Cuộc khủng hoảng Ukraine đang ngày càng phức tạp

Mối quan hệ giữa Nga và các nước phương Tây đang ngày càng căng thẳng liên quan đến cuộc khủng hoảng Ukraine. Trong khi các nước liên quan  liên tục đưa ra cảnh báo trừng phạt lẫn nhau thì nguyên nhân chính của những căng thẳng này là cuộc khủng hoảng Ukraine vẫn chưa được giải quyết. Không chỉ đối mặt với những bất ổn từ khu vực miền Đông, Ukraine cũng đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng chính trị. 

Quân đội Ukraine ở miền Đông Ukraine (ảnh: GM)

Mỹ ngày 24/7 lên tiếng cáo buộc Nga đang bắn đạn pháo qua biên giới vào lãnh thổ Ukraine, cũng như cung cấp vũ khí cho lực lượng ủng hộ liên bang hóa tại miền Đông Ukraine. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Marie Harf cho biết: “Chúng tôi có bằng chứng mới rằng Nga có ý định chuyển giao hệ thống phóng rocket đa năng mạnh hơn cho lực lượng ủng hộ liên bang hóa tại miền Đông Ukraine. Chúng tôi cũng có bằng chứng cho thấy việc Nga đang bắn đạn pháo từ lãnh thổ Nga tấn công các địa điểm quân sự Ukraine”.

Hội đồng an ninh Ukraine trước đó cũng cho rằng, tên lửa bắn hạ hai chiếc máy bay chiến đấu của Chính phủ tại khu vực phía Đông Ukraine từ Nga. Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Nga ngay lập tức bác bỏ các cáo buộc này và cho rằng đây là một nỗ lực của Ukraine nhằm “đánh lừa” dư luận.

Cũng với lý do cho rằng Nga tiếp tục vũ trang cho lực lượng chủ trương liên bang hóa ở miền Đông Ukraine, Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 24/7, đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte  và đạt được nhất trí về việc cần áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga.

Chính phủ Canada cũng công bố gói biện pháp trừng phạt kinh tế và cấm đi lại mới đối với các cá nhân, thực thể ở miền Đông Ukraine và Nga. Các biện pháp trừng phạt mới tập trung vào ngành công nghiệp vũ khí, tài chính và năng lượng của Nga.

Phản ứng trước các biện pháp trừng phạt này, Đại sứ Nga tại Anh Alexander Yakovenko cho rằng, các biện pháp trừng phạt của phương Tây nhằm vào Nga liên quan đến cuộc khủng hoảng Ukraine là bất hợp pháp, phản tác dụng và có thể làm tổn hại đến nền kinh tế toàn cầu. 

Ông Alexander Yakovenko nói: “Tôi cho rằng đây là các biện pháp trừng phạt vô lý, bất hợp pháp và phản tác dụng. Những biện pháp trừng phạt này không có lợi đối với lợi ích quốc gia của các bên, trong đó có Mỹ. Theo quan điểm của tôi, các biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga sẽ tạo nên một cuộc chiến không đoán trước được. Điều này cũng sẽ gửi đi những tín hiệu sai đến chính quyền Ukraine đang tiếp tục thực hiện chiến dịch quân sự của mình tại phía Đông”.

Trong khi quốc tế đang liên tục đưa ra các cảnh báo trừng phạt lẫn nhau thì nguyên nhân chính của những căng thẳng này là cuộc khủng hoảng Ukraine vẫn chưa được giải quyết. Chính phủ Ukraine đang đứng trước một cuộc khủng hoảng nội bộ, khi Thủ tướng Ukraine Arseny Yatseniuk ngày 24/7, đệ đơn từ chức lên Quốc hội.

Theo ông Yatseniuk, việc ông từ chức liên quan tới việc tan rã liên minh cầm quyền (Sự lựa chọn châu Âu) chiếm đa số tại Quốc hội vừa giải tán trước đó và việc ngăn cản các sáng kiến của Chính phủ. Ông Yatseniuk cũng chỉ trích các chính trị gia không thể thông qua luật năng lượng và ngân sách nhằm tăng cường cung cấp tài chính cho quân đội.

Việc ông Yatseniuk từ chức có thể để lại một lỗ hổng trong các quyết định của Chính phủ Ukraine, khi nước này đang phải tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính đối phó với các nhóm ủng hộ liên bang hóa tại miền Đông và hỗ trợ điều tra vụ máy bay Malaysia rơi trên lãnh thổ nước này.

Theo Hiến pháp Ukraine, Quốc hội nước này có 30 ngày để thành lập một liên minh mới. Nếu nỗ lực này thất bại, Tổng thống khi đó có thể giải tán Quốc hội và yêu cầu tiến hành một cuộc bầu cử mới. Trong một nỗ lực nhằm ổn định Chính phủ sau quyết định từ chức của Thủ tướng Yatseniuk, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko ngày 25/7, đề nghị Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm Chính phủ.

Nội các Ukraine ngày 25/7, cũng chỉ định Phó Thủ tướng Volodymyr Groysman- người đang phụ trách các vấn đề liên quan đến vụ máy bay Malaysia rơi tại phía Đông Ukraine vào vị trí quyền Thủ tướng. Tổng thống Poroshenko trước đó cũng cam kết, nếu xảy ra khả năng về một cuộc bầu cử sắp tới cũng sẽ không làm phân hóa công việc của Quốc hội vào thời điểm Kiev đang cố gắng chấm dứt các cuộc giao tranh tại miền Đông của đất nước.  

Mặc dù một lệnh ngừng bắn đã được tuyên bố bởi cả lực lượng Chính phủ và lực lượng ủng hộ liên bang hóa tại địa điểm xảy ra vụ chiếc máy báy Malaysia rơi nhưng các vụ bắn pháo vẫn đang diễn ra tại khu vực Donetsk. Quân đội Ukraine thông báo 4 binh lính thiệt mạng trong vòng 24 giờ qua. Các nước có công dân trên chiếc máy bay của Malaysia đang xem xét triển khai lực lượng đến để bảo vệ hiện trường vụ tai nạn./.