Chuyên gia Mỹ: Trung Quốc tự đánh mất uy tín của mình vì hành động ở Biển Đông

Trong hơn một thập kỷ qua, sự quyết đoán ngày càng gia tăng của Trung Quốc ở Biển Đông đã gây ra mối lo ngại cho nhiều quốc gia trong và ngoài khu vực. Đường 9 đoạn lần đầu được đưa lên diễn đàn Liên Hợp Quốc trong công hàm ngày 7/5/2009 của Trung Quốc, tuyên bố chủ quyền với hơn 90% diện tích Biển Đông, đã vi phạm nghiêm trọng các quy định của luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS).

Theo chuyên gia Grossman, trong thời gian qua, cùng với sự vươn lên về kinh tế, Trung Quốc gia tăng cả về sức mạnh quân sự. Rủi ro từ sự trỗi dậy của Trung Quốc gây ra nhiều mối đe dọa, đặc biệt khi Bắc Kinh tiến hành xây dựng và bồi đắp trái phép các đảo nhân tạo ở Hoàng Sa và Trường Sa.

Tháng 1/2021, Trung Quốc công bố luật Hải cảnh mới, cho phép lực lượng hải cảnh (cảnh sát biển) Trung Quốc sử dụng vũ khí đối với tàu nước ngoài trong trường hợp cần thiết. Động thái mới nhất này của Trung Quốc gây ảnh hưởng đến an ninh khu vực, vi phạm luật pháp quốc tế, cản trở các cuộc đàm phán COC và làm gia tăng vòng xoáy căng thẳng ở Biển Đông.

Chuyên gia này cho rằng, các tuyên bố và hành động của Trung Quốc đã bị hầu hết các nước trên thế giới phản đối mạnh mẽ. Các quốc gia trong khu vực như Việt Nam, Philippines và Malaysia đã gửi công hàm phản đối Trung Quốc.

Ông Grossman nhận định, chính sách của Trung Quốc đã gây ra nhiều hậu quả đối với uy tín của chính nước này trong khu vực cũng như thế giới.

Hành vi của Trung Quốc đã gây ra nhiều trì hoãn nhiều trong việc đàm phán và ký kết Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC). COC được đàm phán thảo luận trong 25 năm qua song chưa thể đi đến ký kết bởi hành vi của Trung Quốc đi ngược với quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông.

Theo chuyên gia này, năm 2022, ASEAN cần thảo luận trọng tâm về các giải pháp ở Biển Đông nhằm giải quyết các vấn đề dựa trên luật pháp quốc tế.

Trước quan điểm của Trung Quốc về chủ quyền Biển Đông, các nước lớn trên thế giới thường xuyên điều tàu chiến thách thức tuyên bố về chủ quyền của Trung Quốc ở khu vực này. Mỹ đã điều tàu chiến tới khu vực trong thời gian qua nhằm thực hiện các hoạt động đảm bảo tự do hàng hải.

Chính quyền Tổng thống Biden không công nhận tuyên bố về chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc, đặc biệt là đối với các nhóm đảo ở Biển Đông. Nhật Bản, Anh và Australia đều kêu gọi Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế.

Chuyên gia Grossman cho biết, mặc dù Trung Quốc là một cường quốc với sự vươn lên cả về kinh tế và quân sự nhưng việc nước này tự đưa ra những tuyên bố đơn phương, không tôn trọng các quốc gia khu vực đã gây ra bất lợi cho chính uy tín của Bắc Kinh. Gần đây, Trung Quốc đã thay đổi cách tiếp cận mang tính ngoại giao hơn nhưng ông Grossman nhận định, điều này vẫn không thể thay đổi những vấn đề cốt lõi./.