Mỹ kêu gọi Trung Quốc và Nhật Bản kiềm chế

Ngày 17/9, phát biểu sau cuộc đàm phán với Ngoại trưởng Nhật Bản Koichiro Gemba, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Panetta nói: “Chúng tôi lo ngại cuộc xung đột đang diễn ra tại quần đảo Senkaku. Thông điệp mà tôi muốn truyền đạt là các bên hãy bình tĩnh, kiềm chế. Nhật Bản và Trung Quốc cần duy trì mối quan hệ tốt và tìm ra cách thức tránh leo thang thêm là lợi ích của mọi người”.

Tranh chấp chủ quyền quần đảo, mà Nhật Bản gọi là Senkaku và Trung Quốc gọi là Điếu Ngư, đã ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế giữa hai bên. Ngày 17/9, nhiều công ty của Nhật Bản, trong đó có hai hãng ô tô Toyota và Honda, thông báo tạm ngừng hoạt động các nhà máy và cơ sở kinh doanh tại Trung Quốc khi làn sóng biểu tình chống Nhật tại Trung Quốc bùng phát.

Xung đột Trung - Nhật về hòn đảo tranh chấp đang leo thang (Ảnh: CNN)

Các công ty Nhật Bản lo ngại các cuộc biểu tình sẽ leo thang mạnh vào ngày 18/9 - đánh dấu thời điểm cách đây 81 năm quân đội Nhật Bản chiếm đóng nhiều khu vực ở Trung Quốc.

Các hoạt động phản đối Nhật Bản tại Trung Quốc trong mấy ngày qua không chỉ nhằm vào các phái bộ ngoại giao mà còn nhằm vào các cửa hiệu, nhà hàng và đại lý bán ô tô tại ít nhất 5 thành phố lớn. Các đại lý của Toyota và Honda tại thành phố Thanh Đảo đã bị đập phá. Tập đoàn bán lẻ hàng đầu của Nhật Bản Senven & I cho biết, sẽ đóng cửa 13 siêu thị và 198 cửa hàng tiện lợi phục vụ 24/24 giờ tại Trung Quốc trong ngày 18/9. Hãng ô tô Mazda sẽ ngừng hoạt động sản xuất tại Nam Ninh trong 4 ngày.

Tập đoàn điện tử Panasonic cho biết, một nhà máy bị các công nhân Trung Quốc đập phá sẽ tiếp tục đóng cửa trong ngày 18/9. Tập đoàn Canon cũng sẽ ngừng hoạt động 3 trong số 4 nhà máy tại Trung Quốc trong ngày 18/9. Hãng hàng không All Nippon Airways cũng thông báo hủy nhiều chuyến bay từ Trung Quốc.

Nhiều trường học Nhật Bản tại các thành phố lớn của Trung Quốc, trong đó có Thượng Hải và Bắc Kinh, thông báo nghỉ học trong tuần này. Làn sóng chống Nhật ở Trung Quốc còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến cổ phiếu của các công ty Nhật Bản niêm yết trên sàn Hongkong trong ngày 17/9.

Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi tuyên bố, Chính phủ Trung Quốc sẽ bảo vệ các công ty và công dân Nhật Bản, đồng thời kêu gọi những người biểu tình Trung Quốc tuân thủ luật pháp.

Trung Quốc và Nhật Bản là hai đối tác thương mại lớn với tổng kim ngạch trao đổi thương mại song phương trong năm 2011 đạt tới 345 tỷ USD./.