Đối thoại chiến lược cấp cao Mỹ-Trung: Căng thẳng ngay từ khi chưa bắt đầu

Đối thoại chiến lược cấp cao Mỹ-Trung lần đầu tiên kể từ khi Tổng thống Mỹ Joe Biden lên nắm quyền sẽ diễn ra trong hai ngày 18 và 19/3 tới, mặc dù vẫn còn khoảng thời gian một tuần để hai bên chốt lại các vấn đề sẽ thảo luận tại Đối thoại lần này, song không khí căng thẳng dường như đã bao trùm cuộc Đối thoại khi mà nó còn chưa bắt đầu.

Tại buổi họp báo chiều nay (12/3), khi trả lời câu hỏi của phóng viên về việc Nhà Trắng thông báo phía Mỹ dự định sẽ trao đổi ý kiến với Trung Quốc về các vấn đề như Hong Kong, Tân Cương... tại Đối thoại chiến lược cấp cao Mỹ-Trung sắp tới, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho biết, hiện Trung Quốc và Mỹ vẫn đang thảo luận về các nội dung của Đối thoại lần này, Trung Quốc mong muốn hai bên sẽ tiến hành đối thoại một cách thẳng thắn về các vấn đề cùng quan tâm.

Ông Triệu Lập Kiên nhấn mạnh, Trung Quốc có lập trường nhất quán về các vấn đề Hong Kong và Tân Cương, khẳng định đây hoàn toàn là các vấn đề nội bộ của Trung Quốc, đồng thời hối thúc Mỹ dừng ngay việc can thiệp vào vấn đề Hong Kong, dừng ngay can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng bày tỏ hy vọng tại Đối thoại lần này hai bên sẽ nắm chắc ý đồ chính trị của nhau, tăng cường sự hiểu biết, kiểm soát bất đồng, thúc đẩy quan hệ Mỹ-Trung quay trở lại quỹ đạo đúng đắn.

Theo một số chuyên gia về quan hệ Mỹ-Trung, không khí căng thẳng đã bao trùm lên Đối thoại Mỹ-Trung ngay từ chưa bắt đầu, khi hai bên đang truyền đi những tín hiệu cứng rắn về phía nhau. Trong khi Ngoại trưởng Trung Quốc khẳng định các vấn đề như Hong Kong, Đài Loan, Tân Cương là vấn đề nội bộ của Trung Quốc, đồng thời cảnh báo chính quyền Tổng thống Joe Biden cần thay đổi cách làm nguy hiểm “vượt lằn ranh” cũng như  “đùa với lửa” của chính quyền Trump thì Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, phát biểu tại buổi điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Hạ viện hôm 10/3 lại khẳng định, Đối thoại là cơ hội quan trọng để Mỹ trình bày một cách thẳng thắn về nhiều mối quan ngại của mình đối với các hành vi của Bắc Kinh đang thách thức an ninh, sự thịnh vượng và các giá trị của Mỹ và đồng minh.

Với những khẳng định của ông Blinken, có thể dự đoán bên cạnh các thảo luận về hợp tác biến đổi khí hậu, phòng chống dịch... thì hàng loạt các vấn đề bất đồng giữa hai bên như vấn đề bảo vệ sở hữu trí tuệ, ép buộc chuyển giao công nghệ cho đến vấn đề Hong Kong, Đài Loan hay “áp lực kinh tế” mà Trung Quốc gia tăng lên Australia – đồng minh thân cận của Mỹ sẽ gần như khó có thể thiếu trong Đối thoại lần này.

Mặc dù không khí căng thẳng đang bao trùm trước thềm Đối thoại chiến lược cấp cao Mỹ-Trung lần đầu tiên dưới thời Tổng thống Joe Biden, tuy nhiên vẫn có những tín hiệu lạc quan. Theo đánh giá của Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cho dù hai bên có thể không đạt được những nhận thức chung nhất thời thì chí ít cũng có thể trao đổi ý kiến, có lợi cho việc kiểm soát và hóa giải bất đồng giữa hai bên. Đây là điều mà Trung Quốc và Mỹ đã không thể làm được dưới thời cựu Tổng thống Trump./.