Chủ nhân giải Nobel Văn học Jon Fosse – tên tuổi lớn của nền văn học châu Âu

Đúng 18h tối nay (05/10), Viện Hàn Lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố chủ nhân của giải thưởng Nobel văn học năm 2023 là nhà văn, nhà biên kịch người Na Uy Jon Fosse – ông được biết đến là một trong những tên tuổi lớn của nền văn học Bắc Âu với gia tài tác phẩm đồ sộ thuộc nhiều thể loại.

Không để các phóng viên đợi lâu, ngay đầu buổi lễ công bố, Thư ký thường trực và Chủ tịch mới của Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển – ông Mats Malm công bố:

“Rất hoan nghênh các bạn có mặt tại Viện Hàn lâm Thụy Điển. Tên tôi là Mats Malm và tôi là thư ký thường trực của Viện Hàn lâm Thụy Điển. Viện đã họp, thống nhất và bây giờ có thể công bố quyết định về giải Nobel văn học. Giải Nobel văn học năm 2023 được trao cho tác giả người Na Uy, Jon Fosse vì những vở kịch và tác phẩm văn xuôi mang tính sáng tạo, lên tiếng  cho những điều không thể nói thành lời.”

Chủ nhân giải thưởng Nobel văn học năm nay – nhà văn Jon Fosse  năm nay 64 tuổi, sinh ra và lớn lên ở bờ biển phía tây Na Uy. Kho tàng tác phẩm của ông nổi tiếng với các tác phẩm được viết bằng ngôn ngữ Nynorsk của Na Uy thuộc nhiều thể loại như kịch, tiểu thuyết, tập thơ, tiểu luận, sách thiếu nhi và nhiều bản dịch.

Ông Anders Olsson - Chủ tịch Ủy ban Nobel Văn học cho biết: “Tác phẩm đồ sộ của ông, khoảng 40 vở kịch cũng như tiểu thuyết và các thể loại văn học khác, viết bằng tiếng Na Uy và trải dài trên nhiều thể loại, bao gồm vô số vở kịch, tiểu thuyết, tuyển tập thơ, tiểu luận, sách thiếu nhi và các bản dịch. Ngày nay, ông là một trong những nhà viết kịch có tác phẩm được biểu diễn rộng rãi nhất trên thế giới, ông cũng ngày càng được công nhận trong lĩnh vực văn xuôi".

Trên Twitter của Ủy ban Nobel, ban tổ chức giới thiệu Jon Fosse viết tiểu thuyết theo phong cách "chủ nghĩa tối giản”. Điều này có thể thấy rõ trong cuốn Stengd gitar (1985), tác giả đã khai thác góc khuất từ những tình huống hàng ngày trong cuộc sống, khi con người đứng trước sự lưỡng lự. Một số ý kiến đánh giá các tác phẩm của ông bắt nguồn từ ngôn ngữ và bản chất của con người Na Uy trong ông.

Dù còn xa lạ với độc giả châu Á, song nhà văn Jon Fosse  khá nổi tiếng ở châu Âu. Ông là nhà soạn kịch có tác phẩm được biểu diễn nhiều nhất châu Âu, được dịch sang 40 ngôn ngữ khác nhau. Khách sạn ở Oslo ở Na Uy có một dãy phòng được đặt theo tên ông. Theo The Guardian, từ năm 2013, nhiều fan của nhà văn đã kỳ vọng ông đoạt Nobel.