Theo ông Nguyễn Phi Thường, Giám đốc Sở GTVT TP Hà Nội, theo Quy hoạch GTVT Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và định hướng Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050; điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065; mạng lưới đường sắt đô thị (ĐSĐT) TP Hà Nội gồm 15 tuyến/đoạn tuyến với tổng chiều dài khoảng hơn 616,9km.

"Trong đó, đã đưa vào vận hành khai thác 21,5km của tuyến số 2A (đoạn Cát Linh - Hà Đông, dài 13km) và tuyến số 3 trên cao (đoạn Nhổn - Cầu Giấy, dài 8,5km), chiếm khoảng 4% trên tổng số 616,9km.

Nhằm cụ thể hoá mục tiêu phát triển hệ thống ĐSĐT đồng bộ, hiện đại, đáp ứng nhu cầu vận tải giao thông công cộng của thành phố; phấn đấu tỷ lệ vận tải hành khách công cộng năm 2035 đạt 50-55%, sau năm 2035 đạt 65-70%, UBND thành phố đã tích cực, chủ động phối hợp với Bộ GTVT xây dựng, hoàn chỉnh Đề án tổng thể đầu tư xây dựng đường sắt đô thị Thủ đô (Đề án)", ông Thường cho biết.

Theo Giám đốc Sở GTVT TP Hà Nội, TP Hà Nội quyết tâm đến năm 2035 hoàn thành đầu tư xây dựng khoảng 410,8km ĐSĐT theo quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô.

Giai đoạn tiếp theo (2036-2045) phấn đấu hoàn thành đầu tư xây dựng khoảng 200,7km, nâng tổng số chiều dài hệ thống đường sắt đô thị lên khoảng 616,9km.

Đây là kế hoạch hết sức táo bạo và đầy thách thức. Chính vì vậy, TP Hà Nội đã tập trung nghiên cứu, xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm ưu tiên bố trí vốn đầu tư; phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho Thủ đô; rút ngắn trình tự, thủ tục nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện và hoàn thành các dự án.

"Hiện nay, Đề án tổng thể đầu tư xây dựng hệ thống đường sắt đô thị TP Hà Nội đã được Chính phủ, Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, thống nhất báo cáo Bộ Chính trị thông qua và dự kiến trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp bất thường tháng 02/2025 làm cơ sở cho TP Hà Nội triển khai theo đúng tiến độ yêu cầu của Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị", ông Thường cho hay.

Về giải pháp thúc đẩy phát triển ĐSĐT, Giám đốc Sở GTVT TP Hà Nội đề xuất 6 giải pháp, bao gồm nhóm giải pháp về cơ chế, chính sách; xây dựng, ban hành khung chính sách thu hồi đất, đền bù, hỗ trợ, tái định cư phù hợp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng phục vụ thi công các dự án.

Tập trung, ưu tiên tối đa bố trí vốn đầu tư cho đường sắt đô thị, trong đó, đầu tư công đóng vai trò chủ đạo, dẫn dắt, kết hợp đa dạng hóa nguồn vốn, các hình thức, phương thức đầu tư, đẩy mạnh đầu tư theo phương thức đối tác công - tư để giảm áp lực huy động vốn từ nguồn ngân sách nhà nước.

Cùng đó, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức chuyên ngành cho đường sắt đô thị. Xây dựng, ban hành và triển khai thực hiện chính sách ưu tiên phát triển công nghiệp đường sắt và công tác đào tạo, phát triển nguồn nhân lực đường sắt. Đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ; tăng cường, đa dạng hoá liên kết, hợp tác quốc tế chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực giao thông vận tải đường sắt, đặc biệt là công nghệ đường sắt đô thị và đường sắt tốc độ cao.

Cuối cùng là tuyển chọn tư vấn quốc tế có đủ trình độ chuyên môn, năng lực, kinh nghiệm về quy hoạch, chuẩn bị đầu tư và quản lý dự án.

UBND TP Hà Nội kiến nghị Bộ GTVT chủ trì, phối hợp, hỗ trợ TP hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư tổng thể toàn bộ mạng lưới ĐSĐT của thành phố và các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để triển khai thực hiện.

Sớm hoàn thiện quy hoạch các tuyến, ga đường sắt khu đầu mối TP Hà Nội bảo đảm đồng bộ, có tính kết nối với mạng lưới quy hoạch đường sắt đô thị và hệ thống giao thông công cộng của TP Hà Nội.

Chủ trì, phối hợp TP Hà Nội trong công tác xây dựng quy chuẩn, tiêu chuẩn cho các tuyến đường sắt đô thị của thành phố, hướng tới hoàn thiện bộ khung quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật ĐSĐT của cả nước. Xây dựng chiến lược và thực hiện công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; bổ sung quy hoạch, xây dựng, phát triển các khu công nghiệp đường sắt, đường sắt đô thị nhằm bảo đảm tính liên thông, đồng bộ cho toàn bộ hệ thống.

Cùng đó, kiến nghị Bộ GTVT đẩy nhanh công tác quy hoạch và đầu tư xây dựng tổ hợp ga Ngọc Hồi, tuyến đường sắt vành đai phía tây TP Hà Nội, đoạn Ngọc Hồi - Thạch Lỗi.

Đồng thời, nghiên cứu đầu tư xây dựng đồng thời tuyến đường sắt vành đai phía Đông hoàn thành trước năm 2030 (đoạn Ngọc Hồi - Lạc Đạo - Bắc Hồng - Thạch Lỗi) trong quá trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt kết nối Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng (có đoạn tuyến đi trùng với tuyến đường sắt vành đai phía Đông).

UBND TP Hà Nội cũng kiến nghị Bộ GTVT sớm bàn giao kết cấu hạ tầng tuyến đường sắt đô thị số 1 (Yên Viên - Ngọc Hồi), tuyến đường sắt đô thị số 6 (Nội Bài - Ngọc Hồi) để UBND TP Hà Nội triển khai thực hiện đầu tư xây dựng theo đúng tiến độ yêu cầu của Đề án tổng thể đầu tư xây dựng hệ thống ĐSĐT Thủ đô.

Làm sao để Hà Nội và TP.HCM có 200km đường sắt đô thị trong 12 năm?

VOV.VN - Để làm 200 km đường sắt đô thị ở Hà Nội và TP HCM trong 12 năm là "nhiệm vụ bất khả thi" nếu không có cơ chế đặc thù, vượt trội. Do đó, Hà Nội và TPHCM cần coi phát triển đường sắt đô thị là ngành đặc biệt chiến lược, không thua kém ngành bán dẫn.

Đâu là chìa khóa mở cánh cửa phát triển đường sắt đô thị ở Việt Nam?

VOV.VN - Các chuyên gia cho rằng, phải lồng ghép và phát triển TOD tại Việt Nam ngay bây giờ, đây có thể xem là một trong những “chìa khóa” để phát triển các đô thị lớn trong đó có Hà Nội, TP Hồ Chí Minh. TOD ngoài việc nâng cao hiệu quả sử dụng đất còn mang lại lợi ích trực tiếp cho người dân về việc sử dụng công trình công cộng.