ASEAN thúc đẩy đồng thuận và tìm kiếm tiếng nói chung tại AMM56

“Đạt được đồng thuận giữa 10 nước ASEAN cũng như giữa ASEAN với các đối tác là điều không dễ dàng do sự đa dạng trong lợi ích cũng như thể chế của các nước trong khu vực. Do đó tìm được tiếng nói chung, cách tiếp cận hài hòa là điều mà các quốc gia ASEAN cũng như các nước đối tác hướng tới tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 56 và các hội nghị liên quan diễn ra tại Jakarta từ ngày 10-14/07/2023”. Đây là chia sẻ của Đại sứ Vũ Hồ - Quyền trưởng SOM ASEAN trong cuộc trả lời phỏng vấn với phóng viên VOV thường trú tại Indonesia trước thềm Hội nghị.

PV: Là một trong những hội nghị quan trọng nhất trong năm, xin Đại sứ cho biết những vấn đề nóng được quan tâm tại Hội nghị AMM lần thứ 56 và các hội nghị liên quan lần này?

 Đại sứ Vũ Hồ: Sẽ có khoảng 17 hội nghị khác nhau, trong đó có Hội nghị giữa Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN và giữa Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN với các nước đối tác. Các đại biểu sẽ trao đổi những vấn đề liên quan tới hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung của không chỉ khu vực Đông Nam Á mà còn rộng lớn hơn là khu vực Châu Á- Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương. Đây là điểm nhấn của hội nghị lần này, là bước tiếp theo trong cái việc triển khai ưu tiên cũng như sáng kiến của năm Chủ tịch 2023 của Indonesia với chủ đề “ASEAN tầm vóc- Tâm điểm của tăng trưởng”. 

Hội nghị cũng là cuộc tổng kết tất cả những thành quả đã đạt được, những gì còn tồn đọng trong 6 tháng đầu năm, từ đó hoạch định đường hướng cho hợp tác của ASEAN từ nay đến cuối năm, đặc biệt là các vấn đề về quốc tế và khu vực. Tất cả những vấn đề được đề cập và trao đổi đều là những vấn đề nóng của khu vực, liên quan đến hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực. Để đạt được đồng thuận không bao giờ dễ dàng . Đồng thuận giữa 10 nước ASEAN cũng như giữa ASEAN với các nước đối tác do sự đa dạng trong lợi ích cũng như thể chế của tất cả các nước trong khu vực. Do đó tìm được tiếng nói chung, tìm được cách tiếp cận hài hòa luôn luôn là điều khó khăn tại các hội nghị.

PV: Diễn ra trong bối cảnh khu vực và thế giới tiếp tục có những diễn biến phức tạp, những nội dung nào sẽ được ASEAN ưu tiên tập trung nhằm khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN, đảm bảo hòa bình, ổn định và khả năng phục hồi kinh tế khu vực, thưa Đại sứ?

Đại sứ Vũ Hồ:  Với khu vực Đông Nam Á nói riêng cũng như là khu vực Châu Á -Ấn Độ Dương -Thái Bình Dương nói chung, ASEAN đang nổi lên là  tổ chức trung tâm,  với sự tập hợp của các nước vừa và nhỏ, cũng có sự tham gia của các nước lớn,  đối tác bên ngoài khu vực. Mỗi một thành viên, mỗi nước tham gia  đều có những mối quan tâm riêng.  Điều đầu tiên quan trọng nhất là tìm ra  tiếng nói chung đối với các lợi ích này. Vì thế câu trả lời ở đây là ASEAN sẽ phải hành động như thế nào? ASEAN sẽ phải ứng xử ra sao? ASEAN sẽ phải xử lý tất cả những thách thức này như thế nào? 

Sau hơn nửa thế kỷ, văn hóa đối thoại và hợp tác của ASEAN đang trở thành một "phong cách", "thương hiệu" của ASEAN khi làm việc với các nước trong Hiệp hội cũng như với đối tác. Mục tiêu tiếp theo là điều chỉnh để làm sao hài hòa tất cả những lợi ích đó. Thông qua đối thoại tiến tới mục tiêu chung hướng tới hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực. Mục tiêu thứ 3 là tất cả các nước tới khu vực này và tham gia vào các hoạt động hợp tác trong khu vực đều phải lấy ASEAN là trung tâm. Trong  quan hệ giữa quốc tế cũng như tình hình quốc tế luôn có những mâu thuẫn, khác biệt. Nhiệm vụ đặt ra ở đây là các nước đối tác phải phối hợp cùng với ASEAN để xây dựng lòng tin và ngăn ngừa tất cả những mâu thuẫn, bất đồng phát triển leo thang thành xung đột. Các nước phải lấy hòa bình, ổn định là mục tiêu, lấy luật pháp quốc tế làm cơ sở, lấy đối thoại và hợp tác làm công cụ để giải quyết các vấn đề của mình.

