Bầu cử Ukraine: Bước ngoặt mới trong khủng hoảng tại miền Đông

Ngày 2/11, các nhà lãnh đạo đối lập tại Ukraine đã giành chiến thắng không mấy bất ngờ trong cuộc bầu cử tại khu vực miền Đông nước này. Tuy nhiên, cuộc bầu cử cũng đánh dấu một nấc leo thang mới trong căng thẳng giữa chính quyền Ukraine và lực lượng đối lập, cũng như giữa Nga và phương Tây.

Người dân miền Đông Ukraine tham gia bầu cử (ảnh EPA)

Cơ quan bầu cử tại nước Cộng hòa nhân dân tự xưng Donetsk và Lugansk sáng nay (3/11) công bố kết quả kiểm phiếu sơ bộ trong cuộc bầu cử nhằm lựa chọn những người đứng đầu chính quyền và cơ quan lập pháp tại các vùng lãnh thổ này. Theo đó, tại Donetsk, người đứng đầu khu vực, Thủ tướng tự xưng Alexandre Zakhartchenko đã giành chiến thắng áp đảo với 81,37% số phiếu ủng hộ. Đảng của ông này cũng giành được hơn 65% số phiếu ủng hộ.

Phát biểu với báo chí sau khi kết quả được công bố, ông Zakhartchenko đã chỉ trích chính quyền Ukraine “không muốn hòa bình” và “đang chơi trò hai mặt”. Ông cũng tuyên bố, chính quyền Donetsk sẵn sàng đố thoại và đang chờ đợi.

Ông Zakhartchenko nói: “Cuộc bầu cử đã cho thấy, chúng tôi đang đấu tranh vì một tương lại tươi sáng và hạnh phúc. Chúng tôi sẵn sàng đối thoại với bất kỳ ai biết lắng nghe chúng tôi và biết nghe theo lẽ phải để không còn máu đổ trên mảnh đất này. Về thỏa thuận tại Minsk, chúng tôi vẫn tôn trọng và thực thi đầy đủ các điểm được nêu trong thỏa thuận và thậm chí còn hơn thế nữa.”

Tại Lugansk, lãnh đạo lực lượng đối lập Igor Plotniski, một cựu quân nhân 50 tuổi dưới thời Liên bang Xô viết trước đây đã giành chiến thắng với hơn 63% số phiếu ủng hộ và đảng của ông này cũng chiếm đa số tại cơ quan lập pháp địa phương.

Tuy nhiên, đối với chính quyền Ukraine, cuộc bầu cử cũng đồng nghĩa với nguy cơ việc nước này sẽ mất quyền kiểm soát đối với các vùng lãnh thổ tại miền Đông, vốn là nguồn gốc cuộc xung đột giữa chính quyền Ukraine và lực lượng đối lập kéo dài hơn 6 tháng qua và làm hơn 4.000 người chết.

Ngoài ra, cuộc bầu cử cũng làm trầm trọng hơn cuộc khủng hoảng chưa từng có giữa Nga và phương Tây, vốn xung đột lập trường ngay từ khi cuộc khủng hoảng tại Ukraine bùng phát hồi đầu năm. Trong một phản ứng đầu tiên, Tổng thống Ukraine Petro Porochenko cho rằng, cuộc bầu cử “là một trò hề và diễn ra dưới sự đe dọa của các xe bọc thép”.

Liên minh châu Âu cùng ngày cũng cho rằng, đây là một “rào cản mới” đối với các nỗ lực nhằm giải quyết hòa bình cuộc xung đột. Theo tân Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Liên minh châu Âu Federica Mogherini, các cuộc bầu cử này là trái với tinh thần thỏa thuận đạt được hồi đầu tháng 9 tại Minsk, Belarus giữa chính quyền Ukraine và lực lượng đối lập, với sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế và Nga.

Trong khi đó, Chính phủ Nga ra tuyên bố khẳng định “tôn trọng kết quả các cuộc bầu cử”. Theo Bộ Ngoại giao Nga, sự kiện đã diễn ra trong hòa bình, với tỷ lệ cử tri tham gia cao.

Những người thắng cử sẽ gánh trọng trách giải quyết những vấn đề thực tế trong khôi phục cuộc sống ổn định tại các khu vực miền Đông.

Ngay cả lực lượng quan sát viên quốc tế chịu trách nhiệm giám sát cuộc bầu cử cũng cho thấy sự căng thẳng giữa các bên liên quan. Phát biểu sau khi kết thúc bầu cử, quan sát viên người Pháp, nghị sĩ châu Âu Jean Luc Schaffhauser đã hoan nghênh các cuộc bầu cử là dân chủ và phản ánh nguyện vọng của nhân dân.

Tuy nhiên, chính quyền Ukraine lại bác bỏ tuyên bố này và cho rằng không có tổ chức quốc tế nào gửi quan sát viên, đồng thời cáo buộc Nga đã triển khai một phái bộ giám sát giả tới khu vực.  

Phản ứng của các bên liên quan một lần nữa cho thấy, cuộc bầu cử vừa qua không chỉ đánh dấu một bước ngoặt mới tại khu vực miền Đông Ukraine, mà còn đánh dấu một nấc leo thang căng thẳng mới giữa các bên liên quan.

Ngay trước thềm bầu cử, chính quyền Ukraine tuyên bố không công nhận các cuộc bầu cử và dọa ngừng cung cấp khí đốt cho khu vực này. Tổng thống Ukraine đã kêu gọi Nga không công nhận kết quả các cuộc bầu cử, trong khi Liên minh châu Âu cảnh báo sẽ tăng cường trừng phạt Nga nếu nước này công nhận kết quả bầu cử tại các khu vực này./.