Trả lời chất vấn: Hứa để làm, không phải hứa để đấy

Theo dõi phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIII, dẫu chưa thể thỏa mãn tất thảy, nhưng những gì diễn ra tại nghị trường cũng đã khiến cử tri thêm yêu, thêm quý các đại biểu của mình, khi họ đã hiểu tận lòng dân. Những câu trả lời, những lời hứa quyết tâm, trách nhiệm của các thành viên Chính phủ về việc khắc phục những hạn chế, thiếu sót của ngành, lĩnh vực mình phụ trách cũng được người dân kỳ vọng.

Nhóm họp vào cuối năm, trong bối cảnh đất nước vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn thách thức, phiên chất vấn và trả lời chất vấn đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của các đại biểu Quốc hội khi có tới 149 phiếu chất vấn, với hàng trăm câu hỏi gửi đến Thủ tướng và các thành viên Chính phủ chất vấn nhiều vấn đề quan trọng về quốc kế dân sinh. Nghị trường “nóng” lên ngay từ những câu hỏi đầu tiên với Bộ trưởng Công thương về những bất cập trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ. Không phải chỉ vì lời than phiền “chúng ta không làm nổi ốc vít, sạc điện thoại” cho doanh nghiệp nước ngoài, mà còn vì mục tiêu lớn hơn là chúng ta đang phấn đấu hoàn thành mục tiêu đến năm 2020, cơ bản trở thành nước công nghiệp.

Đại biểu Trương Minh Hoàng (đoàn Cà Mau) trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh & Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền (Ảnh: Quang Trung)

Từ những chuyện liên quan đến cuộc sống thường ngày như hàng giả, hàng nhái, đến chuyện ngăn chặn buôn lậu qua biên giới; chuyện giải quyết công ăn việc làm cho dân, sinh viên ra trường thất nghiệp, bất cập trong đào tạo nghề, tình trạng các doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội, nâng cao chất lượng nguồn lao động xuất khẩu… Rồi những câu hỏi bức xúc trước tình trạng bộ máy hành chính cồng kềnh, hiệu quả công vụ thấp, đến chuyện “lạm phát cấp phó” ở các cơ quan Trung ương…

Nóng nhất có lẽ là phần chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải. Cử tri và đại biểu Quốc hội quan tâm không chỉ vì giao thông là một trong những điều kiện cơ bản thúc đẩy sự giao lưu, phát triển kinh tế đất nước, mà còn bởi giao thông luôn gắn với sự an toàn của tính mạng con người. Thật khó chấp nhận giữa thời bình mà cứ mỗi ngày, cả nước có 25 người chết vì tai nạn giao thông! Rồi đây cũng là lĩnh vực tiêu tốn nhiều tiền nhất của quốc gia. Vì vậy, giá cả, kỹ thuật chất lượng công trình, vấn đề an toàn giao thông, ngăn chặn tham nhũng trong ngành này luôn được cử tri đặc biệt quan tâm. Đó là sự đòi hỏi tự thân của cuộc sống.

Sự đeo bám đến cùng của một số đại biểu với một số câu hỏi có lúc rất gay gắt, trong một chừng mực nào đó, có thể làm người trả lời không hài lòng, nhưng có lẽ, ai cũng thông cảm, cũng thể tất. Bởi phía sau thái độ ấy chẳng có gì khác hơn là tinh thần trách nhiệm với cử tri. Đó là điều đáng mừng, vì đã chứng tỏ rằng: Quốc hội ngày càng trách nhiệm, bản lĩnh hơn.

Về phía người trả lời chất vấn, tuy vẫn còn một số câu trả lời chưa hết ý, nhưng nhìn chung đã thể hiện sự am hiểu thấu đáo lĩnh vực mình phụ trách nên trả lời thẳng thắn, không vòng vo tránh né những vấn đề gai góc, làm thỏa lòng kỳ vọng của cử tri. Thật đáng quý khi các Bộ trưởng đều thừa nhận trách nhiệm trước những thiếu sót, tồn tại trong phạm vi quản lý, điều hành của mình và hứa sẽ khắc phục bằng những giải pháp cụ thể, cương quyết. Nói như Bộ trưởng Đinh La Thăng là “hứa là để làm, chứ không phải hứa để hứa”.

Ba ngày chất vấn và trả lời chất vấn đã làm vỡ ra nhiều điều. Cái làm được, các Bộ trưởng đã cam kết; cái chưa làm được, ai cũng hiểu là do còn vướng mắc nhiều từ cơ chế, hệ thống chính sách, cần có thời gian và phải được tháo gỡ một cách bài bản, quyết liệt, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị như lời Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã kết luận.

Người dân, bằng cách của mình sẽ giám sát lời hứa của các thành viên Chính phủ. Có thể qua kênh đại biểu Quốc hội, nhưng kênh giám sát hiệu quả nhất, chính xác nhất, là bằng kết quả làm được của từng ngành, từng lĩnh vực mà họ phụ trách. Trong xã hội mở và đầy ắp thông tin, thiếu công khai, minh bạch sẽ là cách làm mang lại hiệu quả thấp nhất. Vì thế, chất vấn và trả lời chất vấn là cơ hội quý giá để các thành viên Chính phủ chứng tỏ bản lĩnh của nhà cầm quân, để cùng với Quốc hội thể hiện trách nhiệm của mình trước Đảng, trước dân, để lời hứa của mình trước đồng bào và cử tri cả nước không thể chỉ hứa rồi để đấy…./.