Mỹ không gửi tàu tham gia diễu hành cùng Hải quân Trung Quốc

Theo Reuters, thông tin này được một quan chức Mỹ đưa ra ngày 3/4 ngay trước chuyến thăm Nhật Bản, Trung Quốc và Mông Cổ vào tuần tới của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel.

Ủng hộ đồng minh Nhật Bản

Trước đó, Mỹ đã được Trung Quốc mời tham gia cuộc diễu hành của hạm đội Hải quân Trung Quốc-vốn là một trong số các hoạt động liên quan đến Diễn đàn Hải quân Tây Thái Bình Dương, được tổ chức tại Thanh Đảo vào tháng 4 này.

Một tàu ngầm Trung Quốc tham gia cuộc diễu hành Hải quân vào năm ngoái (Ảnh AFP)

Mỹ sẽ tham gia vào Diễn đàn này và quan sát cuộc diễu hành, một quan chức Mỹ cho biết.

“Chúng tôi sẽ không gửi tàu tham gia cuộc diễu hành. Chúng tôi chỉ quan sát cuộc diễu hành này”, quan chức nói trên nói và cho biết quyết định này được đưa ra vào cuối tuần qua sau khi đồng minh của Mỹ là Nhật đưa ra yêu cầu.

Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera tuyên bố tại cuộc họp báo ngày 4/4 rằng Nhật Bản sẽ tham gia vào Diễn đàn Hải quân. Tuy nhiên ông Onodera cũng xác nhận rằng Nhật không được mời tham gia cuộc diễu hành Hải quân.

Quyết định của Mỹ là một dấu hiệu cho thấy những căng thẳng trong mối quan hệ Trung-Nhật do việc tranh chấp chủ quyền một nhóm đảo trên biển Hoa Đông.

Điều này cũng cho thấy những khó khăn trong sứ mệnh tái cân bằng tại châu Á của ông Hagel trong chuyến thăm Nhật Bản vào đầu tuần tới khi ông cần phải trấn an Tokyo thông qua cam kết đảm bảo an ninh cho Nhật Bản của Mỹ trong khi vẫn muốn thúc đẩy mối quan hệ tốt đẹp với Bắc Kinh.

Quan ngại về hành động của Trung Quốc

Việc tranh chấp lãnh thổ của Trung Quốc với các nước láng giềng đã trở thành vấn đề trọng tâm hàng đầu khi ông Hagel gặp gỡ Bộ trưởng Quốc phòng các nước Đông Nam Á tại Hawaii ngày 3/4 vừa qua.

“Tôi đã tuyên bố với các Bộ trưởng Quốc phòng rằng Mỹ rất quan ngại về sự bất ổn đang gia tăng trong việc tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông”, ông Hagel nói tại cuộc họp báo và kêu gọi tất cả các bên tránh việc “đe dọa sử dụng vũ lực, hăm dọa hoặc ép buộc các nước khác”.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel tại cuộc họp báo sau cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng các nước Đông Nam Á (Ảnh Reuters)

Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ đã cáo buộc tàu tuần duyên Trung Quốc đã quấy rối các tàu của Philippines và gọi việc Trung Quốc ngày 29/3 ngăn cản Philippines cung cấp thực phẩm cho những binh sĩ đồn trú tại bãi Cỏ Mây - một khu vực tranh chấp giữa hai nước, là hành động khiêu khích và gây bất ổn.

Sau đó, ngày 3/4, ông Daniel Russel đại diện ngoại giao về vấn đề Đông Á của Tổng thống Mỹ Barack Obama, cho biết trong khi Mỹ không đưa ra quan điểm chính thức về vấn đề tranh chấp lãnh thổ trên biển Hoa Đông, Trung Quốc vẫn không nên nghi ngờ quyết tâm của Mỹ nhằm bảo vệ đồng minh của mình nếu thấy cần thiết.

Nhưng vẫn muốn hợp tác

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Hagel cũng cho biết ông sẽ trao đổi trực tiếp với các quan chức Trung Quốc khi ông đến Bắc Kinh vào tuần tới và sẽ “khuyến khích Trung Quốc thực hiện những hành động có trách nhiệm”.

“Chúng ta có những quan điểm khác nhau về vấn đề biển Đông và biển Hoa Đông và chúng ta sẽ trao đổi về những khác biệt đó”, ông Hagel tuyên bố sau khi kết thúc cuộc gặp với những người đồng cấp các nước thành viên ASEAN ngày 2/4.

Cuộc gặp gỡ các quan chức ASEAN cũng là một trong những hoạt động nhằm tăng cường sự hiện diện của Mỹ tại châu Á-Thái Bình Dương vốn khiến Bắc Kinh rất lo ngại.

Mặc dù vậy, ông Hagel cho rằng những hoạt động này không phải là để chống lại Trung Quốc.

“Khu vực này (châu Á-Thái Bình Dương) là một khu vực đem lại rất nhiều cơ hội. Đây là nơi có tới 3 nền kinh tế lớn nhất thế giới là Trung Quốc, Nhật Bản và Mỹ”, ông Hagel nhấn mạnh.

Ông Hagel cho biết ông sẽ khuyến khích Trung Quốc tuân thủ các nguyên tắc quốc tế và tìm ra những cơ hội để hai bên “ngồi xuống, đóng cửa và nói chuyện với nhau một các trực tiếp và rõ ràng như những người bạn”.

“Tôi coi Trung Quốc là bạn của mình dù chúng tôi có nhiều khác biệt. Chúng tôi là những đối thủ cạnh tranh và có những bất đồng trong những lĩnh vực khác nhau nhưng rõ ràng là chúng tôi không phải là những kẻ thù”, ông Hagel nói.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khẳng định: “Chúng tôi đã cùng hợp tác với nhau và chúng tôi sẽ tìm ra những việc đem lại lợi ích chung cho cả 2 nước”./.