Dư luận thế giới sốc trước thảm kịch MH17

Đống đổ nát của chiếc máy bay mang số hiêu MH17 rơi tại miền Đông Ukraine (Ảnh: Reuters)

1. Ngày 17/7, chiếc máy bay Boeing 777-200 mang số hiệu MH17 của hãng hàng không Malaysia với 298 hành khách và phi hành đoàn đang trong hành trình từ từ Amsterdam (Hà Lan) tới Kuala Lumpur (Malaysia) đã rơi xuống gần làng Grabovo thuộc khu vực Donetsk, miền Đông Ukraine khiến toàn bộ những người có mặt trên máy bay thiệt mạng.

Cho đến nay, nguyên nhân vụ rơi máy bay bi thảm này vẫn trong quá trình điều tra, tuy nhiên giả thuyết lớn nhất được cho là chiếc máy bay đã bị một tên lửa đất đối không bắn hạ và "đối tượng tình nghi" lớn nhất được cho là lực lượng ly khai tại miền Đông Ukraine.

Thế giới đã bị sốc và đau buồn trước thảm kịch MH17 đồng thời kêu gọi một cuộc điều tra minh bạch về nguyên nhân thảm kịch trên. Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko và Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte đêm 17/7 Tổng thống Mỹ Barack Obama đã đặt ra những yêu cầu cần thiết cho việc điều tra vụ máy bay MH17 bị bắn hạ nói trên.

Tai cuộc họp báo sáng 18/7 tại Malaysia sau cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ, Thủ tướng Malaysia Najib Razak nhấn mạnh: “Nếu máy bay MH17 thực sự bị bắn hạ thì Malaysia yêu cầu những kẻ tấn công phải đối mặt với công lý một cách nhanh nhất có thể. Đây là một ngày bi thảm trong một năm bi thảm đối với Malaysia”.

Trong khi đó, Thủ tướng Australia Tony Abbott ngày 18/7 đã lớn tiếng yêu cầu Nga phải có câu trả lời về việc liệu Nga có ủng hộ lực lượng ly khai mà ông Abbott cho rằng đứng đằng sau thảm kịch nói trên.

Cho đến nay, vẫn còn rất nhiều giả thuyết quanh vụ rơi máy bay bi thảm này. Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) cho rằng, máy bay Boeing-777 mang số hiệu MH17 của Hãng hàng không Malaysia đã bị rơi sau khi trúng tên lửa phóng đi từ thành phố Snheznoe, thuộc tỉnh miền Đông Donetsk.

Phát biểu với báo giới, người đứng đầu Ban Phản gián Cơ quan An ninh Ukraine, ông Vitaly Naida, cho biết kết quả điều tra ban đầu cho thấy tên lửa được bắn đi từ khu vực thành phố Snheznoe, do những đối tượng ủng hộ liên bang hóa kiểm soát. Trước đó, Bộ Nội vụ Ukraine cho rằng máy bay MH17 có thể đã bị bắn hạ bởi hệ thống tên lửa đất đối không Buk.

Tuy nhiên, lực lượng dân quân chủ trương liên bang hóa tại Donetsk đã bác bỏ mọi cáo buộc dính líu tới thảm họa này. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cũng bác bỏ mọi cáo buộc từ phương Tây rằng vụ tai nạn là do tên lửa của lực lượng chống đối Chính quyền Ukraine phóng, dựa vào sự hỗ trợ của Nga. Bộ Quốc phòng Nga cho biết đã ghi nhận phía Ukraine kích hoạt hệ thống phòng không tại cùng khu vực và trong thời điểm máy bay bị bắn hạ.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã có cuộc họp khẩn cấp tối 18/7 (theo giờ Việt Nam) và ra tuyên bố kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra quốc tế đầy đủ, minh bạch và triệt để về vụ rơi máy bay mang số hiệu MH17 của hãng hàng không Malaysia ngày 17/7 tại khu vực biên giới phía Đông Ukraine.

Người dân đặt hoa và nến tưởng niệm các nạn nhân trước Đại sứ quán Hà Lan tại Kiev (Ảnh: AFP)

Ngay sau khi nhận được thông tin dữ về MH17, rất nhiều thân nhân hành khách trên chuyến bay xấu số đã có mặt ở sân bay quốc tế tại Kuala Lumpur và Amsterdam để ngóng đợi những thông tin chính thức. Không khí ảm đạm bao trùm ở sân bay quốc tế tại Kuala Lumpur và Amsterdam, trong khi nhiều người âm thầm giấu đi những giọt nước mắt xót thương thì một số người lại không giữ được bình tĩnh trước mất mát, đau thương.