PV: Ngoài cuộc họp giữa 10 nước thành viên ASEAN, còn có các cuộc họp giữa ASEAN với từng đối tác, Diễn đàn an ninh khu vực. Theo Đại sứ, có những điểm gì đáng chú ý tại các cuộc họp lần này?

Đại sứ Vũ Hồ: Tất cả những hoạt động này đều hướng tới mục tiêu chung xây dựng hòa bình và ổn định trong khu vực. Mỗi nước có một cách tiếp cận khác nhau đối với mục tiêu này.

Tuy nhiên điểm chung nhất là cần đề cao vai trò trung tâm của ASEAN. Điểm mới và điểm nổi bật nhất của năm nay trong chủ đề ASEAN là lấy ASEAN là trung tâm của mọi sự phát triển.

Rất nhiều sáng kiến, ý tưởng được đưa ra trên thế giới về  khu vực Ấn Độ Dương -Thái Bình Dương. ASEAN cũng có Tầm nhìn  về Ấn Độ Dương -Thái Bình Dương. Nhiệm vụ đặt ra cho tất cả các nước khi tham gia cuộc họp lần này là làm sao để Tầm nhìn của ASEAN về Ấn Độ Dương -Thái Bình Dương trở thành một văn kiện nền tảng, văn kiện trung tâm cho các hoạt động hợp tác khu vực trong thời đại mới. 

Nhiệm vụ thứ hai là cách ứng xử của các bên với những vấn đề gai góc đang nổi lên. Tình hình phức tạp ở các điểm nóng trong khu vực cũng như trên thế giới trong đó có cả những điểm nóng như Biển Đông hay là Myanmar, vấn đề xung quanh eo biển Đài Loan, hoặc những diễn biến mới trên bán đảo Triều Tiên. Nhiệm vụ của các nước là tìm ra tiếng nói chung thông qua gặp gỡ, trao đổi qua các cơ chế hoạt động của ASEAN.

PV:  Xin Đại sứ cho biết những đóng góp của đoàn Việt Nam trong hoạt động chung của ASEAN tại các hội nghị?

Đại sứ Vũ Hồ: Việt Nam từ khi tham gia ASEAN đến nay luôn có tinh thần là chủ động và tích cực. Gần đây Việt Nam cũng có thêm một điểm nhấn mới nữa là có trách nhiệm. Tại Đại hội Đảng lần thứ 13 vừa qua có một cái điểm nhấn mới là sự tham gia của Việt Nam cho thấy ASEAN là một bộ phận không tách rời trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Do đó sự tham gia của đoàn Việt Nam lần này trước hết là để triển khai tất cả những nghị quyết của Đảng và những đường lối, chính sách của Nhà nước cũng như của Chính phủ Việt Nam đối với các hoạt động của Việt Nam trong ASEAN. Đồng thuận là một trong những điểm nhấn của ASEAN trong suốt lịch sử ra đời và tồn tại. Việt Nam sẽ đóng góp để có được đồng thuận trong quyết định, hài hòa trong những  sáng kiến, lợi ích của các nước và cũng làm sao để có được sự hợp tình, hợp lý trong ứng xử đối với tất cả các vấn đề đặt ra. Đó là nhiệm vụ của đoàn Việt Nam và luôn là nhiệm vụ trung tâm khi tham gia các hoạt động của ASEAN.

Còn đối với các sáng kiến, ưu tiên của Chủ tịch Indonesia năm nay, nhiệm vụ của đoàn Việt Nam là hỗ trợ để làm sao các sáng kiến, ưu tiên, trở thành hiện thực.Từ đó biến tất cả những ưu tiên và sáng kiến của năm chủ tịch ASEAN 2023 trở thành tài sản chung của cả Hiệp hội, qua đó đóng góp một cách cụ thể và thiết thực vào hòa bình, ổn định và phát triển chung của cả khu vực.

PV: Xin cảm ơn Đại sứ.