Chính phủ Israel đứng trước nguy cơ sụp đổ khi hòa đàm thất bại

Thất bại của hòa đàm Trung Đông mới đây nhất đang gây ra sự chia rẽ nội bộ trầm trọng trong liên minh cầm quyền của Thủ tướng Benjamin Netanyahu và có thể khiến chính phủ Israel sụp đổ. 

Một số thành viên chủ chốt trong liên minh cầm quyền của ông Netanyahu hiện đang đề xuất sáng kiến tách hẳn Israel ra khỏi khu vực Bờ Tây trong khi phe cực hữu lại khẳng định đây chính là thời điểm tăng cường xây dựng các khu định cư Do Thái, thậm chí là mở rộng thêm ra các khu vực lân cận. Hậu quả trong ngắn hạn của sự chia rẽ này có thể là một giai đoạn bế tắc trong đó các hy vọng hòa bình sẽ tiếp tục đóng băng. Một viễn cảnh xấu hơn là chính phủ Israel sẽ sụp đổ, thậm chí phải tổ chức bầu cử sớm.

Trong phiên họp an ninh cuối tuần qua, Bộ trưởng kinh tế Naftali Bennett, lãnh đạo Đảng Ngôi nhà Do Thái (Jewish Home) cho rằng, Israel nên sáp nhập một phần lớn khu vực Bờ Tây, phần lãnh thổ được xem là trung tâm của Nhà nước Palestine tương lai. Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Yair Lapid, lãnh đạo Đảng Yesh Atid thì cho rằng, nước này nên ngừng việc xây dựng các khu định cư Do Thái sâu bên trong Bờ Tây và rút khỏi một số khu vực theo thỏa thuận hòa bình. Trong tuyên bố cứng rắn nhất, ông Lapid tuyên bố “không chỉ rời bỏ mà còn đánh sập cả liên minh cầm quyền” nếu Israel quyết định đơn phương sáp nhập dù chỉ một khu định cư đơn lẻ. 

 

Không chỉ vậy, theo lãnh đạo của Đảng Phong trào, Trưởng đoàn đàm phán hòa bình Israel Livni thì “liên minh cầm quyền hiện nay chắc chắn đang trục trặc”. Trên thực tế, liên minh của ông Netanyahu đã trục trặc ngay từ khi lên nắm quyền hồi tháng 3 năm ngoái. Các thành viên trong liên minh cầm quyền bao gồm một phe cam kết hòa bình với người Palestine, một phe trung dung khác tập trung vào các vấn đề nội bộ, còn lại là các thành viên dân tộc chủ nghĩa cực lực phản đối việc nhượng bộ với Palestine.     

Bên cạnh đó, trong suốt thời gian đảm nhiệm vị trí Thủ tướng từ năm 2009 đến khi tái đắc cử với tỷ lệ sát sao năm 2013, định hướng giải quyết vấn đề này của ông Netanyahu cũng không rõ ràng. Một mặt, ông khẳng định sự ủng hộ với ý tưởng một nhà nước Palestine trong khi mặt khác, lại quyết định xây dựng hàng ngàn các ngôi nhà định cư cho người Do Thái tại những khu vực mà người Palestine tuyên bố chủ quyền. Sự mập mờ này còn khiến chính những đồng minh trong liên minh cầm quyền bối rối khi không biết đâu là ý đồ thật của Thủ tướng Israel. Ngay cả trong thời điểm hiện nay, ông Netanyahu vẫn đang im lặng trong chủ trương giải quyết vấn đề tranh chấp với người Palestine khi hòa đàm thất bại.

Việc nối lại hòa đàm Trung Đông từ tháng 7/2013 được xem là cơ hội hàn gắn bất đồng và củng cố một liên minh cầm quyền khá vững chắc về chính trị. Tuy nhiên, với sự thất bại được dự đoán trước, các yếu tố mâu thuẫn lại có cơ hội nổi lên với các chủ trương khác biệt về cách thức giải quyết mối quan hệ với người Palestine. Và nếu các phe phái trong liên minh cầm quyền không thể tìm kiếm được tiếng nói chung, sự sụp đổ của chính phủ Israel là điều khó tránh khỏi./.