào vùng đồng bào dân tộc miền núi. Chúng tôi đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện. Trong đó, phân công Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì hướng dẫn thực hiện nội dung này. Sở Khoa học và Công nghệ cũng đã tổ chức hoạt động rất thiết thực, quảng bá chợ phiên A Lưới rồi tổ chức các hội nghị về phát triển dược liệu tại huyện Nam Đông”, ông Hải nói.