Liên minh châu Âu sẽ xem xét lại quan hệ với Ai Cập

Cuộc khủng hoảng chính trị trầm trọng tại Ai Cập tiếp tục thu hút sự quan tâm và quan ngại của cộng đồng quốc tế. Sau một thời gian nỗ lực trung gian hòa giải không mang lại kết quả nào, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu tuyên bố sẽ xem xét lại quan hệ với quốc gia Trung Đông này. Động thái này được cho là nhằm gây sức ép đối với chính phủ lâm thời và giới chức quân đội Ai Cập trong việc chấm dứt tình trạng bạo lực và tìm ra một giải pháp kết thúc cuộc khủng hoảng hiện nay.

Các Ngoại trưởng 28 nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) hôm 19/8 nhóm họp tại Brussels, Bỉ để thảo luận về tình trạng bạo lực nghiêm trọng tại Ai Cập bùng phát kể từ ngày 14/8, sau khi lực lượng an ninh trấn áp các cuộc biểu tình của tổ chức Anh em Hồi giáo.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Rompuy (ảnh: Telegraph)

Trong một tuyên bố chung đưa ra trước thềm cuộc họp, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Herman Van Rompuy và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jose Manuel Barroso đã cảnh báo quân đội và Chính phủ lâm thời Ai Cập rằng Liên minh châu Âu sẵn sàng "xem xét lại" các mối quan hệ với nước này nếu không chấm dứt bạo lực và quay lại đối thoại.

Hai nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu khuyến cáo rằng căng thẳng leo thang hơn nữa có thể dẫn tới "những hậu quả khôn lường" ở Ai Cập và cả khu vực, đồng thời yêu cầu quân đội và chính phủ nước này phải có trách nhiệm đưa đất nước trở lại ổn định.  

Các quan chức châu Âu đang thúc đẩy các nỗ lực trung gian hòa giải nhằm giúp Ai Cập tìm ra một giải pháp cho cuộc khủng hoảng.

Hôm 18/8, phát biểu sau cuộc gặp ngoại trưởng Qatar Khalid Bin Mohammad Al Attiyah tại thủ đô Paris, Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius cho biết: “Trong tuần này, chúng tôi sẽ đánh giá lại quan hệ với Ai Cập. Tôi đã có cuộc điện đàm với những người đồng cấp về vấn đề này. Đây là nội dung chính trong cuộc họp ngày mai. Chúng tôi sẽ xem xét lại quan hệ với Ai Cập và sau đó tùy thuộc vào tình hình, chúng tôi sẽ đưa ra quyết định cần phải làm gì”.

Cùng ngày, Tổng thống Pháp Francois Hollande đã có cuộc gặp với Ngoại trưởng Saud al-Faisal, đang ở thăm Pháp.

Tổng thống Pháp kêu gọi sớm tổ chức các cuộc bầu cử để giúp Ai Cập giải quyết cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay: “Các quốc gia Arab, Liên minh châu Âu cũng như Pháp có chung trách nhiệm là cùng nhau nỗ lực chấm dứt bạo lực, để các nhà lãnh đạo chính trị Ai Cập có thể thực hiện một lộ trình trong vài ngày, tổ chức các cuộc bầu cử càng sớm càng tốt để người dân được bày tỏ quan điểm của mình”.

Trong một nỗ lực nhằm tăng cường sự ủng hộ trong nước sau những chỉ trích của cộng đồng quốc tế, tư lệnh các lực lượng vũ trang, Bộ trưởng quốc phòng Ai Cập, Tướng Abdul Fattah al-Sisi, tuyên bố sẽ không nhân nhượng trước bạo lực, nhưng khẳng định sẽ để mọi đảng phái tham gia tiến trình chính trị.

Trong bài phát biểu dài một giờ trước các sỹ quan cảnh sát và quân đội, ông al-Sisi đã trình bày lại động cơ của việc quân đội lật đổ cựu Tổng thống Morsi. Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ai Cập cho biết ông Morsi đã lợi dụng sự dân chủ để tìm cách độc chiếm quyền lực, đồng thời khẳng định hành động của quân đội là “bảo vệ người dân Ai Cập trước nội chiến”, bất chấp những vụ bạo lực trên đường phố vẫn tiếp diễn.

Ông Sisi cũng khẳng định những người Hồi giáo cần được tham gia vào tiến trình chính trị của đất nước. Một thời gian biểu được quân đội đưa ra kêu gọi sửa đổi hiến pháp và tổ chức bầu cử Tổng thống và quốc hội trong năm 2014.

Ngoại trưởng Ai Cập Nabil Fahmy hôm 18/8 cho biết, ông đã yêu cầu xem xét lại các nguồn viện trợ nước ngoài trên cơ sở khách quan và hợp lý.

Phát biểu tại một cuộc họp báo, ông Fahmy nói rằng, ông đánh giá cao sự giúp đỡ và hỗ trợ của cộng đồng quốc tế và không nhìn nhận các khoản viện trợ nước ngoài là sự can thiệp vào công việc nội bộ: “Việc xem xét lại các khoảng viện trợ sẽ được thực hiện một cách khách quan. Những gì có lợi cho Ai Cập, chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì và mở rộng, còn những gì không có lợi, chúng tôi sẽ thảo luận với nước liên quan để quyết định chấm dứt hoặc xem xét lại các khoản viện trợ đó”.

Theo ông Fahmy, Ai Cập cũng cần xem xét các nguồn viện trợ cho nước này có những áp lực hay không. Bên cạnh đó, chính phủ lâm thời sẽ mở một cuộc điều tra liên quan đến việc hàng trăm người đã bị giết chết trong các cuộc xung đột giữa những người biểu tình của tổ chức Anh em Hồi giáo với lực lượng an ninh và những người ủng hộ chính phủ mới./.