Tuần lễ cấp cao APEC: Vòng đàm phán về IPEF chưa mang lại kết quả

Phát biểu tại họp báo khi kết thúc ngày họp đầu tiên, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cho biết, cuộc họp đã có tiến triển “rất đáng kể” về 3 trong số 4 lĩnh vực của sáng kiến Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương vì thịnh vượng mà 14 nền kinh tế đang tham gia thảo luận. Đó là chuỗi cung ứng, năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng, thuế và chống tham nhũng. Tuy nhiên, bà lưu ý vẫn còn tồn tại một số vấn đề trong lĩnh vực thương mại, đòi hỏi những chuyển động tích cực hơn nữa để đạt được tiến triển trong vấn đề này.

“Chúng tôi đã đạt được tiến bộ rất đáng kể trên ba trong số bốn trụ cột và trên cả trụ cột thương mại. Các cuộc đàm phán đã diễn ra trong một thời gian khá dài và đã có những tiến bộ đáng kể. Tuy nhiên, có vẻ như mọi chuyện vẫn chưa hoàn chỉnh. Điều đó có thể đòi hỏi chúng tôi phải làm việc nhiều hơn nữa. Trong một số lĩnh vực mà theo chúng tôi là cực kỳ quan trọng, như chuỗi cung ứng và môi trường, tài chính bền vững, chúng tôi đã đạt được rất nhiều tiến bộ. Vì vậy, chúng tôi cũng sẽ sớm đạt được những tiến bộ về vấn đề thương mại”, bà Yellen nói.

Sáng kiến Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương vì thịnh vượng (IPEF) là sáng kiến do chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden khởi xứng vào tháng 5/2022 nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa Mỹ và các đối tác trong khu vực  Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương - khu vực ước tính chiếm khoảng 40% Tổng sản phẩm (GDP) toàn cầu hiện nay. Sáng kiến  này hiện đã thu hút sự tham gia của 14 nền kinh tế trong khu vực.

Các nền kinh tế tham gia thảo luận sáng kiến đang nỗ lực thiết lập các quy tắc và tiêu chuẩn chung trên 4 trụ cột - gồm thương mại, chuỗi cung ứng, năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng, thuế và chống tham nhũng, nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Sau một năm đàm phán và thêm bốn tháng rà soát pháp lý, vào tháng 5 vừa qua, các bên đã đạt được nhất trí về thỏa thuận đầu tiên trong Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương vì Thịnh vượng (IPEF) là chuỗi cung ứng và hiện đang hướng tới thống nhất về 3 trụ cột còn lại.

Chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden trước đó đặt rất nhiều kỳ vọng, các bên sẽ đạt được một số kết quả trong quá trình đàm phán về trụ cột thương mại để kịp công bố, nhân dịp các nhà lãnh đạo các nền kinh tế tham dự Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) 2023 tại San Francisco trong tuần này.

Theo đánh giá của các chuyên gia, vì các bên tham gia thảo luận Sáng kiến Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương vì thịnh vượng cũng là thành viên Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) nên việc đạt được các thỏa thuận trong khuôn khổ sáng kiến chỉ còn là vấn đề thời gian. Bởi thực tế, APEC là một diễn đàn có lịch sử lâu dài và đáng tự hào về hoạt động dựa trên sự đồng thuận và đưa ra các sáng kiến không ràng buộc nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế trong khu vực.

Bên cạnh đó, với vai trò là nền kinh tế đầu tàu và là nước chủ nhà của diễn đàn APEC 2023, chính quyền Mỹ sẽ nỗ lực thúc đẩy để các bên có thể đi đến thống nhất về những trụ cột còn lại của Sáng kiến Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nhất là khi đây lại là sáng kiến do nước này khởi xướng, nhằm gắn kết các nền kinh tế thành viên trong một mô hình kinh tế kết nối toàn khu vực.