Vụ nhà báo mất tích: “Cú sốc mới” trong quan hệ Mỹ - Saudi Arabia
VOV.VN-Mỹ sẽ không trừng phạt kinh tế hay hạn chế bán vũ khí cho Saudi Arabia song vẫn có những lựa chọn khác để đáp trả một cách “vô cùng quyền uy và mạnh mẽ”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 13/10 cho rằng, Saudi Arabia có thể đứng đằng sau vụ mất tích bí ẩn của nhà báo Jamal Khashoggi, bất chấp sự bác bỏ mạnh mẽ của nước này. Tuyên bố của người đứng đầu nước Mỹ được giới chuyên gia nhìn nhận như một “gáo nước lạnh” dội vào mối quan hệ đồng minh vốn đang lung lay giữa Mỹ và Saudi Arabia.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Bộ trưởng Quốc phòng Saudi Arabia - Mohammed bin Salman hồi tháng 3/2017. (Ảnh: Reuters)
Phát biểu tại Nhà trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 13/10 bày tỏ bi quan về số phận của nhà báo Jamal Khashoggi khi cho rằng “tình hình không mấy tốt đẹp”. Tổng thống Donald Trump đồng thời cho rằng Saudi Arabia có thể đứng đằng sau vụ mất tích này và cảnh báo nếu thực sự như vậy, chính quyền Mỹ “sẽ có sự trừng phạt nghiêm khắc”.
Tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump cũng một lần nữa nhấn mạnh, sẽ không có chuyện trả đũa kinh tế cũng như hạn chế bán vũ khí cho Saudi Arabia. Theo ông, nếu làm như vậy cũng đồng nghĩa với một sự tự trừng phạt, trong khi vẫn có những lựa chọn khác “vô cùng quyền uy và mạnh mẽ”.
“Có rất nhiều thứ chúng ta có thể làm” - Tổng thống Donald Trump nói. “Song khi chúng ta mất đi 110 tỷ USD từ các hợp đồng mua bán, thì điều này sẽ gây tác động tới chính những công nhân, những nhà máy và tất cả các doanh nghiệp của chúng ta. Nếu chúng ta thực sự làm như vậy, chúng ta sẽ tự gây tổn thương cho mình nhiều hơn là cho Saudi Arabia”.
Nhà báo Jamal Khashoggi, mang hai quốc tịch Saudi Arabia và Mỹ, mất tích từ ngày 2/10 sau khi đến tòa lãnh sự Saudi Arabia ở thành phố Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, để làm thủ tục kết hôn với một phụ nữ Thổ Nhĩ Kỳ.
Các nguồn tin chưa được kiểm chứng cho rằng, nhà báo Jamal Khashoggi từng viết bài chỉ trích việc Saudi Arabia can dự vào tình hình chiến sự tại Yemen và nhiều khả năng nhà báo này đã bị sát hại bên trong tòa lãnh sự, điều mà phía Saudi Arabia khẳng định là “vô căn cứ”.
Bộ trưởng Nội vụ Saudi Arabia - Abdel Aziz ben Saoud ben Nayef ngày 13/10 chỉ trích đây là “những cáo buộc sai lệch nhằm vào Saudi Arabia”, trong khi Bộ trưởng nước này về các vấn đề vùng Vịnh Thamer Sabhan thì cho rằng, “một chiến dịch bẩn” chống Saudi Arabia đã được lên kế hoạch và thực hiện từ hàng thập kỷ nay.
Mỹ doạ trừng phạt nếu Saudi Arabia sát hại nhà báo Washington Post
Một phái đoàn Saudi Arabia cuối tuần này đã tới Thổ Nhĩ Kỳ và dự kiến sẽ gặp các quan chức nước chủ nhà trong khuôn khổ cuộc điều tra về vụ mất tích đang gây lo ngại nhiều nước phương Tây, trong đó có Mỹ này.
Tuy nhiên, Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ ngày 13/10 đã chỉ trích Saudi Arabia không hợp tác và nhất là không cho phép các nhà điều tra tiếp cận với lãnh sự quán Saudi Arabia tại Istanbul, nơi nhà báo này xuất hiện lần cuối cùng hôm 2/10 vừa qua.
“Saudi Arabia cần phải hợp tác với các nhà điều tra của chúng tôi, cho phép các công tố viên và chuyên gia Thổ Nhĩ Kỳ tiếp cận với lãnh sự quán Saudi Arabia” - Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu nhấn mạnh. “Nhà báo Jamal Khashoggi đã mất tích ở đâu? Ngay tại chính lãnh sự quán Saudi Arabia. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn chưa nhận thấy được bất kỳ sự hợp tác nào. Các công tố viên và chuyên gia kỹ thuật của chúng tôi phải được phép vào lãnh sự quán và Saudi Arabia phải hợp tác với chúng tôi trong vấn đề này”.
Dù tới nay vẫn chưa có kết luận cuối cùng và dẫu Saudi Arabia đã bác bỏ mạnh mẽ những cáo buộc, song vụ việc đã bắt đầu tác động tới tâm lý các nhà đầu tư tại Saudi Arabia, cũng như các mối quan hệ ngoại giao, kinh tế của nước này, trong đó có quan hệ với Mỹ.
Theo các nhà phân tích, sự hoài nghi của Mỹ như một “gáo nước lạnh” dội vào Saudi Arabia. Trên thực tế, từ nhiều thập kỷ nay, Saudi Arabia luôn đóng một vị trí không nhỏ trong “học thuyết chính sách ngoại giao” của các đời chính quyền tại Mỹ.
Dù sau đó chính quyền Mỹ đã tìm cách xoa dịu khi xác nhận Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin sẽ vẫn tới Riyadh để tham dự Hội nghị thượng đỉnh “Sáng kiến đầu tư tương lai” lần thứ 2 theo đúng kế hoạch từ ngày 23-25/10 tới, thì quan hệ Mỹ - Saudi Arabia được dự báo sẽ khó tránh khỏi sóng gió./.
