Điều trị thành công ung thư bằng kỹ thuật cấy hạt phóng xạ

Bệnh viện Bạch Mai là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam thực hiện thành công phương pháp này.

Xạ trị - một trong ba phương thức cơ bản điều trị ung thư

Các phương pháp xạ trị phổ biến hiện nay bao gồm: xạ trị chiếu ngoài (Teletherapy); xạ phẫu (Radiosurgery),  xạ trị áp sát (Brachytherapy) và xạ trị chiếu trong (cấy hạt phóng xạ) tức là đưa các đồng vị phóng xạ nguồn hở vào hẳn bên trong cơ thể, nhằm tập trung liều bức xạ cao vào trực tiếp tại các tế bào ung thư để phát huy hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác hại tối đa cho các tổ chức lành xung quanh.

GS. TS Mai Trọng Khoa, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, Giám đốc Trung tâm Y học Hạt nhân và Ung bướu cho biết: “Với những bệnh nhân phát hiện ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn sớm và khu trú, cấy hạt phóng xạ là một phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả, tăng thời gian sống thêm, tăng chất lượng cuộc sống. Kỹ thuật này đã được ứng dụng thường quy tại Hoa Kỳ và một số nước Châu Âu, châu Á  mang lại hiệu quả điều trị cao. Tỷ lệ sống thêm không mắc bệnh đạt 97%”.

Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh UTTTL ngày càng tăng và tỷ lệ tử vong cũng rất cao. Theo dữ liệu Globocan 2012, hằng năm ước tính có khoảng 1.275  ca mới mắc, nhưng có tới 872 ca tử vong. Tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới là 3,4/100.000 dân, tỷ lệ chế là 2,4/100.000 dân. UTTTL đứng thứ 10 về tỉ lệ mắc.

Dù ở Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt khá cao, điều trị còn nhiều khó khăn song cho đến nay chưa có cơ sở y tế nào triển khai áp dụng kỹ thuật điều trị ung thư tuyến tiền liệt bằng phương pháp cấy hạt phóng xạ.

Đây là một kỹ thuật hiện đại trong điều trị ung thư, tuy nhiên, để triển khai được kỹ thuật rất phức tạp này, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều chuyên khoa sâu như, chuyên khoa: ung bướu, y học hạt nhân, chẩn đoán hình ảnh, thận – tiết niệu, ngoại tiết niệu, gây mê hồi sức… Phải có thiết bị cấy hạt phóng xạ, hệ thống máy siêu âm mô phỏng với phần mềm lập kế hoạch xạ trị chuyên dụng… Bệnh viện Bạch Mai là bệnh viện đa khoa hoàn chỉnh hạng đặc biệt đầu tiên của cả nước, là nơi đầu tiên ở Việt Nam triển khai thành công kỹ thuật này. 

Nâng cao chất lượng cuộc sống -  Giảm thời gian điều trị

Cấy hạt phóng xạ điều trị ung thư tuyến tiền liệt là phương pháp xạ trị đưa các hạt phóng xạ I-125 kích thước nhỏ 4,5x0,8 mm, phát tia gamma năng lượng thấp (35 keV), vào trong tổ chức khối u, có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư tại chỗ mà không hoặc ảnh hưởng rất ít tới mô lành xung quanh.

Ưu điểm nổi bật của kỹ thuật này là tạo ra liều hấp thụ bức xạ cao tại khối u, trong khi cơ quan và tế bào lành chỉ phải chịu liều bức xạ rất thấp. Các hạt phóng xạ có thời gian bán rã không quá ngắn và không quá dài (chẳng hạn với I-125 là 60 ngày) nên có thể để lại các hạt phóng xạ trong lòng tuyến tiền liệt mà không cần lấy ra sau khi cấy hạt phóng xạ vào. Với thời gian chiếu xạ tại mô bệnh kéo dài khoảng 6 tháng là vừa đủ cho  việc điều trị.

Thay vì phải điều trị từ 6-8 tuần như các phương pháp xạ trị chiếu ngoài, những bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt chỉ cần điều trị 1 lần, và sinh hoạt bình thường sau 1-2 ngày nghỉ ngơi.

Bệnh nhân Nguyễn Đình L., 80 tuổi, Hà Nội chia sẻ niềm vui sau khi được điều trị bằng phương pháp cấy hạt phóng xạ: “Tôi cảm thấy rất vui vì là một trong hai bệnh nhân đầu tiên tại Việt Nam được điều trị thành công bằng phương pháp mới này. 1 năm trước tôi có dấu hiệu mệt mỏi, buồn nôn, sau khi xét nghiệm tại Bệnh viện 108, phát hiện ung thư tuyến tiền liệt, tôi được chỉ định mổ phanh. Nhưng do tuổi cao nên tôi đã không thực hiện. May mắn tôi biết được Bệnh viện Bạch Mai có phương pháp điều trị mới là cấy hạt phóng xạ. Hiện nay sức khỏe tôi đã hoàn toàn bình thường, thậm chí tôi còn cảm thấy mình khỏe hơn trước”.

Kỹ thuật cấy hạt phóng xạ vào khối u để điều trị một số bệnh ung thư như ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú, ung thư gan... là sự cải tiến của xạ trị áp sát kết hợp với xạ trị chiếu trong đã được nhiều nước trên thế giới nghiên cứu áp dụng và đem lại nhiều lợi ích to lớn cho bệnh nhân.

Hiện nay, tại các nước phát triển như Hoa Kỳ, Đức, Nhật Bản... đã áp dụng rộng rãi phương pháp điều trị này. Một số nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore, Trung Quốc cũng đã bước đầu phổ biến và áp dụng.

Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, bệnh viện Bạch Mai là cơ sở đầu tiên cho tới thời điểm này tại Việt Nam đã triển khai thành công kỹ thuật cấy hạt phóng xạ điều trị ung thư tuyến tiền liệt.

Như vậy, thay vì phải sang nước ngoài, bệnh nhân hoàn toàn có thể điều trị trong nước, tiết kiệm một khoản không nhỏ chi phí đi lại, sinh hoạt mà chất lượng sống vẫn được đảm bảo nâng cao./.