Kịch bản Phần Lan, Thụy Điển “tay nắm tay” gia nhập NATO trở nên khó khăn

Trong cuộc gặp ngày hôm qua (16/2) với Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương  NATO Jens Stoltenberg, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ, Mevlut Cavusoglu cho biết, nước này đang tách riêng việc xem xét quá trình gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển.

Ông Mevlut Cavusoglu nói: “Quy trình xem xét tư cách thành viên của Thụy Điển và Phần Lan đang diễn ra cùng nhau. Tuy nhiên, sau tuyên bố của Tổng thống Erdogan rằng Thổ Nhĩ Kỳ có thể đưa ra một thông điệp khác về Phần Lan, chúng tôi đã thảo luận điều này với các bên liên quan và NATO. Điều này có nghĩa là chúng tôi có thể đánh giá quy trình gia nhập NATO của Phần Lan một cách riêng biệt với Thụy Điển”.

Động thái mới nhất của Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục khiến kịch bản Phần Lan và Thụy Điển cùng gia nhập NATO trở nên trắc trở. Lập trường cứng rắn của Thổ Nhĩ Kỳ khiến các bên bắt đầu “dao động”. Về phía Phần Lan, mặc dù gia nhập NATO cùng lúc với Thụy Điển vẫn là lựa chọn ưu tiên của nước này, tuy nhiên giờ đây viễn cảnh Phần Lan gia nhập NATO trước Thụy Điển cũng là một khả năng được cân nhắc.

Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto hôm 24/1 cho biết, các cuộc biểu tình chống Thổ Nhĩ Kỳ ở Thụy Điển đã cản trở tiến trình gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) của các bên. Ông cũng khẳng định, không nên đưa ra bất kỳ kết luận nào trước khi các bên quay trở lại đối thoại.

Về phía NATO, Tổng thư ký Jens Stoltenberg cũng không đề cập đến yếu tố “phải gia nhập cùng cùng lúc” của hai quốc gia Bắc Âu này: “Với vị trí của tôi, cả hai có thể được phê chuẩn ngay bây giờ nhưng vấn đề chính không phải là liệu họ có được phê chuẩn cùng nhau hay không, vấn đề là Phần Lan và Thụy Điển cần được phê chuẩn càng sớm càng tốt”.

Phần Lan và Thụy Điển hồi tháng 5/2022 đã từ bỏ trung lập sau hàng thập kỷ duy trì chính sách không liên kết quân sự để nộp đơn xin gia nhập NATO. Hiện đã có 28/30 quốc gia thành viên NATO phê chuẩn đơn xin gia nhập của Phần Lan và Thụy Điển, ngoại trừ Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary. Trong khi Hungary cho biết sẽ chấp thuận đơn của hai nước cuối tháng 2 này thì các cuộc đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ đang bị tạm dừng.

Thổ Nhĩ Kỳ hiện chỉ để ngỏ cánh cửa cho Phần Lan, còn đối với Thụy Điển, Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng quốc gia Bắc Âu này chưa đáp ứng các yêu cầu của họ do liên quan đến dân quân người Kurd mà Ankara cho là “khủng bố” và liên quan đến âm mưu đảo chính năm 2016. Đặc biệt, sau sự kiện đốt bản sao kinh Koran hồi tháng 1, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố Thụy Điển đừng nên mong đợi sự hỗ trợ từ nước này về việc gia nhập NATO./.