Hội nghị Ngoại trưởng NATO: Giải quyết hoài nghi “NATO đang chết não”?

Cuộc họp diễn ra vào thời điểm có những phản ứng trái chiều trong NATO sau tuyên bố dậy sóng của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron rằng Liên minh quân sự này đang chết não. Điều này cho thấy những thách thức của 29 nước thành viên trong việc thành lập một mặt trận thống nhất chung trước hội nghị thượng đỉnh NATO vào tháng tới tại Anh, nhân dịp NATO tròn 70 năm tuổi.

Phát biểu trước thềm cuộc gặp, Tổng thư kí NATO Jens Stoltenberg cho rằng, NATO đang đứng trước các thách thức và cách tốt nhất để giải quyết các khác biệt đó là ngồi xuống và thảo luận, nhằm hiểu rõ hơn các vấn đề.

Ông cũng khẳng định sự cần thiết của một thể chế đa phương mạnh mẽ như NATO, do đó các nước thành viên cần phải củng cố liên minh quân sự chứ không phải làm suy yếu tổ chức này: “Nếu các bạn chứng kiến những gì NATO đã thực hiện trong những năm qua có thể thấy đây là một Liên minh mạnh mẽ và thích ứng nhanh. Chúng tôi đã thúc đẩy sự tăng cường hệ thống phòng thủ tập thể lớn nhất trong nhiều thập kỉ qua. Mỹ sẽ không rời châu Âu mà đang quay trở lại. Chúng ta sẽ lại cùng hợp tác - Bắc Mỹ và châu Âu, hơn những gì chúng ta đã làm nhiều thập kỉ qua”.

Hội nghị Ngoại trưởng NATO hôm nay (20/11) nhóm họp tại Brussels, Bỉ để thảo luận một loạt các vấn đề quan trọng của khối. Ảnh: Reuters

Khẳng định vai trò và đảm bảo sự đoàn kết trong NATO để đối phó với các thách thức là điều cần thiết trong bối cảnh liên minh quân sự lớn nhất thế giới này đang đối mặt với sự chia rẽ và hoài nghi, với bình luận gây sốc mới nhất của Tổng thống Pháp Macron. Tuyên bố "NATO đang chết não" ngay lập tức vấp phải chỉ trích của một số nhà lãnh đạo châu Âu. Tổng thống Estonia Kersti Kaljulaid cho rằng, NATO  là hệ thống tốt nhất và duy nhất có thể bảo vệ các nước thành viên vào thời điểm này.

“Có nhiều phân tích nhưng hãy nhìn vào hành động của NATO trong 70 năm qua, đều dựa trên các phân tích tình huống tập thể. Sự phản ứng nhanh để có thể bảo vệ tất cả các thành viên. Và đã có 100% thành công. Không có đồng minh NATO nào bị tấn công và chúng ta nên tin tưởng vào NATO”.

Mặc dù vậy, vẫn có những ý kiến công khai hay ngầm ủng hộ tuyên bố của Tổng thống Pháp là một phân tích đúng đắn về những vấn đề tồn tại trong NATO hiện nay, từ việc Mỹ liên tục chỉ trích NATO làm căng thẳng mối quan hệ với các đồng minh lâu năm, đến việc thiếu hợp tác giữa các nước trong cuộc xung đột tại Syria gần đây. Do đó, tuyên bố của Tổng thống Pháp sẽ là một cảnh tỉnh về việc NATO cần nhìn thẳng vào những vấn đề nội bộ, thừa nhận những điểm yếu để cùng cải thiện trước các thách thức đang gia tăng.

Nhằm tránh những vấn đề làm chia rẽ giữa các nước thành viên NATO, cuộc họp Ngoại trưởng các nước hôm nay sẽ thảo luận nhiều vấn đề chiến lược, bao gồm đối phó với Nga và Trung Quốc, tương lai của các hiệp ước kiểm soát vũ khí, giải quyết các vấn đề chống khủng bố cũng như hợp tác trong không gian mạng. Mặc dù có sự cố gắng của các nước thành viên nhằm thể hiện sự thống nhất trong vấn đề như chiến lược phòng thủ không gian, nhưng dự kiến vấn đề chi tiêu quốc phòng hay xung đột tại Syria tiếp tục phủ bóng thiện chí thể hiện sự đoàn kết của khối.

Trong khi thừa nhận vẫn còn bất đồng giữa các nước thành viên, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg vẫn bày tỏ tin tưởng rằng, NATO vốn có lịch sử hợp tác lâu dài bên cạnh các tranh chấp, bất đồng nội bộ. Ông sẽ có chuyến thăm Pháp vào tuần tới để thảo luận với Tổng thống Pháp về những vấn đề còn tồn tại của liên minh quân sự lớn nhất thế giới này./.