Hội nghị Geneva 2: Con đường hòa bình còn lắm trông gai

Bất chấp việc Iran - đồng minh thân cận của Tổng thống Syria Bashar Al-Assad không được mời tham dự Hội nghị Geneva 2 (dự kiến diễn ra ngày 22/1), Đại sứ Syria tại Liên Hợp Quốc, Bashar Ja'afari khẳng định, Syria vẫn tham dự hội nghị mà không có điều kiện tiên quyết nào. Tuy nhiên, sự khởi đầu của hội nghị Geneva 2 vào ngày mai ở Montreux (Thụy Sỹ) đã bắt đầu có những sóng gió.

Bất chấp sức ép từ nhiều phía, ông Assad khẳng định sẽ không từ chức, thậm chí còn có thể ra tranh cử thêm 1 nhiệm kỳ nữa (Ảnh: AFP)

Phát biểu tại cuộc họp thường kỳ về Trung Đông của Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc hôm 20/1, Đại sứ Bashar Ja'afari khẳng định: “Tôi sẽ không phản ứng lại bất cứ tuyên bố của nước nào ủng hộ, vũ trang hoặc huấn luyện cho các tay súng khủng bố phá hoại Syria và các nước láng giềng”.

Ông Ja'afari nói thêm: “Những tuyên bố đó cho phép chủ nghĩa cực đoan hoành hành và cản trở những giải pháp cho cuộc khủng hoảng ở Syria, bao gồm những nỗ lực tổ chức Hội nghị Geneva 2 mà Chính phủ của chúng tôi đã nhất trí tham dự không yêu cầu điều kiện nào”.

Tuy nhiên, trên thực tế, Tổng thống Assad hôm qua (20/1) đã loại trừ khả năng để cho các nhân vật đối lập giữ chức Bộ trưởng trong chính phủ chuyển tiếp. Trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin AFP của Pháp, Tổng thống Assad cũng cho biết, ông có thể tranh cử nhiệm kỳ mới trong năm nay. Đây được xem là một tuyên bố "chọc giận" phe đối lập, lực lượng vốn yêu cầu Hội nghị Geneva 2 phải loại bỏ được ông Assad khỏi vị trí hiện tại.

Trước đó, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon đã rút lại lời mời Iran tham dự Hội nghị Geneva 2 sau khi nước Cộng hòa Hồi giáo này tuyên bố sẽ không ủng hộ nền tảng chính của hội nghị Geneva là Thỏa thuận chuyển giao chính trị đạt được tại hội nghị lần thứ nhất vào tháng 6/2012.

Tuy nhiên, Đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc Mohammad Khazaee cho rằng: “Mọi nỗ lực phải nhằm chấm dứt xung đột tại Syria và ủng hộ một tiến trình chính trị do người Syria làm chủ để người dân nước này có thể tự quyết định số phận của họ”.

Một số nhà phân tích nhận định, dù Iran không tham dự Hội nghị Geneva 2 thì đồng minh thân cận của ông Assad vẫn sẽ tác động đáng kể đến tiến trình hòa bình của nước láng giềng. Nhà phân tích Alireza Nader giải thích: “Từ quan điểm ngoại giao thì Iran có liên quan là điều dễ hiểu. Nếu cộng đồng quốc tế thật sự muốn có một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng Syria thì Iran cần phải tham gia vào quá trình đó theo cách này hay cách khác. Tôi nghĩ rằng, có một điểm chung để các bên có thể nhất trí về điều sẽ xảy ra ở Syria”.

Mặc dù vậy, việc Iran vắng mặt cũng mở đường cho Liên minh Dân tộc Syria - phe đối lập do phương Tây hậu thuẫn. Thành viên cấp cao Ủy ban chính trị của liên minh này, Anas Abdah đã lên tiếng "hoan nghênh" quyết định của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon rút lại lời mời đối với Iran.

Liên minh dân tộc Syria cam kết sẽ tham dự Hội nghị Geneva 2 một cách đầy đủ “để thành lập chính phủ chuyển tiếp có quyền tập hợp mọi cơ quan nhà nước, bao gồm cả quân đội và lực lượng an ninh”.

Ông Abdah nói: “Chúng tôi muốn chắc chắn rằng lời mời đối với Iran phải được rút lại trước khi chúng tôi nỗ lực tham gia đầy đủ vào Hội nghị Geneva 2. Chúng tôi sẽ sớm gửi danh sách đại biểu và hy vọng họ có thể lên đường ngay lập tức để kịp tham dự hội nghị ngày mai”.

Tuy nhiên, theo hãng tin AFP của Pháp, ngay sau đó Hội đồng dân tộc Syria - nhóm đối lập lớn nhất ở quốc gia này lại tuyên bố sẽ rút khỏi Liên minh Dân tộc Syria để phản đối hội nghị Geneva 2. Hội đồng dân tộc Syria cho rằng, việc tham gia hội nghị Geneva 2 là không giữ đúng “cam kết” về việc không tham gia đàm phán cho tới khi Tổng thống Assad từ bỏ quyền lực. Những bất đồng trong nội bộ phe đối lập tiếp tục là nguy cơ đối với triển vọng tổ chức thành công Hội nghị Geneva 2./.