Cùng với Liên Hợp Quốc, các nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ngày 20/7 đã ra tuyên bố lên án mạnh mẽ vụ máy bay của Malaysia bị bắn hạ và kêu gọi một cuộc điều tra đầy đủ.

Trong tuyên bố ngày 20/7, Ngoại trưởng các nước thành viên ASEAN bày tỏ rằng, việc máy bay MH17 bị bắn hạ khiến 298 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng là một cú sốc lớn đối với cộng đồng quốc tế.

Tuyên bố nêu rõ: “Các nước thành viên nhấn mạnh rằng việc cấp bách lúc này cần phải tìm hiểu chính xác chuyện gì đã xảy ra với chuyến bay MH17. Chúng tôi kêu gọi mở một cuộc điều tra toàn diện, minh bạch và độc lập về thảm họa này. Và không ai được phép cản trở cuộc điều tra”.

Bên cạnh đó, các nước thành viên ASEAN đã gửi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình và người thân của các nạn nhân trên chuyến bay MH17.

Hiện có thông tin cho rằng, 198 thi thể nạn nhân vụ tai nạn máy bay MH17 bị phe ly khai đưa đến Donetsk. Trong khi đó, các quan sát viên quốc tế cho hay các tay súng Ukraine đã ngăn chặn quan sát kỹ càng hiện trường vụ rơi máy bay Malaysia MH17 khi họ tới đó vào ngày 19/7.

Israel tấn công vào mục tiêu tại Gaza (Ảnh AP)

3. Ngày 20/7, chiến dịch quân sự của Israel nhằm vào dải Gaza đã bước sang ngày thứ 13 liên tiếp mà chưa có bất kỳ bước đột phá nào về ngoại giao nhằm chấm dứt xung đột giữa Israel và phong trào vũ trang Hồi giáo Hamas của Palestine.

Các cuộc không kích của Israel đã khiến hơn 350 người Palestine thiệt mạng. Trong khi đó, tại nhiều nước đã diễn ra các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine và phản đối hành động quân sự của Israel. 

Tối 17/7, quân đội Israel đã phát động cuộc tấn công trên bộ vào dải Gaza, mở rộng chiến dịch không kích kéo dài liên tiếp 10 ngày trước đó vào Gaza . Theo các nguồn tin khu vực, cuộc tấn công bắt đầu ngay sau khi lệnh ngừng bắn vì lý do nhân đạo theo yêu cầu của Liên Hợp Quốc, hết hiệu lực.

Uri Ariel một thành viên nội các Israel nói với Đài Israel rằng các vụ không kích không đủ vô hiệu hóa kho vũ khí Hamas. Ông này hy vọng các lực lượng lục quân sẽ thọc sâu hơn nữa vào Gaza.

Ngày 19/7, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon đã đến Trung Đông trong một nỗ lực nhằm chấm dứt giao tranh giữa Israel và phong trào Hamas của Palestine đang kiểm soát Dải Gaza.

Phát biểu trước Hội đồng Bảo an LHQ, Phó Tổng thư ký Liên Hợp Quốc phụ trách các vấn đề chính trị Jeffrey Feltman cho biết, chuyến thăm của Tổng thư ký Ban Ki-moon đến khu vực lần này nhằm thể hiện sự đoàn kết với Israel và Palestine và giúp 2 bên  chấm dứt bạo lực, tìm còn đường tiến liên phía trước phù hợp với bối cảnh khu vực và quốc tế.

Trong một diễn biến mới nhất, quân đội Israel ngày 20/7 tuyên bố chấp thuận đề xuất ngừng bắn nhân đạo kéo dài 2 giờ của Uỷ ban chữ thập đỏ quốc tế.

Lệnh ngừng bắn này sẽ có hiệu lực từ 13h30 ngày 20/7, nhằm cho phép các nhóm y tế tại Dải Gada sơ tán những người bị thương tới bệnh viện. Tuy nhiên, quân đội Israel cũng cảnh báo sẽ đáp trả bất kỳ vụ tấn công nào xảy ra trong thời gian ngừng bắn tạm thời.

