NATO chia rẽ về hồi hương các tay súng khủng bố nước ngoài ở Syria

Hội nghị Ngoại trưởng NATO diễn ra hôm 14/11 tại thủ đô Washington (Mỹ) một lần nữa chứng kiến sự chia rẽ sâu sắc giữa Mỹ và Liên minh châu Âu, đặc biệt là trong vấn đề hồi hương các tay súng khủng bố nước ngoài đang bị giam giữ tại Syria.

Cờ Mỹ, Pháp. Ảnh: 123rf.

Liên tiếp những bước đi “ngược chiều” của Mỹ và chiến dịch quân sự mới đây của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria đã đặt liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương này trước thử thách chưa từng có về sự đoàn kết.

Phát biểu khai mạc cuộc họp, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo yêu cầu các nước đồng minh hồi hương ngay lập tức hàng nghìn tay súng khủng bố nước ngoài đang bị giam giữ tại các nhà tù của người Kurd ở Đông Bắc Syria và buộc chúng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Đây không phải là lần đầu tiên chính phủ Mỹ đưa ra lời kêu gọi.

Tuy nhiên, chiến dịch quân sự mới đây của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm vào lực lượng người Kurd ở Đông Bắc Syria đã làm gia tăng lo ngại những tay súng này sẽ lợi dụng tình hình để trốn thoát: “Các quốc gia thành viên NATO cần phải hồi hương làn nghìn tay súng khủng bố nước ngoài đang bị giam giữa tại Syria, cũng như Iraq và buộc chúng phải chịu trách nhiệm về những hành vi tội ác đã gây ra.”

Tuy nhiên, yêu cầu của Mỹ lại không nhận được sự hưởng ứng của nhiều nước, trong đó có Pháp. Nước này cho rằng việc công nhận quốc tịch của những kẻ khủng bố là một sự xúc phạm đối với công luận, nhất là đối với một nước Pháp từng bị tổn thương bởi các vụ tấn công khủng bố trong những năm vừa qua. Ngoại trưởng Jean Yves Le Drian một lần nữa nhắc lại lập trường của Pháp rằng những kẻ khủng bố nên bị xét xử tại nơi gần địa điểm chúng phạm tội ác nhất. Pháp đang đàm phán với Chính phủ Iraq để tòa án nước này thụ lý vụ việc.

Không đồng tình với quan điểm của Pháp, Điều phối viên hành động chống khủng bố của Mỹ Nathan Sales cho rằng sẽ là vô trách nhiệm và không khả thi nếu các nước tại khu vực phải tiếp nhận các tay súng nước ngoài, xét xử và giam giữ chúng trên đất nước của mình.

Cũng cần phải nhấn mạnh, cuộc họp Ngoại trưởng NATO diễn ra hôm qua là theo đề xuất của Pháp nhằm thảo luận về những hành động mà một số nước đồng minh cho là “lật mặt” của Mỹ thời gian qua. Dù với bất kỳ lý do gì, thì việc Mỹ rút quân khỏi Đông Bắc Syria đã dọn đường cho chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm vào các lực lượng người Kurd, vốn là nòng cốt trong cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ. Sau đó, trước chỉ trích của các đồng minh, Tổng thống Donald Trump đã quyết định duy trì một số lượng nhỏ binh sĩ Mỹ tại Syria, song là nhằm bảo vệ các mỏ dầu. Quyết định đã khiến các nước đồng minh lo ngại và họ muốn một sự rõ ràng trong chiến lược của Mỹ.

Theo Điều phối viên hành động chống khủng bố của Mỹ Nathan Sales, nước này sẽ tiếp tục lãnh đạo liên minh và thế giới trong cuộc chiến chống IS. Bởi một thực tế mà không quốc gia thành viên nào có thể phủ nhận rằng, bất chấp tham vọng của IS thành lập một nhà nước Hồi giáo trên một vùng lãnh thổ rộng lớn trải dài từ Syria đến Iraq đã tiêu tan và bất chấp việc thủ lĩnh IS Abou Bakr al-Baghdadi đã bị tiêu diệt, song IS vẫn là một mối nguy cơ.

Nathan Sales nói: “Chiến lược của chúng tôi tại Syria vẫn không thay đổi. Đó là làm thất bại hoàn toàn IS, ngăn chặn các hành vi gây bất ổn tại khu vực và đưa ra giải pháp chính trị cho cuộc xung đột thông qua các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.”

Không chỉ tới cuộc họp NATO này, những ngày qua, các quan chức chính quyền Mỹ đã không ngừng đưa ra những phát biểu trấn an. Trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper chỉ dừng lại ở tuyên bố, nước này sẽ duy trì khoảng 600 quân tại Syria, thì Ngoại trưởng đã tìm cách dung hòa hai sứ mệnh khi nhấn mạnh, Mỹ sẽ tái triển khai một phần lực lượng ở Đông Bắc Syria và rộng hơn là tại khu vực để ngăn không cho IS hồi sinh và chiếm các mỏ dầu./.