Phát hiện bất ngờ về hành tinh giống Dải Ngân hà

Thiên hà ceers-2112, được đội ngũ các nhà khoa học quốc tế phát hiện thông qua Kính Thiên văn James Webb.

Giống như thiên hà của chúng ta, ceers-2112 mới được phát hiện là một thiên hà xoắn ốc có thanh chắn và được cho là thiên hà xa xôi nhất kiểu này từng được phát hiện. Thanh chắn ở trung tâm của cấu trúc trên được tạo nên bởi các vì sao.

Ceers-2112 hình thành không lâu sau khi vụ nổ lớn Big Bang tạo ra vũ trụ (ước tính khoảng 13,8 tỷ năm) và thiên hà xa xôi này ra đời vào khoảng 2,1 tỷ năm sau đó.

Nếu xét tới khoảng cách giữa Trái Đất và các vật thể từ những ngày đầu vũ trụ ra đời, khi các kính thiên văn như James Webb quan sát ánh sáng từ những khu vực xa xôi, điều đó giống như nhìn về quá khứ.

"Điều bất ngờ là phát hiện này cho thấy các thiên hà giống như thiên hà của chúng ta đã tồn tại cách đây 11.700 triệu năm, khi mà vũ trụ mới chỉ bằng 15% tuổi đời của nó hiện tại", chủ nhiệm nghiên cứu Luca Costantin cho hay trong một thông báo. Ông đang là nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Tây Ban Nha thuộc Centro de Astrobiología ở Madrid.

Phát hiện trên, sử dụng công cụ phát hiện ánh sáng có độ nhạy cao của James Webb đang thay đổi hiểu biết của các nhà khoa học về sự hình thành thiên hà và giai đoạn đầu của vũ trụ.

"Việc tìm ra ceers-2112 cho thấy các thiên hà trong giai đoạn đầu của vũ trụ có thể sắp xếp trật tự như Dải Ngân hà. Điều này gây bất ngờ bởi các thiên hà thường hỗn loạn trong giai đoạn này và hầu như rất ít thiên hà có cấu trúc tương tự Dải Ngân hà”, Alexander de la Vega, đồng tác giả nghiên cứu, hiện là nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Đại học California nói.

Các nhà thiên văn học từng cho rằng các thiên hà xoắn ốc có thanh chắn như Dải Ngân hà phải cho tới khi vũ trụ bằng ít nhất một nửa tuổi của nó bây giờ thì mới xuất hiện bởi vì quá trình tiến hóa thiên hà phải mất hàng tỷ năm trước khi các ngôi sao trong thiên hà có thể hình thành nên các thanh chắn ở trung tâm.

Các thanh chắn định hình khi các ngôi sao trong thiên hà xoắn ốc quay một cách trật tự, giống như ở Dải Ngân hà hiện nay và các nhà thiên văn học không nghĩ các thiên hà ban đầu có đủ sự ổn định để các thanh chắn hình thành.

“Tuy nhiên, phát hiện về ceers-2112 cho thấy sự tiến hòa này chỉ mất 1 tỷ hoặc chưa tới 1 tỷ năm", ông de la Vega nói.

"Gần như tất cả thanh chắn đều được tìm thấy trong thiên hà xoắn ốc. Thanh chắn trong ceers-2112 cho thấy các thiên hà trưởng thành và hoạt động trật tự nhanh hơn nhiều những gì chúng ta từng nghĩ trước đó. Điều này tức là một số khía cạnh trong lý thuyết về sự hình thành và tiến hóa của thiên hà cần xem lại".