Bão Rammasun gây thiệt hại tại tỉnh Quảng Tây (Ảnh: Tân Hoa xã)

Theo thống kê của Bộ Dân chính Trung Quốc, tính đến 11h trưa 20/7, sau khi trực tiếp "càn quét" qua các tỉnh Hải Nam, Quảng Đông và Quảng Tây, bão Rammasun đã làm 18 người thiệt mạng, 5 người mất tích, 1.000 căn nhà bị đổ, 77.000 căn bị hư hỏng, 1,44 triệu hecta hoa màu bị hư hỏng, thiệt hại trực tiếp về kinh tế là gần 10 tỷ Nhân dân tệ (tương đương khoảng 1,6 tỷ USD). 

Trước đó, khi quét qua Philippines, bão Rammasun đã làm thiệt mạng 94 người, khoảng 317 người bị thương và 6 người khác vẫn mất tích. 

1,6 triệu người Philippines đã bị ảnh hưởng bởi siêu bão này, trong đó có hàng nghìn người đang phải sống tại các trung tâm sơ tán. Theo Ủy ban quản lý và giảm thiểu các rủi ro thiên tai của Philippines , thiệt hại ban đầu ước tính khoảng hơn 167 triệu USD.

Tại Việt Nam, bão Rammasun (bão số 2) cũng đã khiến 5 người thiệt mạng do lũ cuốn, sét đánh; 2 người mất tích, nhiều người bị thương trong bão. Hiện nhiều tỉnh phía Bắc Việt Nam vẫn ngập chìm trong lũ.

Giàn khoan Trung Quốc hạ đặt trái phép trong vùng biển Việt Nam

5. Vào lúc 21h10’ ngày 15/7, lực lượng thực thi pháp luật của Việt Nam đã phát hiện sự di chuyển của giàn khoan Hải Dương 981.

Theo thông báo chính thức của Công ty TNHH cổ phần dịch vụ mỏ dầu Trung Hải của Trung Quốc, giàn khoan Hải Dương 981 sẽ di chuyển về vùng biển Lăng Thủy của đảo Hải Nam.

Trước việc Trung Quốc rút giàn khoan Hải Dương 981 cùng tàu hộ tống ra khỏi vùng biển của Việt Nam, hôm nay (16/7), Thủ tướng Nguyễn tấn Dũng yêu cầu Trung Quốc không tái diễn hành vi hạ đặt trái phép giàn khoan cũng như các hành vi vi phạm chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán trên vùng biển của Việt Nam. 

Phát biểu tại cuộc họp báo vào sáng sớm nay 17/7 (theo giờ Việt Nam), người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki tuyên bố: “Mỹ hoan nghênh việc Trung Quốc tuyên bố đang di chuyển giàn khoan từ địa điểm gần quần đảo Hoàng Sa tới khu vực gần đảo Hải Nam.

Vụ việc liên quan tới giàn khoan này đã nhấn mạnh sự cần thiết đối với các bên đòi hỏi chủ quyền trong việc làm sáng tỏ những đòi hỏi của mình theo luật pháp quốc tế nhằm đạt được nhận thức chung về hành động và cách ứng xử phù hợp tại khu vực tranh chấp”.

Lãnh đạo các nước nhóm BRICS (Ảnh AP)

6. Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS), gồm 5 nước: Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, đã tiến hành Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 6 tại Brazil trong hai ngày 15-16/7.

Tại Hội nghị lần thứ 6 này, các nhà lãnh đạo của Nhóm đã ký kết thỏa thuận thành lập “Ngân hàng Phát triển mới” (NDB) có vốn hoạt động lên đến 50 tỷ USD, với tỷ lệ góp vốn chia đều cho mỗi thành viên (10 tỷ USD/nước).

Ban đầu, mỗi nước chỉ góp 10 tỷ USD tiền mặt trong vòng 7 năm và cung cấp bảo lãnh giá trị 40 tỷ USD, theo thời gian tổng số vốn của Ngân hàng này sẽ đạt khoảng 100 tỷ USD, NDB sẽ bắt đầu cho vay kể từ năm 2016 và để ngỏ cho các quốc gia thành viên LHQ có thể tham gia, nhưng BRICS vẫn luôn bảo đảm giữ mức trên 55% vốn.

Bên cạnh việc thành lập ngân hàng chung, lãnh đạo các nước BRICS đã nhất trí mở rộng các trao đổi tham vấn và phối hợp hành động tại các tổ chức quốc tế, trước hết là LHQ và khẳng định không có ý định thành lập một liên minh chính trị - quân sự trên cơ sở BRICS, nhưng nhấn mạnh, các nước thành viên BRICS đều có ý định tăng cường yếu tố chính trị trong hợp tác./.