Thời gian gần đây, hoạt động khai thác cát trái phép diễn ra ồ ạt khiến cho tình trạng sạt lở gia tăng gây bức xúc trong nhân dân. Tình trạng sạt lở bờ sông Thạch Hãn đoạn chảy qua xã Triệu Giang, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị ngày càng nghiêm trọng.
 |
| Hoạt động khai thác cát diễn ra ồ ạt trên sông Thạch Hãn. |
Ông Hồ Chàm ở xóm Tả Bồi, thôn Trà Liên Tây, xã Triệu Giang, huyện Triệu Phong cho biết, thuyền khai thác cát hoạt động suốt ngày đêm khoét lòng sông ngày càng sâu.
Ông Hồ Chàm kể rằng, xóm Tả Bồi trước kia đúng như tên gọi của nó được bồi lấp phù sa, đất rộng kéo ra đến gần giữa sông nhưng nay sạt lở ăn sâu chỉ còn cách nhà ông vài mét.
Cứ mỗi năm, dòng sông nuốt chửng vài mét đất vườn, một thời gian nữa có thể cái nhà của ông cũng ập xuống lòng sông. Theo ông Hồ Chàm, hoạt động khai thác cát ồ ạt khiến tình trạng sạt lở diễn ra nhanh, nguy hiểm đến tính mạng và tài sản người dân.
Ông Hồ Chàm than thở: “Khai thác cát quá nhiều, khiến các hộ ven sông Thạch Hãn có nguy cơ sạt lở mạnh. Dân chỉ bất lực nhìn, không làm gì được, cát tặc còn chống trả lực lượng công an, huống gì là người dân. Sông bây giờ xói lở mạnh, tạo thành hầm hố rất lớn. Vừa rồi ở đây có mấy cháu chết cũng bởi vì ra tắm bị sụp hầm cát, dân rất bức xúc”.
 |
| Mỗi năm, hàng chục héc-ta đất nông nghiệp bị sạt lở. |
Bà Lê Thị Nhạn, ở thôn Trà Liên Tây, xã Triệu Giang cho biết, nhiều năm trước, bà trồng rất nhiều tre để làm hàng rào hạn chế việc xói lở. Thế nhưng giờ đây, hàng tre đó cũng không chống chọi nổi với xói lở. Hiện nhà bà đã mấp mé mép nước, không biết đổ xuống sông lúc nào.
Bà Nhạn than thở, đêm đêm, tiếng máy nổ, tàu thuyền hút cát náo loạn cả một khúc sông. Gia đình bà Nhạn nằm trong diện di dời do sạt lở. Tuy nhiên, vì nơi ở mới cách xa làng cũ và đất sản xuất vài chục cây số, việc đi lại khó khăn nên bà nấn ná không muốn di dời đến nơi ở mới.
Trong tháng 10 này, lực lượng chức năng liên tiếp bắt giữ 5 tàu khai thác cát trái phép trên sông Thạch Hãn. Thiếu tá Nguyễn Thanh Tuấn, Phó Trưởng phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Quảng Trị cho biết, hiện nay trên tuyến sông Thạch Hãn chỉ có 3 mỏ được cấp phép khai thác khoáng sản, còn lại là khai thác trái phép. Việc xử phạt đang gặp khó khăn do chế tài xử phạt đối với các chủ tàu khai thác cát trái phép chưa đủ mạnh.
 |
| Những lũy tre được trồng để giữ đất nhưng cũng bị lòng sông nuốt chửng. |
Theo Thiếu tá Nguyễn Thanh Tuấn, sắp tới sẽ giải tỏa các bến tập kết, kinh doanh cát, sỏi trái quy định; lực lượng chức năng sẽ tăng cường kiểm tra nguồn gốc cát, sỏi, tại các bãi tập kết để xử lý triệt để.
“Với tình hình khai thác cát hiện nay, diễn biến vẫn rất phức tạp, các đối tượng khai thác cát trái phép lợi dụng đêm tối để hoạt động, gây khó khăn trong quá trình xử lý của lực lượng chức năng. Người tham gia khai thác là người làm thuê, người bị xử phạt lại là chủ của các tàu. Cho nên người làm thuê dù nhận thức được cái sai nhưng vì cuộc sống, vì không có công việc nào khác nên phải làm”, Thiếu tá Nguyễn Thanh Tuấn thông tin.
 |
| Sạt lở nghiêm trọng do hoạt động khai thác cát trái phép. |
Tỉnh Quảng Trị hiện có gần 120 km bờ sông bị sạt lở ảnh hưởng đến gần 2.400 hộ dân, trong đó gần 600 hộ ở vùng đặc biệt nguy hiểm. Hàng năm, tình trạng sạt lở bờ sông cuốn trôi 35 ha đất sản xuất.
Ông Võ Văn Hưng, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị cho biết, địa phương đang thực hiện đề án “Ứng phó tình hình sạt lở bờ sông, bờ biển, thích ứng với biến đổi khí hậu trên địa bàn”, xây dựng kè cho các bờ sông bị sạt lở nghiêm trọng, điều chỉnh quy hoạch khai thác cát, sỏi lòng sông.
